Καθώς ο εισαγγελέας ερευνά την υπόθεση ντόπινγκ της Φανής Χαλκιά και η ΔΟΕ εμφανίζεται αποφασισμένη να… καινοτομήσει υποβάλλοντας μηνυτήρια αναφορά, η άποψη που ακολουθεί θα ηχήσει ενδεχομένως παράδοξη. Και όμως, αν κάτι πρέπει να γίνει από νομοθετική άποψη στην Ελλάδα, αυτό είναι η αποποινικοποίηση του ντόπινγκ- ή μάλλον ο περιορισμός του ποινικού ενδιαφέροντος σε πολύ συγκεκριμένες (υπο)περιπτώσεις.
Σε μία χώρα που έχει αναπτύξει το αντανακλαστικό να αντιδρά στα προβλήματα θεσπίζοντας ειδικά ποινικά αδικήματα (κακουργήματα, κατά προτίμηση), είναι δύσκολο να θυμόμαστε ότι για να διώκεται ποινικά μία πράξη πρέπει να ενέχει ιδιαίτερη κοινωνική απαξία ή κίνδυνο. Δεν επισύρει φυλάκιση κάθε παράβαση των κανόνων- ούτε η απειλή της φυλάκισης είναι πάντοτε το ενδεδειγμένο φάρμακο.
Στην περίπτωση του ντόπινγκ, τη διαφοροποίηση των περιπτώσεων την παρέχει από μία πλευρά η ίδια η ΔΟΕ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οδηγήθηκε στην απόφαση της μηνυτήριας αναφοράς επειδή η ουσία που ανιχνεύθηκε στην ελληνίδα δρομέα και πολλούς συναθλητές της είναι βλαπτική ή και θανατηφόρος. Η ΔΟΕ διαστέλλει, άρα, τις ουσίες που παρέχουν στους αθλητές αθέμιτο πλεονέκτημα από εκείνες που έχουν το επιπρόσθετο χαρακτηριστικό της άμεσης επικινδυνότητας (γιατί «εμμέσως» επικίνδυνες για την υγεία είναι ενίοτε η ίδια η διαβίωση και η διατροφή των αθλητών).
Η διαφοροποίηση αυτή υποδεικνύει και το κριτήριο της (απο)ποινικοποίησης. Το ποινικό σύστημα δεν έχει κανένα λόγο να ασχολείται με το αν ένας αθλητής χρησιμοποίησε ουσία απαγορευμένη κατά τους κανόνες του αθλήματός του, όπως δεν έχει λόγο να ασχολείται με το αν παρέχουν αθέμιτο πλεονέκτημα τα ειδικά παπούτσια «σπάικς» με έλασμα, που έχουν απαγορευθεί στους αγώνες π.χ. των ΗΠΑ. Δεδομένου δε ότι, όπως είπε η Πηγή Δεβετζή, είμαστε μεγάλα παιδιά, θα έλεγε κανείς ότι το ποινικό σύστημα δεν έχει λόγο να ενδιαφέρεται ούτε αν η ουσία είναι βλαπτική, αρκεί ο αθλητής να γνώριζε τον κίνδυνο. Εκείνο που ενδιαφέρει την Πολιτεία τόσο ώστε να επιστρατεύει τον ποινικό μηχανισμό της, είναι να διώκει τη διακίνηση επικίνδυνων ουσιών, που παραβιάζουν την ασφάλεια των φαρμάκων.
Σ΄ αυτό και μόνο το πλαίσιο πρέπει να περιορίζεται το ποινικό ενδιαφέρον. Το τι, πέραν αυτού, συμβαίνει στα γήπεδα δεν αφορά την εισαγγελία.
Το ποινικό σύστημα δεν έχει λόγο να αναμειγνύεται στο τι λογίζεται θεμιτό και τι όχι σε ένα παίγνιο. Αυτό ας το ρυθμίσουν, αν θέλουν, οι αθλητικές-διοικητικές αρχές, που διαθέτουν όχι μόνον το όπλο του αποκλεισμού του αθλητή από τις επίσημες διοργανώσεις, αλλά και εκείνο της αποπομπής του από τα επιδοτούμενα προγράμματα προπόνησης.
Σε αυτό μάλιστα το επίπεδο ελέγχου δεν υφίστανται δικονομικές εγγυήσεις και τεκμήριο αθωότητας. Τα ελεγκτικά όργανα δικαιούνται να ζητούν στοιχεία και, αν οι εμπλεκόμενοι δεν τα δίνουν, να τους αποβάλλουν (κύρωση που μπορεί να επιφυλάσσεται και σε διαφορετικές περιπτώσεις, όπως π.χ. σε αθλητές που αδυνατούν να κάνουν έγκυρο άλμα). Ο εισαγγελέας αφενός δεν δικαιούται να κρίνει διά τεκμηρίων, αφετέρου έχει πολύ σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί.
Ο περιορισμός της ποινικοποίησης δεν θα απελευθερώσει μόνο τις διωκτικές αρχές από περιττό βάρος εργασίας. Θα αποφορτίσει και τη στάση μας απέναντι στο ντόπινγκ και τους ελέγχους του.
Ο αριθμός των παραβατών που εντοπίζονται σχετίζεται όχι μόνο με το πόσοι ντοπάρονται, αλλά και με το πόσοι και πότε ελέγχονται. Σ΄ αυτό το επίπεδο δεν παρέχονται σήμερα εχέγγυα ακριβοδικίας. Οσο όμως έχουμε κατά νου ότι δεν μιλάμε για κανένα φόνο αλλά για αθλήματα (έστω δισεκατομμυρίων), αντιλαμβανόμαστε ότι και αυτό «μες στο παιχνίδι» είναι. Οταν η διαφάνεια παραμένει ζητούμενο στα μεγάλα πολιτικά ζητήματα, θα ήταν αφύσικο να την είχαν κατ΄ εξαίρεση κατακτήσει η ΔΟΕ και η WΑDΑ.
Ο πολύς… εισαγγελέας βλάπτει
Καθώς ο εισαγγελέας ερευνά την υπόθεση ντόπινγκ της Φανής Χαλκιά και η ΔΟΕ εμφανίζεται αποφασισμένη να... καινοτομήσει υποβάλλοντας μηνυτήρια αναφορά, η άποψη που ακολουθεί θα ηχήσει ενδεχομένως παράδοξη. Και όμως, αν κάτι πρέπει να γίνει από νομοθετική άποψη στην Ελλάδα, αυτό είναι η αποποινικοποίηση του ντόπινγκ- ή μάλλον ο περιορισμός του ποινικού ενδιαφέροντος σε πολύ συγκεκριμένες (υπο)περιπτώσεις. Σε μία χώρα που έχει αναπτύξει το αντανακλαστικό να αντιδρά στα προβλήματα θεσπίζοντας ειδικά ποινικά αδικήματα (κακουργήματα, κατά προτίμηση), είναι δύσκολο να θυμόμαστε ότι για να διώκεται ποινικά μία πράξη πρέπει να ενέχει ιδιαίτερη κοινωνική απαξία ή κίνδυνο.
Καθώς ο εισαγγελέας ερευνά την υπόθεση ντόπινγκ της Φανής Χαλκιά και η ΔΟΕ εμφανίζεται αποφασισμένη να... καινοτομήσει υποβάλλοντας μηνυτήρια αναφορά, η άποψη που ακολουθεί θα ηχήσει ενδεχομένως παράδοξη. Και όμως, αν κάτι πρέπει να γίνει από νομοθετική άποψη στην Ελλάδα, αυτό είναι η αποποινικοποίηση του ντόπινγκ- ή μάλλον ο περιορισμός του ποινικού ενδιαφέροντος σε πολύ συγκεκριμένες (υπο)περιπτώσεις. Σε μία χώρα που έχει αναπτύξει το αντανακλαστικό να αντιδρά στα προβλήματα θεσπίζοντας ειδικά ποινικά αδικήματα (κακουργήματα, κατά προτίμηση), είναι δύσκολο να θυμόμαστε ότι για να διώκεται ποινικά μία πράξη πρέπει να ενέχει ιδιαίτερη κοινωνική απαξία ή κίνδυνο.
Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.