Παρήλθε η εποχή που ο διπλωματικός κόσμος φημίζονταν για την απαρέγκλιτη τήρηση του πρωτοκόλλου και τη διακριτικότητα στους χειρισμούς: στον καιρό του Διαδικτύου, ολοένα και περισσότεροι διπλωμάτες φαίνεται να εντάσσουν το πιο μαζικό και δημοφιλές από τα διαθέσιμα μέσα στο διαδίκτυο, το Twitter. όχι μόνο στην καθημερινή ζωή τους εκτός γραφείου, αλλά και στη δουλειά τους – όπως αποκαλύπτει σχετικό ρεπορτάζ του βρετανικού BBC.

Το όριο των 140 χαρακτήρων που ισχύει στο Twitter, βέβαια, δεν επιτρέπει την εμβάθυνση στα διπλωματικά ζητήματα. Εντούτοις, αυτή η συντετμημένη μορφή επικοινωνίας, όπου κυριαρχούν τα σύμβολα – όπως η δίεση – εν είδει ιερογλυφικών για τους αμύητους, έχει την ικανότητα να μεταφέρει το εκάστοτε μήνυμα με απαράμιλλη αμεσότητα.

Αυτό το μαζικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα μόνο από τα πολλά διαδικτυακά εργαλεία που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις με στόχο τη διεύρυνση της επιρροής τους στο διαδίκτυο. Το τελευταίο προσφέρεται για την παροχή συμβουλών από και προς τους πρόξενους, για την επεξήγηση των εκάστοτε πολιτικών, την προσέγγιση αλλά και τη διατήρηση του νεανικού κοινού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για επιπλήξεις ή προειδοποιήσεις ή σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και για να επιλύσει προβλήματα.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα στη χρήση του διαδικτύου, των νέων μέσων και των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter αλλά και το YouTube και το Facebook, είναι η περίπτωση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το υπουργείο διαθέτει ήδη προσωπικό που υπερβαίνει τους 150 απασχολούμενους αποκλειστικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ έχει αναπτύξει εσωτερικά εργαλεία για το σύνολο των υπαλλήλων στο πρότυπο των αντίστοιχων μαζικά διαθέσιμων.

Οι πρέσβεις και άλλοι αξιωματούχοι ενθαρρύνονται να χτίζουν και να διατηρούν μια εικονική παρουσία στο διαδίκτυο. Προβλέπονται ακόμη και ειδικά σεμινάρια για τις σχετικές τεχνικές από τους νεότερους, συχνά 20χρονους ασκούμενους, οι οποίοι διαθέτουν την απαιτούμενη εξοικείωση και κουλτούρα, προς τα στελέχη του υπουργείου. Ήδη περισσότεροι από 900 διπλωμάτες σε αποστολές των ΗΠΑ σε όλη την υφήλιο έχουν εντάξει αυτόν τον νέο τρόπο επικοινωνίας στις καθημερινές διπλωματικές τους δραστηριότητες.

Οι ειδικοί στη μελέτη του φαινομένου της ηλεκτρονικής διπλωματίας (e-diplomacy) που διαδίδεται με καταιγιστικούς ρυθμούς, όπως ο Φέργκους Χάνσον του Lowy Institute στο Σίδνεϋ, επισημαίνουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να χρησιμεύσουν στις κυβερνήσεις ως ένα σύστημα «συναγερμού» για τα ανερχόμενα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα. Όπως μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν για την προσέγγιση των διαμορφωτών απόψεων στο διαδίκτυο ή για την αποκατάσταση της αλήθειας σε περιπτώσεις παραπληροφόρησης, πάντα με ιδιαίτερα άμεσο τρόπο.

Ενδεικτικά, μεταξύ των περισσότερο πολυδιαβασμένων «Tweet» από πολιτικούς της διεθνούς σκηνής συγκαταλέγονται τα μηνύματα του ΥΠΕΞ της Μ. Βρετανίας Ουίλιαμ Χέιγκ, της πρέσβειρας των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Σούζαν Ράις, και του Σουηδού ΥΠΕΞ Καρλ Μπιλντ. Δεν λείπουν όμως και τα μηνύματα ψυχαγωγικού χαρακτήρα ή σχολιασμού της καθημερινότητας, όπως τα «tweet» του Αυστραλού ΥΠΕΞ Μπομπ Καρ που εκθέτει σε όσους τον «ακολουθούν» τις γαστρονομικές του συνήθειες και προτιμήσεις.