Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα κυκλοφορούν περισσότερες ΒΜW απ΄ ό,τι στη Γερμανία
Μήπως σταμάτησε ο χρόνος; Αρθρο στο «Βήμα» (22 Δεκ. 1996), αναφερόμενο στη δεκαετία του ΄80, το οποίο λες και γράφηκε σήμερα: «Η επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων δημιούργησε σημαντικές στρεβλώσεις όχι απλώς στα οικονομικά μεγέθη αλλά και στην καθημερινότητα των Ελλήνων.Η πληθωριστική νοοτροπία εγκαθιδρύθηκε στις συναλλαγές, στις διεκδικήσεις,στις φορολογικές δοσοληψίες και στην τιμολόγηση,ιδιαίτερα των υπηρεσιών».
Παρά τις προσπάθειες, η πληθωριστική νοοτροπία εγκαταστάθηκε μόνιμα στη χώρα μας και τείνει να καταστεί εγγενής παράγοντας της οικονομίας.
Η πληθωριστική νοοτροπία ναι μεν είχε την υψηλότερη έντασή της τη δεκαετία του ΄80, αλλά η εγκαθίδρυσή της συνέβη πολύ νωρίτερα και πλην των οικονομικών είχε και ψυχολογικά κίνητρα.
Πρέπει να αναζητήσουμε τη ρίζα του προβλήματος στη δεκαετία του ΄60. Ως τα μέσα της δεκαετίας του ΄50, χρόνων ελπιδοφόρας μεν προοπτικής αλλά οικονομικής δυσπραγίας, σε μεγάλο τμήμα της υπαίθρου κυριαρχούσε ακόμη η ανταλλακτική οικονομία. Τα αβγά της οικόσιτης πτηνοτροφίας ανταλλάσσονταν με σαπούνι.
Αυτό σήμαινε ότι η έννοια του καταναλωτή, με τα σημερινά δεδομένα, ήταν άγνωστη. Η ανέχεια δεν επέτρεπε στον πολίτη να ξοδέψει ούτε δεκάρα περισσότερη από το αναγκαίο. Μετά τη δεκαετία του ΄60 όμως τα πράγματα άρχισαν να καλυτερεύουν και εγκαθιδρύθηκε μια νέα συμπεριφορική τάση στον Ελληνα. Ο νεοπλουτισμός ενισχύθηκε σημαντικά και από την προσπάθεια των χιλιάδων μεταναστών που έρχονταν στους τόπους καταγωγής τους για διακοπές, να αποδείξουν ότι πέτυχαν στα ξένα, γι΄ αυτό και μπορούσαν να δίνουν και «πουρμπουάρ» προς θαυμασμό των ιθαγενών. Ο μεσογειακός Ελληνας έπεσε εύκολα στην παγίδα του νεοπλουτισμού, να φανεί δηλαδή στα μάτια του γείτονα- της γειτόνισσας περισσότερο- ότι απαλλάχθηκε από το άχθος που τον βάραινε. Ο Γερμανός αγοράζει πολυτελές αυτοκίνητο και θεωρεί αφύσικο και ανόητο να μην παραλάβει τα «ρέστα», ακόμη και αν πρόκειται για λίγα ευρώ. Ποιος από εμάς πράττει το ίδιο; Επιφανειακά δείχνουμε μια περιφρόνηση στο χρήμα, για να αποδείξουμε ότι το διαθέτουμε άφθονο, ή τουλάχιστον δεν το στερούμαστε.
Ο νεοπλουτισμός φαίνεται ότι γιγάντωσε το κίνητρο της επίδειξης. Και πέραν της γραφικότητας που συνοδεύει τις υπερβολές, δημιουργείται θέμα υποβιβασμού της «ευζωίας», του έτερου κινήτρου της ανθρώπινης δράσης. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα κυκλοφορούν περισσότερες ΒΜW απ΄ ό,τι στη Γερμανία. Ούτε βέβαια είναι τυχαίος ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός κατασχέσεων αυτοκινήτων.
Ο κ. Π. Κοκκόρης είναι οικονομολόγος.
