Αποστροφή επενδυτικού κινδύνου και αναζήτηση «ασφαλών καταφυγίων»
Τις τελευταίες ημέρες στο δράμα των αγορών ήρθε να προστεθεί και το στοιχείο του τρόμου, καθώς οι συμμετέχοντες αναζητούσαν με τρόμο τα «επόμενα θύματα» της κρίσης. Ετσι ο λεγόμενος δείκτης μεταβλητότητας που δείχνει τις διακυμάνσεις των χρηματιστηρίων εκτινάχθηκε και, καθώς οι επενδυτές έστρεψαν το βλέμμα τους σε χαμηλού ρίσκου τοποθετήσεις, η απόδοση του 3μηνου αμερικανικού έντοκου γραμματίου (Τreasury Βills) κατέρρευσε στο 0,06% (οι τιμές δηλαδή ανέβηκαν) και βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η αποστροφή του επενδυτικού κινδύνου και η αναζήτηση των λεγόμενων «ασφαλών καταφυγίων» οδήγησαν σε άνοδο τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό να κερδίζει 89 δολ./ουγκιά μέσα σε ένα 24ωρο.
Η ισορροπία του τρόμου δείχνει λοιπόν να κυριαρχεί στις αγορές, ενώ οι παρεμβάσεις των μεγάλων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη δεν δείχνουν ότι επαρκούν ώστε να εξομαλύνουν την κατάσταση στη διατραπεζική αγορά. Ο κόσμος εξάλλου φαίνεται να κινείται και πάλι προς μια καταναλωτική ύφεση, την πρώτη μετά τις αρχές του ΄90 και τη δεύτερη από το ΄80 και μετά, καθώς η ύφεση του 2001-2002 δεν υπολογίζεται, διότι προήλθε από την κάμψη των επενδύσεων και όχι από την εξασθένηση της κατανάλωσης και της αγοράς κατοικίας.
Τα πράγματα δείχνουν ότι οι καταναλωτές θα αρχίσουν μάλλον πάλι να αποταμιεύουν, ενώ οι τράπεζες θα υιοθετήσουν συντηρητικές προϋποθέσεις δανειοδότησης, ώστε να μειωθούν τα ελλείμματα και να αποθερμανθεί η αγορά στέγης σε πολλές οικονομίες. Σε πολλές οικονομίες εξάλλου τα τελευταία δέκα χρόνια το χρέος των νοικοκυριών και του χρηματοοικονομικού τομέα εκτοξεύθηκε ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
Δεδομένης της επιβράδυνσης των οικονομιών, η μείωση των εταιρικών κερδών αναμένεται να συνεχιστεί, όπως και η αύξηση των πτωχεύσεων και η εξασθένηση των ισολογισμών. Αυτά δεν είναι καλά νέα για τις μετοχές. Αν και ορισμένοι θεωρούν ότι μια βραχυπρόθεσμη κερδοσκοπική θέση τώρα σε μετοχές- για διάστημα τριώνέξι μηνών- με σκοπό την αποκόμιση κερδών από μια πρόσκαιρη διεθνή εξομάλυνση θα έχει καλές προοπτικές, τα δεδομένα δείχνουν πως οι παράγοντες που προκάλεσαν την υψηλή μεταβλητότητα και τις σημαντικές απώλειες από την αρχή του έτους δεν θα εκλείψουν τόσο εύκολα. Τα θεσμικά χαρτοφυλάκια εξάλλου ψηφίζουν σήμερα ομόλογα και… μετρητά, ενώ πέρα από τη βελτίωση της εικόνας των εταιρικών κερδών επιθυμούν να δουν ομαλοποίηση των πιστωτικών αγορών και δυναμικότερες κινήσεις από τις κεντρικές τράπεζες, ώστε να προβούν σε αύξηση θέσεων στις μετοχές. Ετσι το ουσιαστικό «γύρισμα» των μετοχών ενδεχομένως να καθυστερήσει.
