Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2001. Το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ απογειώνεται από το αεροδρόμιο του Ελληνικού με προορισμό την Πάτμο, προκειμένου να μεταφέρει τον 75χρονο ασθενή Αγαπητό Βαρκάδο, που υπέστη καρδιακό επεισόδιο, από το νησί σε νοσοκομείο της Αθήνας. Στο ελικόπτερο επέβαιναν επίσης ο ιταλός κυβερνήτης Αντόνιο Βακάρι, ο συγκυβερνήτης Παναγιώτης Κοταδέλης, ο νοσηλευτής Γιώργος Λεβετζόνης και η γιατρός Σοφία Μπεφόν. Το ελικόπτερο έφθασε στην Πάτμο, ο ασθενής επιβιβάστηκε, ουδέποτε όμως έφθασε στην Αθήνα. Προσέκρουσε στην επιφάνεια της θάλασσας και αποκόπηκε το ουραίο τμήμα, η καμπίνα διαλύθηκε και βυθίστηκε, με τραγικό αποτέλεσμα τον θάνατο και των πέντε επιβαινόντων.
Ενάμιση χρόνο μετά, στις 17 Ιουνίου 2002, άλλο ελικόπτερο του ΕΚΑΒ συνετρίβη στην περιοχή Βίγλα Ανάφης, καθώς μετέφερε την ασθενή Αννα Δαμίγου στη Ρόδο. Μαζί της επέβαιναν ο κυβερνήτης Βασίλειος Χαμιζίδης, ο συγκυβερνήτης Στεφάν Μάγερ, ο γιατρός Χρήστος Αντύπας και ο διασώστης Ελευθέριος Φερεντίνος. Το ελικόπτερο συνετρίβη αμέσως μετά την απογείωσή του.
Δεν πέρασε ούτε χρόνος, και οι εργαζόμενοι του ΕΚΑΒ αποχαιρέτησαν άλλα τέσσερα μέλη της οικογένειας των αεροδιακομιδών. Στις 10 Φεβρουαρίου 2003, πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ απογειώθηκε από τη Μυτιλήνη με προορισμό την Ικαρία, προκειμένου να μεταφέρει στο νοσοκομείο της Σάμου μια 70χρονη ασθενή. Το ελικόπτερο δεν έφθασε ποτέ στην Ικαρία. Συντρίμμια του βρέθηκαν 200 μέτρα μακριά από την ακτή. Σε αυτό επέβαιναν ο κυβερνήτης Ευστράτιος Φωτιάδης, ο συγκυβερνήτης Ηλίας Λέντης, ο γιατρός Μαγκέντ Σαφάντι και ο νοσηλευτής Ιωάννης Κουρόλης.
Τραγωδίες ανά οκτάμηνο


Και τα τρία τραγικά δυστυχήματα του ΕΚΑΒ κατά τη διάρκεια αεροδιακομιδών συνέβησαν μέσα σε 25 μήνες. Συνετρίβησαν τα τρία από τα πέντε ελικόπτερα-ασθενοφόρα, τύπου Αugusta Βell Α109 Power, που παρέλαβε το ΕΚΑΒ το 2000, προκαλώντας τον θάνατο 14 ατόμων, εκ των οποίων δύο ασθενείς. Εν ολίγοις, από το 2001 ως το 2003 το ΕΚΑΒ έχανε ένα ολοκαίνουργιο ελικόπτερο-ασθενοφόρο ανά οκτάμηνο.
Εκείνη τη διετία η αεροδιακομιδή των ασθενών, και συγκεκριμένα η συντήρηση των αεροσκαφών και το πτητικό κομμάτι, είχε ανατεθεί από το ΕΚΑΒ στην ιδιωτική αεροπορική εταιρεία Helitalia. Μετά και το τρίτο δυστύχημα ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έδωσε εντολή στον τότε υπουργό Υγείας Αλέκο Παπαδόπουλο να γίνονται οι αεροδιακομιδές ασθενών μόνο με ιπτάμενο προσωπικό και πτητικά μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας. Σε αυτά συμπεριελήφθησαν και τα τρία ελικόπτερα-ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ (σ.σ.: αντικαταστάθηκε το πρώτο που συνετρίβη), τα οποία απέκτησαν στρατιωτικό νηολόγιο. Τον τελευταίο χρόνο και τα τρία παραμένουν ακινητοποιημένα λόγω βλαβών (στους κινητήρες και στο σύστημα προσγείωσης).
Η διαδικασία αυτή ακολουθείται μέχρι και σήμερα. Είναι ενδεικτικό ότι η χώρα την τελευταία δεκαπενταετία δεν έχει θρηνήσει θάνατο από μηχανική βλάβη ή ανθρώπινες ενέργειες που να οδήγησαν στη συντριβή αεροσκάφους κατά τη διάρκεια διακομιδών ασθενών.
Συμπερασματικά, η τότε απόπειρα ιδιωτικοποίησης των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ στέφθηκε με πλήρη αποτυχία. Παρά ταύτα, 15 χρόνια μετά το πρώτο δυστύχημα, η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας επαναφέρει το θέμα χωρίς να περιορίζεται στις αεροδιακομιδές. Επεκτείνεται και στις χερσαίες διακομιδές ασθενών. Με τροπολογία που κατατέθηκε το βράδυ της Τετάρτης στη Βουλή από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, παρέχεται στο ΕΚΑΒ η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων με αεροπορικές ή άλλες εταιρείες μεταφορών ή μίσθωση μέσων ύστερα από έγκριση του υπουργού Υγείας, στην περίπτωση που τα δικά του μέσα δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών του.
Η καταγγελία της ΠΟΕΔΗΝ


Η συγκεκριμένη τροπολογία ήρθε μετά τις καταγγελίες της ΠΟΕΔΗΝ (ομοσπονδία εργαζομένων στα νοσοκομεία) για σοβαρές ελλείψεις στο ΕΚΑΒ. «Οταν αναδείξαμε ως ΠΟΕΔΗΝ ότι η επιχειρησιακή ικανότητα του ΕΚΑΒ είναι κάτω από το όριο ασφαλείας, μας κατηγόρησαν ότι κινδυνολογούμε. Αν πράγματι λοιπόν κινδυνολογούμε, τότε γιατί προχωρούν σε αυτή τη ρύθμιση; Η αλήθεια είναι ότι τα προβλήματα στο ΕΚΑΒ είναι πολλά. Σε πολλές περιοχές της χώρας δεν υπάρχει ασθενοφόρο ή πληρώματα, τα ασθενοφόρα είναι όλα εικοσαετίας, και έχουν κάνει κατά μέσο όρο 900.000 χιλιόμετρα. Είναι επικίνδυνα για να κάνουν διακομιδές ασθενών και συχνά είναι χαλασμένα» δηλώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ κ. Μιχάλης Γιαννάκος.

«Αυτό όμως που έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση»
, συνεχίζει, «είναι να επαναλάβει τον διαγωνισμό για την αγορά 100 ασθενοφόρων στις τέσσερις περιοχές που κατοικεί το 70% του πληθυσμού της χώρας (Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα και Δυτική Ελλάδα). Ο διαγωνισμός ακυρώθηκε λόγω των προσφυγών των συμμετεχόντων εταιρειών και ενάμιση χρόνο τώρα η κυβέρνηση δεν τον προκηρύσσει. Τα χρήματα που θα δίνει το κράτος στις ιδιωτικές εταιρείες, με τις οποίες θα κάνει σύμβαση προκειμένου να καλύπτουν τις ανάγκες με ασθενοφόρα, είναι περισσότερα από όσα χρειάζονται για τη επιδιόρθωση βλαβών στα οχήματα του ΕΚΑΒ. Η διακομιδή από τη μία πόλη σε άλλη κοστίζει περίπου 600 ευρώ, ενώ εντός της Αττικής 70-100 ευρώ».
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, θα μπορούσε επίσης να γίνει σωστή κατανομή των ασθενοφόρων στις υγειονομικές μονάδες της χώρας. «Το Κέντρο Υγείας Νευροκοπίου διαθέτει τρία ασθενοφόρα: ένα παλιό αλλά σε καλή κατάσταση και δύο ολοκαίνουργια οχήματα, τα οποία όμως είναι σταθμευμένα, αφού οι τρεις οδηγοί επαρκούν για ένα ασθενοφόρο. Την ίδια στιγμή, σε άλλες περιοχές τα ασθενοφόρα είναι ακινητοποιημένα λόγω βλαβών».

Συμμετοχή ιδιωτών
Οι αεροδιακομιδές το «φιλέτο»

Μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να κάνει, 15 χρόνια αργότερα, ένα βήμα παραπέρα και να επιτρέπει τη συμμετοχή ιδιωτών και στις επίγειες διακομιδές ασθενών, αλλά, σύμφωνα με τον πρόεδρο των εργαζομένων του ΕΚΑΒ κ. Γιώργο Μαθιόπουλο, το «φιλέτο» εξακολουθούν να είναι οι εναέριες μεταφορές.

«Κάθε χρόνο γίνονται κατά μέσο όρο 2.000 αεροδιακομιδές και μεταφορές ασθενών με πλωτά μέσα. Πέρα όμως από το οικονομικό, υπάρχει και το ανθρώπινο. Φαίνεται ότι η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει κοντή μνήμη και ξεχνά τους 14 νεκρούς από τη συντριβή των τριών ελικοπτέρων στις αρχές του 2000»
.
Υποπτη είναι, κατά τον κ. Μαθιόπουλο, και η ρύθμιση που υπάρχει στην τροπολογία και αφορά την επιχορήγηση του ΕΚΑΒ από τον ΕΟΠΥΥ. «Το ΕΚΑΒ καλύπτεται ήδη από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πολύ φοβάμαι ότι με τη διάταξη αυτή θα μειωθεί η κρατική επιχορήγηση του ΕΚΑΒ, με πρόσχημα την επιχορήγησή του και από τον ΕΟΠΥΥ, ο οποίος όμως δεν μπορεί να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του στα νοσοκομεία. Μπορεί το υπουργείο Υγείας να δώσει αρχικά κάποια χρήματα μέσω ΕΟΠΥΥ, για να δείξει καλή πρόθεση, αλλά θα συνεχίσει να τα δίνει;».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ