Μετά το ρωσικό καρότο, μαστίγιο στην Ουκρανία

Με ρούβλια και αίμα φαίνεται πως επιχειρεί να πάρει το πάνω χέρι στην Ουκρανία το Κρεμλίνο. Τα ΜΑΤ εισέβαλαν στην πλατεία Ανεξαρτησίας λίγες ώρες αφότου ο Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε τα πρώτα 2 δισ. δολάρια της βοήθειας που έχει τάξει στον oυκρανό πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Αλλά το επόμενο πρωί βρίσκει το Κίεβο σε εμπόλεμη κατάσταση, με 25 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, την ώρα που κανένας δεν είναι βέβαιος για το πού θα οδηγήσει η κλιμάκωση της βίας.

Η δόση, με την οποία ξεπαγώνει το φτηνό δάνειο των 15 δισ. δολαρίων που έχει υποσχεθεί η Μόσχα, θεωρήθηκε σημάδι ότι η Ρωσία έχει πειστεί πως ο Γιανουκόβιτς αποφάσισε να βάλει τέλος στις διαδηλώσεις και εγκατέλειψε κάθε σχέδιο να φέρει τους ηγέτες της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση.

Απειλές στην αντιπολίτευση

Οι αρχηγοί των κομμάτων πρέπει να «διαχωρίσουν εαυτούς από τους ακραίους, ειδάλλως θα μιλήσουμε διαφορετικά μαζί τους», είπε ο Γιανουκόβιτς, εννοώντας εμμέσως πλην σαφώς τη βία που ακολούθησε.

Νωρίτερα είχε συναντηθεί με τον Βιτάλι Κλίτσκο, ηγέτη του αντιπολιτευόμενου Udar, και τον Αρσένι Γιάτσενιουκ, επικεφαλής του δεύτερου μεγάλου κόμματος της αντιπολίτευσης (της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο που είναι στη φυλακή).

«Είπα στον Γιανουκόβιτς ότι η κυβέρνηση πρέπει άμεσα να αποσύρει τις ένοπλες δυνάμεις από τον δρόμο για να λήξει η αιματηρή σύγκρουση, επειδή πεθαίνει κόσμος» είπε ο Κλίτσκο μετά τη νυχτερινή συνάντηση. «Πώς μπορούμε να συνομιλούμε ενώ χύνεται αίμα;» προσέθεσε.

Το ναυάγιο στις πολιτικές διαπραγματεύσεις και οι νεκροί στο Μαϊντάν (πλατεία στα ουκρανικά) δείχνουν ότι ο Γιανουκόβιτς πήρε την απόφαση. Αναλυτές εκτιμούν ότι ύστερα από 10 εβδομάδες κρίσης και δισταγμών διάλεξε το μαστίγιο για να μη χάσει το καρότο από τη Μόσχα.

Ρωσικά μέσα ενημέρωσης ζητούν νυχθημερόν δράση για να μπει τέλος στις διαμαρτυρίες στην πλατεία, ακόμη και με χρήση βίας «κατά των προδοτών».

Κατηγορούν τους διαδηλωτές ότι ελέγχονται από το εξωτερικό και τις ΗΠΑ ότι τους στηρίζουν με 20 εκατ. δολάρια κάθε εβδομάδα. Ακούγεται ότι οι Αμερικανοί εκπαίδευαν αντάρτες στην πρεσβεία τους στο Κίεβο και προωθούσαν τη βίαιη ανατροπή της εκλεγμένης ουκρανικής κυβέρνησης. «Σε μια κατάσταση όπου η νόμιμη εξουσία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια απόπειρα πραξικοπήματος, δεν έχει άλλη επιλογή από το να κάνει χρήση βίας» δήλωσε σύμβουλος του Πούτιν.

Την ίδια ώρα τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ουκρανίας στερεύουν. Μόνο μέσα στον Ιανουάριο αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει 8% εξ αυτών για τη στήριξη του ουκρανικού νομίσματος. Και τα 18 δισ. δολάρια που έχουν απομείνει αρκούν, με δυσκολία, για να καλύψουν τις εισαγωγές δύο μηνών. Χθες το ουκρανικό νόμισμα έπεσε στα 9 δολάρια, έχοντας χάσει το 10% της αξίας του στους τρεις μήνες που διαρκούν οι ταραχές.

«Δεμένοι» με τη Ρωσία

Η κρίση έχει δώσει τη χαριστική βολή και στις επιχειρήσεις, οι οποίες έτσι κι αλλιώς μαστίζονταν από διαφθορά, αγκυλώσεις, ένα σκληρό νόμισμα και περιορισμούς στο εμπόριο.

«Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα οι Ουκρανοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να αποκοπούν από τη Ρωσία, η οποία ελέγχει τον ενεργειακό εφοδιασμό τους, κατέχει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους τους και έχει ισχυρούς δεσμούς με τις βιομηχανίες τους» λέει στο «Βήμα» ο Ορλάντο Φίγκες, καθηγητής Ιστορίας στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση αναμφίβολα βλέπει με συμπάθεια τα ουκρανικά αιτήματα για πολιτικές μεταρρυθμίσεις, και τούτο είναι σίγουρα ένα σημαντικό βήμα: η Ουκρανία έχει υπηρετηθεί άσχημα από διεφθαρμένους πολιτικούς για πάρα πολύ καιρό. Αλλά η Ουκρανία είναι πολύ μεγάλη και πολύ φτωχή για να την απορροφήσει η ΕΕ. Οι Ουκρανοί που είναι δύσπιστοι έναντι της Ευρώπης δεν κάνουν λάθος να πιστεύουν ότι η Ευρώπη σκέπτεται ως επί το πλείστον τα δικά της συμφέροντα όταν στηρίζει τους διαδηλωτές στο Κίεβο» καταλήγει ο Φίγκες.

«Προς το παρόν η βία είναι περιορισμένη –σε τέσσερα τετραγωνικά χιλιόμετρα στο κέντρο του Κιέβου. Αλλά δεν πρέπει να υποτιμάμε την αποφασιστικότητα των πιο δραστήριων διαδηλωτών, ούτε του Γιανουκόβιτς, που δίνει αγώνα για την πολιτική του επιβίωση» μεταδίδει ανταποκριτής του BBC από το Κίεβο.

Δημοσιεύτηκε στο HELIOS PLUS στις 19 Φεβρουαρίιου 2014