Μιχαλακοπούλου 80, Αθήνα 115 28 ●Τηλ.: 211-365.7000 ● Fax: 211-365.8004

● Ε-mail: epistoles@tovima.gr

Δικομματισμός και αποτελεσματικότητα
Στο κατατοπιστικό «ανάγνωσμά» του («Η Μεταπολίτευση και η εδραίωση του δικομματισμού», «Το Βήμα», 26 Αυγούστου 2008) ο φίλος κ. Γιώργος Ρωμαίος παρουσιάζει την εκπληκτική εξέλιξη του δικομματισμού στην Ελλάδα και καταλήγει ως εξής: «Συμπερασματικά, από το 1981, που εναλλάσσονται στην εξουσία ΠαΣοΚ και Νέα Δημοκρατία, μοιράζονταν ένα ποσοστό των ψήφων το οποίο κυμαινόταν μεταξύ 86% και 87%. Αρχισε το 1981 με 83,94% και στις δέκα εκλογικές αναμετρήσεις, από τότε, μόνο δύο φορές έπεσε κάτω του 80% (1996 και 2007)». Τα ποσοστά είναι όντως εντυπωσιακά, διδακτικά θα έλεγα, και έτσι έχει γραφεί η ιστορία μετά τη Μεταπολίτευση, με κύριο προτέρημα της περιόδου, όπως εξάλλου επισημαίνεται στο άρθρο του κ. Γ. Ρωμαίου, την πολιτική σταθερότητα.

Η συνέχεια βέβαια είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθεί. Η αλήθεια είναι ότι ο δικομματισμός παρά την επιρροή του υφίσταται σήμερα έντονη αμφισβήτηση, υπέστη φθορά κι έχασε την παλαιά του αίγλη. Αποτελεί χαρακτηριστικό δημιούργημα της Μεταπολίτευσης αλλά όχι πολιτειακό θεσμό, και ας μου επιτραπεί χάριν του διαλόγου να κάνω τρεις επισημάνσεις.

Πρώτον, τα κοινωνιολογικά δεδομένα αλλάζουν συνεχώς και γρήγορα (αστικοποίηση του πληθυσμού, μετάλλαξη της ελληνικής οικογένειας, κυριαρχία του τομέα των υπηρεσιών στην οικονομία, έντονος καταναλωτισμός κ.ο.κ.). Επομένως, αφού οι συνθήκες και τα βιώματά μας αλλάζουν, η συμπεριφορά και τα ενδιαφέροντα των εκλογέων μπορούν επίσης να είναι διαφορετικά. Δεύτερον, οι ίδιες οι πολιτικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί σημαντικά και ο κύκλος της Μεταπολίτευσης βρίσκεται τώρα στο τέλος του. Ολες σχεδόν οι έρευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι οι πολίτες είναι μάλλον πεπεισμένοι πως κανένα κόμμα, όσο μεγάλο και αν είναι, δεν είναι ικανό να λύσει από μόνο του τα χρόνια προβλήματα της χώρας. Συνεπώς οι αυτοδύναμες μονοκομματικές κυβερνήσεις, έτσι όπως λειτούργησαν στο πρόσφατο παρελθόν, δεν έχουν ενδιαφέρον, προφανώς ούτε και μέλλον.

Τρίτον, ενώ οι διεθνείς συνθήκες έχουν μεταβληθεί και η κοινωνία μας ζει ταυτόχρονα τις παλαιές αλλά και τις νέες προκλήσεις (ελλείμματα, έλλειψη ανταγωνιστικότητας, ανεργία των νέων, καταστροφή του περιβάλλοντος, ακρίβεια και ανισότητες, κοινωνικός αποκλεισμός, ανασφάλεια κ.ο.κ.) τα πολιτικά μας κόμματα δεν παράγουν νέες ιδέες, δεν τολμούν ρήξεις κι έτσι δεν μπορούν να πείσουν τους πολίτες και κυρίως τη νέα γενιά για την αξιοπιστία των προτάσεών τους. Συμπέρασμα: Επειδή όμως στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, ζητείται επειγόντως πρωτοβουλία ολκής που θα ανατρέψει δημιουργικά το σημερινό πολιτικό σκηνικό και θα θέσει την πολιτική στο επίκεντρο των εξελίξεων. Αυτός ή αυτοί που θα το τολμήσουν θα έχουν δημιουργήσει τις βάσεις για μια νέα φάση της πολιτικής μας ιστορίας, όπου το κύριο ζητούμενο θα είναι η εισαγωγή μιας νέας πολιτικής λογικής μέσα από ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Εννοείται ότι στη νέα αυτή φάση δεν είναι απαραίτητο να επαναληφθούν τα σημερινά συμπτώματα. Με την έννοια αυτή το θέμα του δικομματισμού μπορεί να λυθεί από μόνο του, αφού οι επόμενες κυβερνήσεις, για λόγους κυρίως αποτελεσματικότητας του πολιτικού συστήματος, πρέπει λογικά να βασίζονται σε ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές πλειοψηφίες.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Πολιτικός επιστήμων

Η επανίδρυση του κράτους
Οταν όλοι εμείς οι απογοητευμένοι, αγανακτισμένοι και ταλαιπωρημένοι πολίτες αυτής της πολύπαθης χώρας ακούσαμε προεκλογικά τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε κ. Καραμανλή να εξαγγέλλει την «επανίδρυση του κράτους» θεωρήσαμε ότι κάτι νέο, διαφορετικό, κάτι ασυνήθιστο γεννιέται στην πολιτική ζωή της χώρας. Ολοι πιστέψαμε ότι αυτός είναι επιτέλους ο «Μεσσίας» ο οποίος θα αποκαταστήσει την τάξη, τη δικαιοσύνη, την αξιοκρατία, την ισονομία, την ηθική.

Σήμερα, τεσσεράμισι χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας, κανείς πια δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι η «επανίδρυση του κράτους» δεν ήταν παρά ένας ακόμη «νεολογισμός» απ΄ αυτούς που χρησιμοποιούν κατά καιρούς οι πολιτικοί για να αλλάξουν το πολιτικό κλίμα και να κερδίσουν τις εκλογές. Σήμερα όλοι γνωρίζουν ότι «επανίδρυση του κράτους» είναι ένας ακόμη καμένος όρος που σημαίνει την αταξία, τη δημιουργία τάξεων νεοπατρικίων και νεοπληβείων (άρα: Πρόεδρος Αρείου Πάγου 9.000 ευρώ, Στρατηγός Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων 2.270 ευρώ), την παραχάραξη της ιστορίας (οι ένοχοι εσχάτης προδοσίας αντί ισοβίου καθείρξεως ανταμείβονται με ισόβιο σύνταξη και οι σπηλιές του Ζαχαριάδη μετατρέπονται, με κρατικά χρήματα, σε πολιτιστικά κέντρα), την ασυδοσία και την αναξιοκρατία.

Υστερα από όλα αυτά, ποιος να πιστέψει τους Μεσσίες, όταν όλοι τους ψεύδονται ασυστόλως; Και ποιος να πιστέψει την ιστορία όταν για πράγματα που έγιναν μόλις χθες λέγονται τόσο ψέματα, όπως έλεγε και ο Βίσμαρκ;

ΓΕΩΡ. Γ. ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ Επισμηναγός (Ι) ε.α.- Μέλος του ΔΣ της ΕΑΑΑ, Αθήνα

Μιχαλακοπούλου 80, Αθήνα 115 28 ●Τηλ.: 211-365.7000 ● Fax: 211-365.8004

● Ε-mail: epistoles@tovima.gr