Αν ψάχναμε, ντε και καλά, να βρούμε νικητή στο πρώτο τηλεοπτικό «ντεμπά», επίσημη έναρξη της κρίσιμης προεκλογικής εκστρατείας στη Γαλλία, θα λέγαμε Μακρόν. Μεγάλος χαμένος ανάμεσα στους πέντε υποψηφίους προέδρους δεν υπήρξε. Κανένας δεν έκανε την γκάφα που θα τον έβγαζε εκτός κούρσας, αλλά και κανείς δεν κατάφερε περίτρανη νίκη επί των υπολοίπων.
Αποτέλεσμα; Δύο ήταν τα φαβορί που μπήκαν στο στούντιο, η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν και ο ανεξάρτητος «κεντρώος» Εμανουέλ Μακρόν. Αυτοί οι δύο προηγούνται και σήμερα, έναν μήνα πριν από τον α’ γύρο των προεδρικών, στις 23 Απριλίου.
Στην πολυαναμενόμενη ζωντανή τηλεμαχία, μαραθώνια αντιπαράθεση που κράτησε 3,5 ώρες και την είδαν 10 εκατ. τηλεθεατές, όλοι τα έβαλαν με τη Λεπέν. Με τον Μακρόν να κερδίζει τις εντυπώσεις, και να εμφανίζεται πλέον επικρατέστερος για την ηγεσία της δεύτερης μεγαλύτερης δύναμης στην Ευρώπη.
«Αν και άπειρος, ο 39χρονος πρώην υπουργός Οικονομίας του Σοσιαλιστή προέδρου Ολάντ δεν φάνηκε εύθραυστος» λέει στο «Βήμα» ο Ζαν-Μαρκ Ντανιέλ, καθηγητής στο Πανεπιστήµιο ESPC Europe στο Παρίσι, και αρθρογράφος στην εφημερίδα «Les Echos».

«Απάντησε σταθερά στις επιθέσεις και έδωσε την εντύπωση ότι είναι σε θέση να ασκήσει με αξιώσεις την εξουσία. Μπορούμε να πούμε ότι ο επόμενος πρόεδρος θα είναι πιθανότατα ο Μακρόν, ίσως ακόμα ο (σ.σ.: δεξιός Φρανσουά) Φιγιόν. Δύο υποψήφιοι που συμβολίζουν έναν ορισμένο οικονομικό φιλελευθερισμό και την ευρωπαϊκή βούληση, πράγματα που λείπουν σήμερα από τη Γαλλία» τονίζει ο συνομιλητής μας.
Πρώτη εδώ και μήνες στα γκάλοπ, η αντι-ευρωπαΐστρια Λεπέν συγκέντρωσε τα βέλη όλων των άλλων. Η εθνο-λαϊκίστρια ηγέτις του Εθνικού Μετώπου επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της: θέλει τέλος σε πολυ-πολιτισμικότητα και μετανάστευση, προστατευτισμό με δασμούς 35% στα εισαγόμενα και έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ, «για να πάψουμε να είμαστε υποτελείς της Γερμανίας και της Μέρκελ», όπως λέει και ξαναλέει.Με σκληρή, κάποιες στιγμές, αντιπαράθεση σε θέματα από το μπουρκίνι ως την τρομοκρατία, την ΕΕ και την ανεργία, Λεπέν, Μακρόν, Φιγιόν, ο Σοσιαλιστής Μπενουά Αμόν και ο υποψήφιος της Ακρας Ριζοσπαστικής Αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν επιχείρησαν να αναδείξουν την ατζέντα τους. Και ταυτόχρονα να χτυπήσουν τους αντιπάλους και να πείσουν τους αναποφάσιστους, που είναι ακόμη πολλοί, στο 40% του εκλογικού σώματος.
Αν και δεν φάνηκε αξιόπιστη σε θέματα οικονομίας, η Λεπέν γύρισε την κουβέντα εκεί που ήθελε. «Θέλω να βάλω τέλος στη μετανάστευση, και είμαι περήφανη για αυτό» φώναξε, προτού μιλήσει εκτενώς για την άνοδο του ισλαμικού φονταμενταλισμού στη Γαλλία, χαρακτηρίζοντας «εκρηκτική» την κατάσταση ασφαλείας στην πατρίδα.
Στη σκιά της τρομοκρατίας
Πράγματι, αυτές οι εκλογές γίνονται με τη Γαλλία σε επιφυλακή υψίστης ασφαλείας, στη βαριά σκιά σειράς πολύνεκρων τρομοκρατικών επιθέσεων. Με τελευταία αυτή που επεχείρησε 39χρονος Γάλλος, τυνησιακής καταγωγής, ο οποίος επιτέθηκε το περασμένο Σάββατο σε στρατιωτική περίπολο, στο αεροδρόμιο Ορλί του Παρισιού. Επεσε νεκρός από πυρά ανδρών ασφαλείας, φωνάζοντας «είμαι εδώ για να πεθάνω για τον Αλλάχ!», σε ένα περιστατικό που το εκμεταλλεύτηκε δεόντως η Λεπέν.
Η οποία επιμένει ότι η Γαλλία πρέπει να μπορέσει και πάλι να ελέγξει τα σύνορά της, «ώστε να σταματήσουν οι τρομοκρατικές επιθέσεις», και να αφαιρεθεί η γαλλική ιθαγένεια από όλους όσοι αποδειχθεί ότι έχουν σχέση με ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις.
Ο Μακρόν τη διέκοψε πολλές φορές. «Διαστρεβλώνετε την αλήθεια και διχάζετε την κοινωνία μας. Θέλετε να κάνετε όλους τους μουσουλμάνους εχθρούς της Γαλλίας… Αντίθετα από εσάς, εγώ θέλω υπεύθυνη πολιτική. Θέλω ισχυρή Γαλλία εντός της Ευρώπης. Αυτή είναι η μεγάλη διαφωνία μας» γύρισε και της είπε οργισμένος.
Στο τέλος της βραδιάς, το δίκτυο BFMTV έκανε γρήγορη έρευνα από την οποία προέκυψε ότι «πλέον πειστικός» ήταν ο Μακρόν, φαβορί να περάσει με τη Λεπέν στον β’ γύρο των προεδρικών, στις 7 Μαΐου.
Εκείνη μίλησε επιθετικά, πολλές φορές, για «πατριωτική οικονομία» (αν εκλεγεί θέλει δημοψήφισμα για έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ), για να εισπράξει την απάντηση, από Μακρόν και Φιγιόν, ότι «όλα αυτά θα οδηγήσουν σε εθνική καταστροφή, υπερ-πληθωρισμό, κοινωνικό και οικονομικό χάος».
Ο δεξιός Φιγιόν, βυθισμένος στη δίνη του σκανδάλου «Πενελοπεγκέιτ», με τις πανάκριβες αργομισθίες της συζύγου του στη Βουλή, ο Αμόν και ο βετεράνος Μελανσόν είχαν τις «στιγμές» τους. Αλλά η Ακροδεξιά μοιάζει να έχει επιβάλει τα θέματά της στην προεκλογική εκστρατεία. Και η καλύτερη ελπίδα που έχει το λεγόμενο «δημοκρατικό μέτωπο» να ανακόψει τη λαίλαπα Μαρίν φαίνεται να είναι ο «σοσιαλ-φιλελεύθερος» Μακρόν.
Αυτό που διακυβεύεται 30 ημέρες πριν από τις κάλπες είναι η ψήφος των αναποφάσιστων, οι οποίοι εμφανίζονται ενοχλημένοι από μια καμπάνια που σημαδεύτηκε από το σκάνδαλο στη Δεξιά, έδειξε την Αριστερά να διχάζεται, και τα παραδοσιακά προγνωστικά να ανατρέπονται. Περίπου το 40% των ψηφοφόρων ενδέχεται ακόμη να αλλάξει άποψη, δείχνουν τα γκάλοπ.

ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

Εμανουέλ Μακρόν
Είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος για να αντιμετωπίσει τη Λεπέν στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, αν και μόλις πρόσφατα άρχισε να στήνει το κόμμα του. Ο 39χρονος πρώην υπουργός Οικονομικών του Ολάντ, που παραιτήθηκε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση και διεκδικεί την προεδρία ως ανεξάρτητος, έχει ένα πρόγραμμα που αναμειγνύει δημόσιες επενδύσεις με φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές. Είναι ένθερμος φιλοευρωπαϊστής. Αυτοπροσδιορίζεται ως «ρεαλιστής αριστερός που θέλει να μεταρρυθμίσει τη χώρα» αλλά οι αριστεροί αντίπαλοί του τον αποκαλούν «απομίμηση του Τόνι Μπλερ». Προχθές συντάχθηκαν μαζί του δύο στελέχη της κυβέρνησης Ολάντ. Στις δημοσκοπήσεις για τον α’ γύρο των εκλογών μονομαχεί με τη Λεπέν πόντο-πόντο για την πρώτη θέση (αμφότεροι κινούνται γύρω στο 25%) αλλά στον β’ γύρο φαίνεται να την κατατροπώνει με ποσοστά άνω του 60%.

Μαρίν Λεπέν
Η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ δείχνει ότι δεν πρέπει να αποκλείουμε την περίπτωση να επικρατήσει η 48χρονη υποψήφια του ακροδεξιού Λαϊκού Μετώπου στον β’ γύρο των εκλογών. Αλλωστε, από όλους τους υποψηφίους η Λεπέν έχει την πιο στέρεα εκλογική βάση: το 75% όσων θα την ψηφίσουν δηλώνουν βέβαιοι για την επιλογή τους. Στο πρόγραμμά της περιλαμβάνει την αποχώρηση της Γαλλίας από την ΕΕ (Frexit), την επιστροφή στο παλαιό εθνικό νόμισμα, το φράγκο, την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων και να δίνεται προτεραιότητα στους γάλλους ανέργους έναντι όσων έχουν καταγωγή από άλλη χώρα. Παρουσιάζεται ως «αντισυστημική» με απλό μήνυμα: όλα τα άλλα κόμματα, αριστερά και δεξιά, ανήκουν στο ίδιο διεφθαρμένο κατεστημένο ενώ η ίδια είναι η μόνη που μπορεί να υπερασπιστεί τη «Γαλλία του λαού».

Φρανσουά Φιγιόν
Ο 62χρονος υποψήφιος της Δεξιάς και πρώην πρωθυπουργός (επί προεδρίας Σαρκοζί) ξεκίνησε την κούρσα με καλούς οιωνούς, όμως στην πορεία τον έπληξαν τα σκάνδαλα για τις αργομισθίες της συζύγου του (με συνολικούς μισθούς άνω των 800.000 ευρώ από χρήματα των φορολογουμένων) και των δύο παιδιών τους. Αρχικά είχε δηλώσει ότι, αν του απαγγέλλονταν κατηγορίες, θα αποσυρόταν από την κούρσα. αλλά στη συνέχεια το «έκανε γαργάρα». Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει μισό εκατομμύριο απολύσεις από το Δημόσιο, κατάργηση του 35ώρου και του φόρου μεγάλης περιουσίας και την άρση των κυρώσεων προς τη Ρωσία. Οι δημοσκοπήσεις για τον α’ γύρο του δίνουν ποσοστό περίπου 18% και τον φέρνουν σταθερά τρίτο, το οποίο σημαίνει ότι δεν θα περάσει στον β’ γύρο.

Μπενουά Αμόν
Ο 49χρονος υποψήφιος των Σοσιαλιστών και πρώην υπουργός Παιδείας του Ολάντ πήρε πανηγυρικά το χρίσμα των κόμματός του κερδίζοντας ακόμη και τον (πρώην πλέον) πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς. Αν και έχει τις πιο προχωρημένες πολιτικές, δεν φαίνεται να μπορεί να απογειωθεί στις δημοσκοπήσεις. Μοιράζεται την τελευταία θέση (από τους πέντε «μεγάλους») με τον Μελανσόν, με το ποσοστό τους να μην ξεπερνάει το 13%. Τον αποκαλούν «γάλλο Μπέρνι Σάντερς» και το πρόγραμμά του περιλαμβάνει τη νομιμοποίηση της κάνναβης και τη φορολόγηση των πλουσίων για τα ρομπότ που παίρνουν τις δουλειές των ανθρώπων, ένα πλάνο για την ενίσχυση όσων κερδίζουν λιγότερα από 2.185 ευρώ τον μήνα, επίδομα ανεργίας ως 600 ευρώ μηνιαίως και κατάργηση του νόμου του 2016 που διευκολύνει προσλήψεις και απολύσεις.

Ζαν-Λικ Μελανσόν
Ο 65χρονος υποψήφιος της Αριστεράς, ο οποίος έχει την υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος και είχε λάβει 11% στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές (το 2012), εμβολίζει τον Αμόν από τα αριστερά. Η έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας ήταν η πιο ευφάνταστη όλων: εμφανίστηκε ως ολόγραμμα σε προεκλογική συγκέντρωση στο Παρίσι ενώ στην πραγματικότητα, την ίδια ώρα, μιλούσε σε άλλη συγκέντρωση στη Λυών. Ζητεί την αποχώρηση της Γαλλίας από την ΕΕ, λέγοντας ότι ο οικονομικός φιλελευθερισμός έχει αποστραγγίξει την ικανότητα της Ευρώπης να φέρει δημοκρατική αλλαγή. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει δικαίωμα ψήφου από τα 16, την ίδρυση της «6ης Δημοκρατίας», ενίσχυση των εξουσιών της Εθνοσυνέλευσης, της οποίας τα μέλη θα εκλέγονται με απλή αναλογική, λύση στο θέμα των αστέγων και αναγνώριση της υπερκόπωσης ως εργατικής ασθένειας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ