Ενίοτε γίνεται λόγος για το φαινόμενο τής κατά παραγγελίαν συγγραφής διηγημάτων με συγκεκριμένο θέμα. Είναι αυτό λογοτεχνικά ορθό; Μήπως ο συγγραφέας διαπράττει ολίσθημα αποδεχόμενος την πρόσκληση; Μπορεί το αποτέλεσμα να είναι καλλιτεχνικά άρτιο; Ασφαλώς τίποτε το μεμπτό δεν υπάρχει στην όλη διαδικασία, συνήθως ο λαμβάνων την παραγγελία συνειδητοποιεί την αξία της πρόκλησης και βάζει τα δυνατά του ώστε να ανταποκριθεί με τον καλύτερο τρόπο. Ο Αντρέα Καμιλλέρι, δημιουργός του περίφημου αστυνόμου Μονταλμπάνο, δεν αποτελεί εξαίρεση. Τον Μάιο του 2005 η Κατρίν Λουζ, επιμελήτρια μουσείου του Ντύσελντορφ, του ζήτησε να γράψει ένα διήγημα επί τη ευκαιρία μιας έκθεσης για τον Καραβάτζο που θα γινόταν στην πόλη τον επόμενο χρόνο. Εκείνος δέχτηκε πρόθυμα και επικεντρώνοντας την πλοκή της ιστορίας του στην περίοδο που ο καλλιτέχνης έζησε στη Μάλτα και στη Σικελία, το καλοκαίρι του 1607, προσπάθησε να ερευνήσει τον χαρακτήρα του ήρωά του και να ανασυνθέσει την εποχή παρατηρώντας τους πίνακες του Καραβάτζο που είχε μπροστά του (δώδεκα από αυτούς περιέχονται στο παρόν βιβλίο).

Εγραψε λοιπόν ένα μεγάλο «μαύρο» διήγημα με ιστορικά στοιχεία, δράση και περιπέτεια. Σε αυτό πρωταγωνιστεί ο ίδιος. Πράγματι, Το χρώμα του ήλιου έχει ως αφηγητή τον Αντρέα Καμιλλέρι, ο οποίος μιλάει για ένα υποτιθέμενο ταξίδι του στις Συρακούσες, όπου πάει να παρακολουθήσει μια παράσταση αρχαίας τραγωδίας. Στο ξενοδοχείο του παίρνει ένα μυστηριώδες σημείωμα: κάποιος άγνωστος ζητάει να τον συναντήσει. Μυρίζεται μπλεξίματα, αλλά δεν αρνείται τη συνάντηση. Επιβιβάζεται σε ένα αμάξι και με δεμένα τα μάτια οδηγείται μπροστά σε κάποιον Κάρλο, καταζητούμενο, όπως μαθαίνει στη συνέχεια, ο οποίος του δείχνει μερικά ιδιόχειρα γραπτά του Καραβάτζο. Πρόκειται για κάτι σαν ημερολόγιο ή σαν καταχωρίσεις γεγονότων, οπότε αρχίζει την αντιγραφή τους.

Ο ζωγράφος έχει καταγράψει στο ημερολόγιο το πώς έφτασε στη Μάλτα για να χριστεί Ιππότης της Χάριτος, ώστε να ακυρωθεί αυτομάτως η θανατική ποινή στην οποία είχε καταδικαστεί στη Ρώμη για τη δολοφονία ενός χαρτοπαίκτη σε καταγώγιο. Αρχίζει να ζωγραφίζει σκοτεινούς πίνακες, με πρώτο τον Αποκεφαλισμό του Ιωάννη, παίρνοντας ιδέες από τον περίγυρό του. Οι πόρνες είναι καθοριστικοί παράγοντες στη δουλειά του. Σε ένα πορνείο συναντάει μια γριά μάγισσα, η οποία του υπόσχεται να του δώσει τη δυνατότητα να μιλήσει με τον πεθαμένο πατέρα του. Του προσφέρει ένα φιαλίδιο με υγρό, του οποίου οι σταγόνες τον βοηθούν να κοιτάζει τον ήλιο χωρίς να έχει πρόβλημα στην όραση, το αποτέλεσμα όμως είναι να βλέπει τον ήλιο μαύρο, όπως στην έκλειψη. Μία γυναίκα, η Νίνα, τον προσκαλεί στο σπίτι της μαζί με δύο άνδρες ώστε να δημιουργηθεί ένα ερωτικό τετράγωνο, αλλά γίνεται καβγάς και αυτός τραβάει μαχαίρι, κάτι που τον οδηγεί στη φυλακή. Αλλη φορά, ενώ βρίσκεται με άλλη γυναίκα, τη Λένα, χτυπάει με το καβαλέτο τον υποψήφιο σύζυγό της και γλιτώνει τη σύλληψη χάρη στην προστασία ενός καρδιναλίου.

Τελικά ο Καμιλλέρι κατορθώνει να μιλήσει για τον ζωγράφο Καραβάτζο, τον αφορισμένο και καταραμένο, αναπλάθοντας το περιβάλλον όπου έζησε, κάνοντας ταυτόχρονα αναφορές στη Μαφία, στη μάστιγα της πατρίδας του. Δημιουργεί νουάρ σκηνές σε ύποπτα μαγαζιά και καλλιτεχνικά εργαστήρια, επινοεί αιματηρά επεισόδια που οφείλονται στο χρήμα, στην εκδίκηση, στο ερωτικό πάθος, και παράλληλα εξετάζει την τέχνη του ήρωά του προσφέροντας μια καινούργια άποψη για την αρμονία του φωτός και της σκιάς.

Ο κ.Φίλιππος Φιλίππου είναι συγγραφέας.