Έπειτα από την κατάρρευση, την τελευταία στιγμή, των πολύμηνων συνομιλιών για την επίτευξη μιας συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της και την ανακοίνωση για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος από τον έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, έχει μεγαλώσει ο φόβος για ένα grexit, μία ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ, αναφέρει σε δημοσίευμά του το BBC. Πόσο βάσιμος είναι αυτός ο φόβος και πώς θα μπορούσε να μεταδοθεί η κρίση εκτός Ελλάδος ; Το βρετανικό δίκτυο επιχειρεί να καταπτοπίσει τους αναγνώστες του μέσω ενός σύντομου κειμένου, διατυπωμένου με τη μορφή ερωταπαντήσεων.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να χρεοκοπήσει αλλά να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ;
Παρότι φαίνεται απίθανο αυτήν τη στιγμή, ακόμη και δίχως μια συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους διεθνείς πιστωτές της, θα μπορούσε να υπάρξει μια διευθέτηση ούτως ώστε να συνεχίσει η ευρωζώνη να στηρίζει την Ελλάδα με στόχο την αποφυγή μιας άτακτης χρεοκοπίας. Για κάποιους οικονομολόγους, η καλύτερη λύση για την Ελλάδα θα ήταν μια «ελεγχόμενη» χρεοκοπία. Πέρα την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, η κυβέρνηση θα κληθεί να τυπώσει παράλληλο με το ευρώ νόμισμα (IOUs) για την πληρωμή των δημόσιων υπαλλήλων. Λίγοι, ωστόσο, θεωρούν εφικτή την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου, δηλώνοντας πως η Ελλάδα θα αναγκαστεί στο τέλος να επιστρέψει στη δραχμή.
Υπάρχει κίνδυνος να μεταδοθεί η κρίση εκτός Ελλάδος;
Παρά τα μέτρα που ελήφθησαν από την ΕΕ για την προστασία των 27 χωρών –μελών της ΕΕ, το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι και αδυναμίες και όσο αυξάνονται οι πιθανότητες για ένα Grexit τόσο πιο νευρικές εμφανίζονται οι αγορές. Σε περίπτωση χρεοκοπίας η ΕΚΤ η οποία έχει ήδη δανείσει 118 δισεκατομμύρια ευρώ στις ελληνικές τράπεζες και δαπανήσει 20 δισ ευρώ για την εξαγορά κρατικών ομολόγων, πρόκειται να υποστεί σημαντικές απώλειες. Η ΕΚΤ θα μπορούσε απλά να τυπώσει τα απαραίτητα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίησή της αλλά το Βερολίνο αποκλείει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η ανησυχία, ωστόσο, δεν αφορά μόνον τις αγορές. Αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν την άνοδο κινημάτων που τάσσονται κατά του ευρώ στο εσωτερικό των χωρών τους παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις καθώς ένα ένα Grexit θα ενίσχυε περαιτέρω τα ευρωσκεπτικιστικά επιχειρήματα αυτών των κινημάτων..
Πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας συνεπάγεται την έξοδό της από τη ζώνη του ευρώ;
Δεν υπάρχει προηγούμενο αποχώρησης μιας χώρας από την ευρωζώνη με αποτέλεσμα κανένας να μην γνωρίζει πως ακριβώς πρόκειται να συμβεί αυτό. Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης επισήμανε πως δεν υπάρχει διάταξη για την έξοδο μιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ, δηλώνοντας ταυτόχρονα πως το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου δεν αφορά το ενδεχόμενο ενός Grexit. Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο έχει επίσης δηλώσει, τον περασμένο Απρίλιο, ότι σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας, δεν υπάρχει κανένας νόμος που να επιβάλλει την αποπομπή της από την ευρωζώνη. Δίχως, ωστόσο, οικονομική στήριξη, φαίνεται πως δεν υπάρχουν λόγοι παραμονής της Ελλάδας στο ενιαίο νόμισμα. «Εάν δεν υπάρξει κάποια συμφωνία, η χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη. Πρέπει να υπάρξει συμφωνία», δηλώνει ο Δημήτριος Κουσενίδης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Στις 20 Ιουλίου η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει στην ΕΚΤ το ποσό των 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ και στην περίπτωση που δεν συμβεί αυτό, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να αιτιολογήσει, ούτως ώστε να συνεχίσει, τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών.
Τι θα συμβεί στην περίπτωση ενός Grexit;
Χωρίς ρευστότητα, η κυβέρνηση της Ελλάδας θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μιας άτακτης χρεοκοπίας, το χειρότερο δυνατό σενάριο καθώς θα οδηγούσε τη χώρα εκτός της ευρωζώνης. Στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να επιστρέψει στη δραχμή, η οποία θα υποτιμούταν άμεσα ενώ ο πληθωρισμός θα αυξανόταν. Το τραπεζικό σύστημα θα κατέρρεε και η χώρα θα καταντούσε ο παρίας των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών. Ο τουρισμός, κύρια πηγή εσόδων της Ελλάδας, θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα, επιδεινώνοντας περαιτέρω την προβληματική ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τον κ. Κουσενίδη, θα σημειωνόταν και αύξηση της ήδη υψηλής ανεργίας ενώ πολλές επιχειρήσεις θα έκλειναν. Κάποιοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η επιστροφή στη δραχμή θα ωφελούσε μακροπρόθεσμα την οικονομία. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να προσδιοριστεί αν υπάρχουν κάποια οφέλη για την Ελλάδα.