* Ο κ. Δημοσθένης Σπυράκος ερωτά:

«Το 2005 απέκτησα λόγω θανάτου της μητέρας μου από κληρονομιά διαμέρισμα 110 τ.μ. για το οποίο δεν ζήτησα απαλλαγή λόγω πρώτης κατοικίας και πλήρωσα τον φόρο κληρονομιάς κανονικά. Τώρα θα ήθελα να αγοράσω νέο διαμέρισμα,χωρίς να πουλήσω το παλιό.Υπάρχει περίπτωση απαλλαγής λόγω πρώτης κατοικίας, δεδομένου ότι ποτέ δεν έκανα χρήση αυτού του δικαιώματος,αν και είχα το δικαίωμα λόγω έλλειψης άλλων περιουσιακών στοιχείων, είτε εμού είτε της συζύγου μου, που να καλύπτουν τις στεγαστικές μας ανάγκες;».

Απάντηση: 1) Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 1078/1980, ο αγοραστής απαλλάσσεται από τον φόρο κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας εφόσον ο ίδιος ή ο άλλος σύζυγος ή οποιοδήποτε από τα ανήλικα παιδιά του δεν έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του. 2. Σύμφωνα εξάλλου με τη διάταξη της παρ. 15 του ίδιου άρθρου και νόμου, θεωρείται ότι καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες αν το συνολικό εμβαδόν της οικίας ή του διαμερίσματος είναι 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα. 3. Αν κατά συνέπεια έχετε τρία ανήλικα παιδιά μπορείτε να αγοράσετε πρώτη κατοικία και να έχετε απαλλαγή από τον φόρο. Διαφορετικά, θεωρείται ότι οι στεγαστικές σας ανάγκες καλύπτονται με το υπάρχον διαμέρισμα. 4. Αν πουλήσετε το υπάρχον διαμέρισμα θα πρέπει να περάσουν πέντε χρόνια από την ημερομηνία πώλησης, για να τύχετε απαλλαγής από τον φόρο κατά την αγορά νέας κατοικίας.

* Η κυρία Ελισάβετ Ρηγάκη ερωτά:

«Είμαι διαζευγμένη με τρία παιδιά, έχω την πολυτεκνική ιδιότητα και ως μονογονεϊκή οικογένεια θέλω να πάρω από τον ΟΕΚ το άτοκο δάνειο των 160.000. Ενδιαφέρομαι να μάθω αν θα φορολογηθώ επειδή έχω την ψιλή κυριότητα της οικίας μου 117 τ.μ.και τα παιδιά μου κληρονομιά από τον πρόσφατα χαμένο πατέρα τους οικία 107 τ.μ. με επικαρπία της μητέρας τού πρώην συζύγου μου. Τι μπορώ να κάνω για να μη φορολογηθώ;Μπορώ να μεταβιβάσω το σπίτι μου στα παιδιά μου;».

Απάντηση: Εφόσον τόσο εσείς όσο και τα παιδιά σας έχετε μόνο την ψιλή κυριότητα στα δύο διαμερίσματα, μπορείτε να αγοράσετε πρώτη κατοικία και να τύχετε απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης ή τον φόρο προστιθέμενης αξίας.

* Ο κ. Δημήτρης Καρύδης ερωτά:

«Εχω στην ιδιοκτησία μου σπίτι 100 τ.μ. το οποίο ενοικιάζεται προς 600 ευρώ τον μήνα. Με εισόδημα 29.000 ευρώ συν τα ενοίκια πληρώνω αρκετά στην εφορία.Θα μπορούσα να κάνω πενταετή παραχώρηση επικαρπίας στην 13χρονη κόρη μου για κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις;».

Απάντηση: Μπορείτε να μεταβιβάσετε την επικαρπία στην ανήλικη κόρη σας, όμως δεν θα έχετε καμία απολύτως φορολογική ωφέλεια και τούτο διότι σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 5 του ΚΦΕ, το εισόδημα των ανήλικων παιδιών προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα και φορολογείται στο όνομά του. Αν οι γονείς έχουν ίσο ποσό συνολικού εισοδήματος, το εισόδημα του ανήλικου παιδιού προστίθεται στο εισόδημα του πατέρα και φορολογείται στο όνομά του. Αν ο υπόχρεος γονέας δεν έχει τη γονική μέριμνα το εισόδημα προστίθεται στα εισοδήματα του άλλου γονέα και φορολογείται στο όνομά του. Η διάταξη της παρ. 4 του πιο πάνω άρθρου προβλέπει ορισμένες εξαιρέσεις, οι οποίες όμως δεν σας αφορούν.

Φορολογία συγγραφέων
* Ο κ. Παντελής Κοντοπόδης ερωτά:

«Σχετικά για το εισόδημα που αποκτά από συγγράμματα ένας καθηγητής,που είναι ταυτόχρονα συγγραφέας και εκδότης».

Απάντηση: 1. Κατά τη γνώμη της Διοίκησης (έγγραφο υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών Ε 2482/ΠΟΛ 44/1979) συγγραφέας θεωρείται φυσικό πρόσωπο το οποίο ασχολείται συστηματικά ή συμπτωματικά με τη συγγραφή επιστημονικών συγγραμμάτων ή άλλου είδους βιβλίων, δηλαδή πονημάτων γενικά, τα οποία είναι προϊόντα δικής του πνευματικής εργασίας ή μελέτης. Εχει δεχτεί ακόμη η Διοίκηση ότι εισόδημα από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος του συγγραφέως είναι οι αμοιβές που εισπράττει αυτός:

▅ Οταν η διάθεση του βιβλίου, συγγράμματος κτλ. γίνεται από τον ίδιο και η εκτύπωση έχει ανατεθεί σε τυπογραφική επιχείρηση.

▅ Από την εκχώρηση σε εκδότη και γενικά σε τρίτο του δικαιώματος έκδοσης και εκμετάλλευσης του έργου του.

▅ Από την εκχώρηση σε εκδοτικό οίκο κάποιου βιβλίου, συγγράμματος κτλ., το οποίο προηγουμένως έχει εκτυπώσει ο ίδιος ο συγγραφέας.

▅ Από τη συγγραφή συγγράμματος που κυκλοφορεί με το όνομά του, έστω και αν έχουν συμβάλει και άλλα πρόσωπα εκτός από τον ίδιο (αρχαιολόγοι, ιατροί κτλ.).

▅ Από τη συγγραφή άρθρων σε εφημερίδες, περιοδικά ή εκφωνούμενων κειμένων σε ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές.

2. Σύμφωνα με τη διάταξη του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 49 του ΚΦΕ, εξαιρετικώς το εισόδημα από το έργο της πνευματικής παραγωγής των συγγραφέων, των μουσουργών και των καλλιτεχνών ζωγράφων ή γλυπτών ή χαρακτών κατανέμεται για να φορολογηθεί ισομερώς στο πρώτο έτος της απόκτησής του και τα αμέσως επόμενα τρία έτη, εκτός αν ο υπόχρεος επιθυμεί να φορολογηθεί κατά το έτος απόκτησης του εισοδήματος.

Σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 49, αν τα πιο πάνω πρόσωπα επιλέξουν να κατανείμουν το ακαθάριστο εισόδημά τους από το έργο της πνευματικής παραγωγής ισομερώς στο πρώτο έτος απόκτησής του και στα αμέσως επόμενα τρία έτη αφαιρούν ανάλογα και τις κάθε είδους επαγγελματικές δαπάνες, οι οποίες βαρύνουν το κόστος του έργου, ανεξάρτητα από τον χρόνο που αυτές πραγματοποιήθηκαν.

3. Οι δημόσιοι υπάλληλοι για το εισόδημα που αποκτούν από συγγραφικά δικαιώματα φορολογούνται στη Ζ΄ πηγή (εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα) τεκμαρτώς με τον συντελεστή καθαρών αμοιβών 45% χωρίς να αποκτούν την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία. Το εισόδημά τους κατανέμεται να φορολογηθεί όπως πιο πάνω αναφέρθηκε.

4. Ο εκδότης ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και οφείλει να τηρεί βιβλία και στοιχεία. Το εισόδημά του φορολογείται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.