Σε 7 δισ. ευρώ ανέρχονται τα ελλείμματα του ΟΣΕ και υπολογίζεται ότι θα φθάσουν στα 12,5 δισ. ευρώ σε δύο χρόνια
Το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΣΕ παρουσιάζει σήμερα ο υπουργός Μεταφορών κ. Κ.Χατζηδάκης το οποίο προβλέπει το «σπάσιμο» του Οργανισμού σε τρεις εταιρείες, τη μείωση του προσωπικού κατά 3.000 άτομα και ριζικές αλλαγές που θα επιτρέψουν την είσοδο των μεγάλων ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών επιχειρήσεων αλλά και ιδιωτών στους σιδηροδρόμους από το 2011. Στόχος της κυβέρνησης είναι η μείωση των τεράστιων ελλειμμάτων του Οργανισμού που ανέρχονται σε 7 δισ. ευρώ και υπολογίζεται ότι θα φθάσουν τα 12,5 δισ. ευρώ σε δύο χρόνια, αλλά και η προετοιμασία της πλήρους απελευθέρωσης του σιδηροδρομικού έργου σε τρία χρόνια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες ο κ. Χατζηδάκης θα προτείνει μεταξύ άλλων εθελουσία έξοδο για τουλάχιστον 3.000 εργαζομένους, περικοπές ζημιογόνων δρομολογίων, ακόμη και προγραμματισμένων μεγάλων έργων, καθώς και αλλαγές στα εργασιακά. Παράλληλα θα ανοίγει τον δρόμο για την είσοδο ιδιωτών στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές του ΟΣΕ, αλλά και στην αξιοποίηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας του.
Το βασικό επιχείρημα των αλλαγών που αναμένεται να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις είναι ότι το έλλειμμα αυξήθηκε την περασμένη χρονιά κατά περίπου 750 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 160 αφορούν την ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξαιτίας απλήρωτων οφειλών του Δημοσίου.
Η νέα δομή
Ηδη βρίσκεται σε εξέλιξη ο μετασχηματισμός των εταιρειών του ΟΣΕ, ο οποίος περιλαμβάνει τρεις εταιρείες: τον ΟΣΕ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την ΕΡΓΟΣΕ. Στον ΟΣΕ συγχωνεύονται η πρώην ΕΔΙΣΥ (εταιρεία υποδομής), η ΓΑΙΑΟΣΕ (εταιρεία εκμετάλλευσης της ακίνητης περιουσίας η οποία συγχωνεύθηκε με την Εμπορευματικά Κέντρα) και η μητρική ΟΣΕ.
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ (υπεύθυνη για την εκμετάλλευση λειτουργίας) δεν θα αποτελεί πλέον θυγατρική του ΟΣΕ και μέτοχός της θα είναι απευθείας το Δημόσιο.
Το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΣΕ περιλαμβάνει επανεξέταση του επενδυτικού προγράμματος το οποίο χαρακτηρίζεται «βαρύ» και μη αποδοτικό. Ο Οργανισμός έχει επενδύσει 4,6 δισ. ευρώ την προηγούμενη 5ετία και προγραμματίζει επενδύσεις 11 δισ. ευρώ για την επόμενη 10ετία.
Να σημειωθεί ότι τα συνολικά έσοδα του Οργανισμού αντιστοιχούν στο 20% περίπου των συνολικών εξόδων, με τον συσχετισμό να εμφανίζει συνεχώς πτωτική τάση. Το κόστος της ετήσιας μόνο συντήρησης των υποδομών του ΟΣΕ ανέρχεται στα 150 εκατ. ευρώ και του τροχαίου υλικού στα 130 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι επενδύσεις για την 11ετία 1996-2006 ξεπέρασαν τα 5,5 δισ. ευρώ. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ΟΣΕ προβλέπει περικοπές δρομολογίων στο περιφερειακό δίκτυο, κάτι που σίγουρα θα προκαλέσει την αντίδραση των τοπικών φορέων. Ως παράδειγμα αναφέρεται το καθημερινό δρομολόγιο Κυπαρισσία- Καλαμάτα, το οποίο μετέφερε συνολικά 65 επιβάτες κατά τη διάρκεια του περασμένου Μαρτίου, καταγράφοντας πληρότητα επιβατών μόλις 2,51%.
Αναλυτικότερα προβλέπεται: ▅ Παραχώρηση με ΣΔΙΤ (Συμβάσεις Δημοσίου- Ιδιωτών) του προαστιακού δικτύου Αθηνών, με στόχο την εξοικονόμηση μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και την εισαγωγή ιδιώτη λειτουργού.
▅ Την εξασφάλιση με ΣΔΙΤ της ετήσιας συντήρησης υποδομής, που ανέρχεται σήμερα σε 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ανεξάρτητα από τις νέες επενδύσεις.
▅ Μείωση των επενδύσεων της επόμενης δεκαετίας στο μισό και άμεση περικοπή άσκοπων δρομολογίων στους άλλους άξονες (εκτός ΠΑΘΕ). Περικοπή επενδύσεων γραμμής όπως ο Δυτικός Αξονας και τροχαίου υλικού (1 δισ. ευρώ).
▅ Σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο όμιλος ΟΣΕ πρέπει να προχωρήσει σε ανεξαρτητοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, συγχώνευση όλων των επιχειρήσεων του ομίλου πλην ΕΡΓΟΣΕ.
▅ Σταδιακή έξοδος του Οργανισμού από το σημερινό δανειοδοτικό καθεστώς. Προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να προχωρήσει η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, η οποία υπολογίζεται σε 1,5 δισ. ευρώ και, σύμφωνα με στελέχη του ΟΣΕ, ξεπερνά εκείνη του ΟΤΕ.
Για την αξιοποίηση της περιουσίας θα πρέπει να υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση, ώστε να προχωρήσει τάχιστα η έκδοση συντελεστών δόμησης στα ακίνητα του ΟΣΕ.
Η κυβέρνηση πάντως φαίνεται να εκμεταλλεύεται και τη χρονική συγκυρία για την υλοποίηση των σχεδίων της, καθώς τον τελευταίο καιρό έρχονται στο φως της δημοσιότητας πολλές ύποπτες υποθέσεις προμηθειών και συμβάσεων ενώ συνεχίζονται οι έρευνες από την ΥΠΕΕ (πρώην ΣΔΟΕ).
«Το Βήμα της Κυριακής» αποκάλυψε άλλες δύο σκανδαλώδεις υποθέσεις στον ΟΣΕ που διερευνά το κλιμάκιο της ΥΠΕΕ. Στην πρώτη περίπτωση, χωρίς να γίνονται διαγωνισμοί και άνευ της έγκρισης του διοικητικού συμβουλίου του ΟΣΕ, διευθυντικά στελέχη υπέγραφαν ιδιωτικά συμφωνητικά με εταιρείες μεταφοράς εμπορευμάτων με σκανδαλώδεις μισθώσεις που δεν γίνονται πουθενά στον κόσμο. Στη δεύτερη σκανδαλώδη υπόθεση που αποκαλύπτεται, με ιδιωτικό συμφωνητικό παραχώρησης χώρου που υπογράφει ο αποπεμφθείς γενικός διευθυντής Εμπορευμάτων του ΟΣΕ μισθώνει σε ιδιώτη για να τοποθετεί τα εμπορεύματά του χώρο 7 στρεμμάτων στο Θριάσιο προς 100 ευρώ τον μήνα!
