Η διαφθορά είναι πλέον γενικευμένο φαινόμενο;

Η σημερινή κοινωνία είναι άκρως ανεκτική, που δεν σημαίνει τίποτε άλλο από επιβράβευση των παραβατών

Ελεγε παλιός πολιτικός ότι, όταν αποκαλούμε κάποιον «τίμιο», πρέπει να διευκρινίζουμε αν είναι τίμιος επειδή φοβάται να παρανομήσει ή επειδή δεν του δόθηκε ευκαιρία! Που σημαίνει ότι θεωρούσε πως είμαστε όλοι δυνάμει έτοιμοι για παρέκκλιση από τη νομιμότητα, κάτι που δεν μας τιμά βέβαια, αλλά φαίνεται πως είναι συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση. Δεν θα υπήρχε άλλωστε η ανάγκη στις θρησκείες να προβαίνουν σε απαγορεύσεις πράξεων (ακόμη και επιθυμιών) και να κολάζουν τις ασύμβατες με την κοινωνική ηθική, αν ήμασταν φύσει αγαθοί.

Αλλά, κι αν ακόμη η παραβατικότητα δεν είναι εγγενής, δημιουργούνται καταστάσεις που αν δεν την επιβάλλουν οπωσδήποτε την ευνοούν. Αυτό πίστευε και ο Πλάτων όταν έγραφε πως «ουδείς εκών κακός», κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του. Κάποιος ή κάτι τον οδηγεί στην παρέκβαση.

Οπως και να έχει, βέβαιο είναι πως η σημερινή κοινωνία δεν μπορεί να υπερηφανευθεί ότι διάγει στο πλαίσιο ορθής κοινωνικής συμπεριφοράς. Τουλάχιστον είναι άκρως ανεκτική σε φαινόμενα διαφθοράς, που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο από επιβράβευση των παραβατών. Δεν είναι δυνατόν να μη αντιλαμβάνεται ο ψηφοφόρος ότι η υπερβολικά μεγάλη περιουσία τού πολιτικού, τον οποίο υποστηρίζει, δεν μπορεί να δημιουργήθηκε από το περίσσευμα εκ του μισθού. Ομως φαίνεται πως αυτός ο ψηφοφόρος έχει τοποθετήσει το κριτήριο της ηθικής πολύ χαμηλά στον πίνακα αρετών αξιολόγησης των εκπροσώπων του. Μάλλον κυριαρχείται από το αίσθημα ότι από την μπριζόλα που θα φάγει ο εκπρόσωπός του, θα γλείψει αυτός το κόκαλο. Κάτι είναι κι αυτό. Εκείνο όμως που πρέπει να αναγνωριστεί στον καθένα μας είναι ότι πράττουμε κατά τα πρότυπά μας. Θα είναι υπερβολή αν υποστηρίξω ότι τα σημερινά πρότυπα δεν είναι και ό,τι το καλύτερο; Και ποιος δικαιούται να κατηγορήσει τον πολίτη ότι παραπλανείή επιχειρεί να παραπλανήσει- το κράτος, όταν αυτό το ίδιο τον αδικεί; Πώς μπορεί να δικαιολογηθεί το γεγονός ότι το χρέος των πολιτών είναι άμεσα απαιτητό – και με ποινικές κυρώσεις ενδεχομένως- ενώ το κράτος την εξόφληση του δικού του χρέους την παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες; Πώς μπορείς να απαιτήσεις από τον πολίτη να απαρνηθεί την παραβατική συμπεριφορά, όταν πληροφορείται πως εκατομμύρια ευρώ κυκλοφορούν σαν «πετσετάκια» και ενθυλακώνονται από δημόσιους λειτουργούς;

Από την κεφαλή βρωμάει το ψάρι, λέγει ο λαός. Οσοι λοιπόν είναι ή θέλουν να αναδειχθούν σε «κεφαλές» οφείλουν να αναλογιστούν ότι ο τρόπος ζωής τους καθίσταται υπόδειγμα. Και αν δεν είναι ο ενδεδειγμένος, παρέχουν το πρόσχημα στον λαό να ακολουθεί την ίδια βλαπτική για το σύνολο πορεία.

Ο κ. Π. Κοκκόρης είναι οικονομολόγος.