Εδώ και 15 χρόνια η ανθρωπότητα συμμετέχει ερήμην της σε ένα διατροφικό πείραμα

Oσοι έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου ότι η ανισορροπία στο παγκόσμιο διατροφικό ισοζύγιο θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για τη μαζική είσοδο των μεταλλαγμένων στους κόλπους της ΕΕ δικαιώθηκαν πολύ νωρίτερα απ΄ όσο πίστευαν. Αφού οι ίδιες οι πολυεθνικές της βιοτεχνολογίας με τα βιοκαύσιμα πρώτης γενιάς δημιούργησαν την παγκόσμια αναταραχή στα τρόφιμα, έρχονται τώρα να πιέσουν μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) την Ευρώπη και να την «ενοχοποιήσουν» ότι, αρνούμενη την ελεύθερη καλλιέργεια των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), επί της ουσίας ευθύνεται και για την επισιτιστική κρίση στον Τρίτο Κόσμο!

Ο Γουόρεν Αλμοντ, πρόεδρος της καναδικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Δημοκρατία και Δικαιώματα, λέει: « Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο η παραβίαση ενός κανόνα διεθνούς εμπορίου είναι απείρως σοβαρότερη από την παραβίαση ενός δικαιώματος του ανθρώπου ». Και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είναι σίγουρα η ισχυρότερη πολεμική μηχανή στα χέρια των «αρπακτικών», όπως επισημαίνει ο Ζαν Ζιγκλέρ.

Προτού επαναφέρει, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, η Μεγάλη Βρετανία το θέμα των ΓΤΟ, με άλλοθι τα βιοκαύσιμα και τις τιμές των τροφίμων, είχε προηγηθεί ένας λυσσαλέος και ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ των πολυεθνικών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αποκορύφωμα την τελευταία τριετία τη μάχη για το μεταλλαγμένο καλαμπόκι Βt11 και τον φάκελο που αρχικά είχε λάβει έγκριση από την ΕΕ.

Την επανεξέταση βέβαια αυτού του φακέλου έχει ζητήσει- και είναι προς τιμήν του- ο έλληνας επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Στ. Δήμας . Εξάλλου, ο γάλλος αγρότης και ακτιβιστής και μεγάλος πολέμιος των μεταλλαγμένων Ζοζέ Μποβέ είχε ξεκινήσει το τελευταίο διάστημα απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενος για τη διάδοση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην Ευρώπη.

Ποιος ο λόγος, όμως, για την καθολική αυτή αντίδραση των πολιτών της Ευρώπης στη διάδοση των μεταλλαγμένων; Υπάρχει επιστημονική βάση πίσω από αυτή την αντίδραση ή οι οικολογικές οργανώσεις, αλλά και οι κινήσεις πολιτών που πρωτοστατούν σε αυτό το κύμα αντίστασης και στη χώρα μας συμπεριφέρονται σαν τους «λουδιστές» στην εποχή της πρώτης Βιομηχανικής Επανάστασης οι οποίοι έσπαγαν τις μηχανές στο Λονδίνο, θεωρώντας αυτές υπεύθυνες για το γεγονός ότι κατέληξαν άνεργοι; Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο τελευταίο βιβλίο του ο καθηγητής στο τμήμα Βιοχημείας- Βιοτεχνολογίας κ. Δ.Κουρέτας, η ανθρωπότητα εδώ και 10-15 χρόνια συμμετέχει ερήμην της σε ένα παγκόσμιο διατροφικό πείραμα, οι συνέπειες του οποίου θα αργήσουν να γίνουν γνωστές.

Η επιστημονική κοινότητα παραδέχεται ότι τα προβλήματα με τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς συνίστανται στις εξής παραμέτρους:

▅ Στη μείωση της βιοποικιλότητας λόγω των επιμολύνσεων από τα γενετικά τροποποιημένα στα συμβατικά φυτά.

▅ Στον τυχαίο τρόπο ενσωμάτωσης του ξένου DΝΑ στο γένωμα του φυτού ή του οργανισμού-ξενιστή, το οποίο μπορεί να διαταράξει με χαοτικό τρόπο την αρχιτεκτονική του οργανισμού- φαινόμενο γενετικής θέσης (position effect)-, αφού επιχειρούμε να ενσωματώσουμε γονίδια από άσχετους μεταξύ τους οργανισμούς. Η τυχαία ενσωμάτωση του ξένου DΝΑ σε μια ήδη ενεργή περιοχή χρωματίνης ενέχει τον κίνδυνο να διαταράξει την οργανωμένη έκφραση και λειτουργία των ενδογενών γονιδίων του φυτού-ξενιστή.

▅ Στην ανθεκτικότητα του ανθρώπινου οργανισμού στα αντιβιοτικά που περιέχονται στο DΝΑ των γενετικώς τροποποιημένων τροφών και τα οποία περνούν στη μικροχλωρίδα του εντέρου, στην οποία υπάρχουν τα βακτήρια που μπορεί να υποστούν μετάλλαξη, ή στη στοματική κοιλότητα.

▅ Στην τοξικότητα και στις αλλεργίες που προκαλούν οι ΓΤΟ στον άνθρωπο. Ειδικότερα για τους ΓΤΟ ΒΤ (Βacillus Τhuringiensis) η δ-ενδοτοξίνη (η πρωτεΐνη, δηλαδή, του βακίλου) έχει αποδειχτεί από πειραματικές μελέτες ότι έχει έντονα αλλεργιογόνο δράση (παρόμοια με το άσθμα των αρτοποιών) και προκαλεί δερματικές παθήσεις.

Κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία

Οπως αναφέρει ο κ. Δ. Κουρέτας στο βιβλίο του «Η επιλογή της χρυσής τομής», τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί στη διεθνή βιβλιογραφία εργασίες που ασχολούνται με την ασφάλεια του γενετικώς τροποποιημένου προϊόντος, προερχόμενου από γενετικώς τροποποιημένα φυτά. Οι εργασίες αυτές καταλήγουν σε επιστημονικά συμπεράσματα που μας οδηγούν στη σκέψη ότι επιτροπές όπως η ΕΡΑ (Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος) στις ΗΠΑ, οι οποίες δίνουν άδεια για να κυκλοφορήσουν τέτοια προϊόντα, πρέπει να υιοθετήσουν αλλαγές στη διαδικασία χορήγησης της άδειας μιας και δεν εξασφαλίζεται η έλλειψη τοξικότητας στον καταναλωτή. Οι πληροφορίες που υπάρχουν από τις εργασίες αυτές σχετίζονται με το γεγονός των απρόβλεπτων αποτελεσμάτων στη βιοχημεία του ΓΤ φυτού, εξαιτίας της τυχαίας ενσωμάτωσης του ξένου DΝΑ (position effect). Στα τεστ τοξικότητας θα πρέπει να δοκιμάζεται όλο το ΓΤ φυτό και όχι παρασκεύασμα απομονωμένο από άλλη πηγή (όπως στην περίπτωση του καλαμποκιού Βt η δ-ενδοτοξίνη δοκιμάστηκε απομονωμένη από τα βακτήρια).

Το πρόβλημα δεν είναι ότι η γενετική τροποποίηση είναι εξ ορισμού επικίνδυνη. Είναι το γεγονός ότι η γενετική τροποποίηση δημιουργεί απρόβλεπτες και συχνά μη επιδιωκόμενες βιοχημικές αλλαγές στον ξενιστή, που κάνουν τον ΓΤΟ να πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «νέος οργανισμός» που δεν γνωρίζουμε αν περιέχει τοξικές ουσίες τις οποίες δεν περιείχε είτε νέα προϊόντα με αντιγονικά αλλεργιογόνο δράση.

Και φυσικά οι δοκιμές θα πρέπει να είναι επίπονες και εξαντλητικές στα εργαστήρια με ευθύνη των ίδιων των εταιρειών που έχουν την εμπορική χρήση των «πολλά υποσχόμενων» ΓΤΟ και όχι στον καταναλωτή.

Στα τέλη του 1999 ένας βρετανός επιστήμονας, οδρ Πουστζάι, δημοσιοποίησε μια ερευνητική εργασία η οποία σχετιζόταν με τις ΓΤ πατάτες που περιείχαν μια ουσία από κάποιο άλλο φυτό (συγκεκριμένα μια λεκτίνη, την αγλουτίνη) η οποία ουσία αυξάνει την ανθεκτικότητα των φυτών της πατάτας σε έντομα και σκουλήκια. Η έρευνα έδειξε πως η χορήγηση αυτής της ΓΤ πατάτας σε ποντίκια προκαλούσε καρκίνο του λεπτού εντέρου. Η εργασία του Πουστζάι έτυχε προκατειλημμένης κριτικής από πολλούς επιστήμονες και ανέδειξε έναν επιστημονικό «ρατσισμό», ενώ ο καταξιωμένος και πρωτοπόρος ερευνητής τελικά απολύθηκε από τη δουλειά του στο ερευνητικό κέντρο.

Το 1989 στις ΗΠΑ συνέβη η πρώτη τραγωδία που αφορούσε θανάτους ανθρώπων από γενετικά τροποποιημένα προϊόντα. Τριάντα επτά άτομα πέθαναν και πάνω από 1.500 αρρώστησαν σοβαρά, ορισμένα με μόνιμη ολική ανικανότητα, από ένα σύνδρομο που ονομάστηκε σύνδρομο ηωσινοφιλίας-μυαλγίας. Η ασθένεια χαρακτηρίστηκε από πολύ υψηλές τιμές ηωσινόφιλων (κυττάρων του αίματος) και διάχυτο μυϊκό πόνο. Η εταιρεία Showa Denko παρήγαγε για χρόνια τρυπτοφάνη (είναι ένα αμινοξύ) για διαιτητική χρήση στους ανθρώπους. Το 1998 η εταιρεία εισήγαγε έναν νέο τύπο του βακίλου που παρήγαγε την τρυπτοφάνη, ο οποίος τροποποιήθηκε γενετικώς για να μεγιστοποιήσει την παραγωγή της. Η τροποποίηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα και την παραγωγή κάποιων τοξικών ουσιών που προκάλεσαν την ασθένεια. Παρά την τραγωδία, το 1996 στη Μεγάλη Βρετανία πήρε έγκριση ένα σκεύασμα βιταμίνης Β2. Τρανταχτό παράδειγμα η τρυπτοφάνη, γιατί πρέπει να δοκιμάζεται για μακρόχρονη τοξικότητα ολόκληρο το προϊόν και όχι συστατικά του.

«Πατεντάροντας» τους σπόρους της Γης…

Οπως αναφέρει ο Τζέρεμι Ρίφκιν στο βιβλίο του «Ο αιώνας της Βιοτεχνολογίας», βιοχημικές εταιρείες με τις ευλογίες του ΠΟΕ παίζουν «οικολογική ρουλέτα» με τα αγροχημικά, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο ανθεκτικών ζιζανίων στα ζιζανιοκτόνα που οι ίδιες παρασκευάζουν. Η ιδέα είναι να πουλούν στους αγρότες κατοχυρωμένους με πατέντες σπόρους οι οποίοι είναι ανθεκτικοί σε δικά τους παρασιτοκτόνα και έτσι να ελέγχουν μέσω των τεχνολογιών killerπου δεν επιτρέπουν την επαναβλάστηση των σπόρων για τον επόμενο χρόνο- τους «σπόρους της Γης» που επί χιλιάδες χρόνια καλλιεργεί ο άνθρωπος.

Οι μοναδικές ιδιότητες των ανθεκτικών στα έντομα διαγονιδιακών φυτών τα κάνουν ιδιαίτερα προβληματικά για τους εντομολόγους και τους αγρότες που έχουν οργανικές καλλιέργειες, οι οποίοι ανησυχούν ότι η εξάπλωση των καλλιεργειών Βt θα δημιουργήσει αντιστάσεις στα είδη των εντόμων που θα προσβληθούν, μετριάζοντας τη χρησιμότητα της Βt ως βιολογικού εντομοκτόνου. Η αντίσταση στα βιολογικά εντομοκτόνα Βacillus Τhuringiensis εμφανίστηκε για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια. Από τότε οκτώ μεγάλα έντομα, όπως το σκαθάρι της πατάτας, έχουν αναπτύξει αντιστάσεις στην τοξίνη Βt.

Σύμφωνα με τον Νόαμ Τσόμσκι, η κουζίνα κάθε τόπου και κάθε λαού είναι η κουλτούρα του και ο πολιτισμός του. Με τον έλεγχο της παγκόσμιας διατροφής από μια χούφτα υπερεθνικές εταιρείες, ολόκληρος ο παγκόσμιος πληθυσμός οδηγείται σε μια ομογενοποίηση. Χάνονται με το πέρασμα του χρόνου οι παραδοσιακές γεύσεις και συντελείται μια μετάλλαξη στο ανθρώπινο είδος πέρα και ενάντια στους νόμους της φυσικής εξέλιξης.

Για την Ευρώπη η απαγόρευση των ΓΤΟ είναι θέμα και οικονομικό (για την Ελλάδα με τον μικρό κλήρο και την ποιότητα των τροφίμων της είναι θέμα επιβίωσης, ενώ ήδη 46 νομαρχίες έχουν κηρυχθεί ελεύθερες από μεταλλαγμένα) και δημόσιας υγείας και προστασίας της βιόσφαιρας, αλλά πρωτίστως είναι θέμα δημοκρατίας και ελεύθερης βούλησης. Είναι το δικαίωμα της επιλογής στη γεύση για τον καταναλωτή και κυρίως το δικαίωμα να γνωρίζει τι επιπτώσεις έχει αυτό που καταναλώνει στην υγεία του. Η επιστήμη έχει αρκετά να δώσει με τη μοριακή βιολογία, βελτιώνοντας τις παραδοσιακές ποικιλίες και διασφαλίζοντας αυτό που απλόχερα μας παρέχει η φύση σε μια εξελικτική διαδικασία που διαρκεί δισεκατομμύρια χρόνια στο δικό της αλάνθαστο εργαστήρι…