Απομόνωση, καχυποψία, μοναξιά, απόγνωση. Οι συνέπειες του σχολικού εκφοβισμού, φαινομένου ευρύτερα γνωστού ως bullying, είναι δραματικές για τους νέους. Οι επιπτώσεις αυτές άλλους νέους τους ακολουθούν στην ενήλικη ζωή τους, ενώ άλλους τους οδηγούν σε πράξεις απελπισίας.
Η αναγνώριση του φαινομένου στη χώρα μας ήρθε τα τελευταία χρόνια, παρά το γεγονός ότι η διεθνής εκπαιδευτική κοινότητα ασχολείται με αυτό ήδη για περισσότερο από μια δεκαπενταετία.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του υπουργείου Παιδείας, ποσοστό 10% των μαθητών όλων των σχολείων της επικράτειας έχουν πέσει θύματα επιθετικής παρενόχλησης από άλλους ανηλίκους, ενώ το 5% έχουν υπάρξει θύτες.
Είναι όμως τόσο νέο τελικά αυτό το φαινόμενο ή εμφανίστηκε με τη διάδοση του Ιnternet; Πόσο λεπτή είναι η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «αθώο» πείραγμα και στη θυματοποίηση;

«Ενα παιδί κοντό, παχουλό, με γυαλάκια, καλός μαθητής και όχι ιδιαίτερα κοινωνικός, ήμουν πραγματικός πόλος έλξης του σχολικού εκφοβισμού από την πρώτη τάξη του Γυμνασίου». Ετσι περιέγραψε τον εαυτό του ο γνωστός συγγραφέας Αύγουστος Κορτώ εισάγοντας στον κόσμο του θύματος το κοινό στην παρουσίαση της πρωτοβουλίας BeatBullying που έφτασε στη χώρα μας έπειτα από 10 επιτυχημένα χρόνια δράσης στη Βρετανία.
Θυμάται τον εαυτό του να φοράει χειμώνα – καλοκαίρι φόρμα και φούτερ, για να αποφεύγει τα πειράγματα σχετικά με το βάρος που θέριευαν τους καλοκαιρινούς μήνες. «Μπορεί να ίδρωνα μες στο κατακαλόκαιρο, αλλά δεν έβγαζα το φούτερ αν δεν έμπαινα στο σπίτι και στο διάλειμμα με μια συμμαθήτριά μου που είχε το ίδιο πρόβλημα τρώγαμε κρυφά, μη μας δουν και αρχίσουν την κοροϊδία» σημείωσε.
Κάθε ιδιαιτερότητα μετατρέπει το σχολείο σε αρένα


Οταν κολλητός του φίλος στη Γ’ Γυμνασίου έγινε το μοναδικό αγόρι που είχε το θάρρος εκείνη την εποχή να δηλώνει ανοιχτά ότι είναι γκέι, τότε η φιλική αυτή σχέση έγινε κόκκινο πανί, με αποκορύφωμα μια «δραματική» διήμερη εκδρομή στο Σέλι, όπως την περιέγραψε γλαφυρά. Τι πιο άγριο από το να ξαπλώσουν το βράδυ οι δύο φίλοι να κοιμηθούν και τα κρεβάτια τους να είναι στρωμένα με ξερά αγκάθια; Είναι άραγε η πράξη αυτή «της ηλικίας», όπως συνηθίζουν πολλοί να χαρακτηρίζουν τις πράξεις των παιδιών τους; «Ο συμμαθητής μου που είχε την ατυχία να ξαπλώσει πρώτος έβαλε τις φωνές και σηκώθηκε με πλάτη και σβέρκο καταματωμένα, όμως δεν το είπαμε σε κανέναν για να μη μας κατηγορήσουν και για καρφιά στη συνέχεια».
Και μπορεί κάθε απόπειρα των συμμαθητών να γίνουν μάρτυρες όσων φαντάζονταν ότι θα γίνονταν μεταξύ των δύο αγοριών να ναυάγησε, αποτέλεσμα όμως όλων αυτών των συμπεριφορών ήταν «με το τέλος της εφηβείας μου να είμαι αντικοινωνικός, να μην εμπιστεύομαι κανέναν, ήμουν πιο κλειστός από στρείδι» λέει ο κ. Κορτώ. Στήριγμα σε όλη αυτή τη δύσκολη φάση ήταν η αμέριστη αγάπη των γονιών του. «Προσπαθούσαν να ανοικοδομήσουν την αυτοπεποίθησή μου, που γκρεμιζόταν καθημερινά στην αρένα του σχολείου. Ακριβώς για αυτό δεν θέλω να τραγικοποιώ τις εμπειρίες μου. Αν με απέρριπταν και στο σπίτι, ποια θα ήταν η εξέλιξη; Γνωρίζω περιπτώσεις με δραματικές επιπτώσεις στη μετέπειτα ζωή τους» ανέφερε ο συγγραφέας μιλώντας στο «Βήμα».
Αυτές οι εμπειρίες έγιναν για τον ίδιο αφορμή να στηρίξει την πρωτοποριακή προσπάθεια που ξεκινάει ο οργανισμός BeatBullying στην Ελλάδα. «Φρίττω στην ιδέα του πόσα παιδιά υφίστανται αυτή την άμεση, καθημερινή και διαδόσιμη βία μέσω του Διαδικτύου, χαίρομαι όμως που έχουν τη δυνατότητα μέσα από αυτή την πλατφόρμα να ζητήσουν συμπαράσταση. Αν και μου λείπει η κατάρτιση για να δίνω συμβουλές, κάθε παιδί-θύμα θα πρέπει να ξέρει ότι έχει μπροστά του μια ολόκληρη ζωή για να πετύχει τους στόχους που βάζει το ίδιο για τον εαυτό του» τόνισε.
Υποστήριξη από παιδιά σε παιδιά


Το BeatBullying είναι ένα πρωτοποριακό διαδικτυακό εργαλείο που αξιοποιεί την εξοικείωση των νέων ανθρώπων με την τεχνολογία για να μετατρέψει τον κυβερνοχώρο σε τόπο υποστήριξης και αλληλοβοήθειας.
Η καινοτομία του έγκειται στο γεγονός ότι τα ίδια τα παιδιά, ηλικίας 11-17 ετών, έπειτα από ειδική εκπαίδευση, γίνονται μέντορες και βοηθούν άλλα παιδιά. Η κεντρική ιδέα στην οποία στηρίζεται η λειτουργία του προγράμματος είναι ότι οι νέοι, ηλικίας 5-17 ετών, μιλούν με μεγαλύτερη ευκολία στους συνομηλίκους τους.
Υπάρχουν φυσικά και ενήλικοι μέντορες που συμβουλεύουν κατάλληλα τους ανηλίκους στον υποστηρικτικό τους ρόλο, αλλά και σύμβουλοι, ειδικοί δηλαδή στους οποίους παραπέμπονται οι περιπτώσεις που χρήζουν ιδιαίτερης βοήθειας.
Απόλυτη προτεραιότητα για τη λειτουργία της ιστοσελίδας είναι η ασφάλεια παιδιών και νέων μέσω ενός πρωτοποριακού προγράμματος που επιτρέπει στους χειριστές να ελέγχουν ότι όλα τα μηνύματα και οι συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιωτικών μηνυμάτων, δεν περιέχουν ανάρμοστο περιεχόμενο και δεν εκθέτουν προσωπικά δεδομένα των χρηστών.
Στη χώρα μας κοινή δράση με τη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση BeatBullying αναλαμβάνει η μη κυβερνητική οργάνωση Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού (ΚΜΟΠ) με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».
Στην πρώτη φάση του προγράμματος οι ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες του ΚΜΟΠ έχουν αναλάβει να μεταδώσουν το μήνυμα της πρωτοβουλίας στους νέους της χώρας μας, καθώς και να εκπαιδεύσουν τους ανήλικους μέντορες. Ηδη έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία η εκπαίδευση 200 μαθητών από σχολεία του Πειραιά.
10 χρόνια BeatBullying στη Βρετανία


Ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού BeatBullying κ. Αντονι Σμιθ παρουσίασε στη διάρκεια της εκδήλωσης στον Ιανό τα εντυπωσιακά επιτεύγματα του αντίστοιχου προγράμματος στη Βρετανία, όπου έχει συγκεντρωθεί μια εμπειρία 10 ετών λειτουργίας. Ως σήμερα έχουν γίνει 5.258 συνεδρίες νέων με ανήλικους μέντορες, 4.046 συνεδρίες με ενήλικους, καθώς και 3.140 συνεδρίες συμβουλευτικής. Η βρετανική πλατφόρμα έχει συγκεντρώσει 40.000 εγγραφές ανηλίκων, ενώ υπάρχουν 27.832 μοναδικοί χρήστες. Από τους νέους που χρησιμοποίησαν το πρόγραμμα ποσοστό 68% δήλωσε ότι αισθάνθηκε καλύτερα.
Οπως επεσήμανε ο επικεφαλής της οργάνωσης, στόχος των ανθρώπων του BeatBullying, που με πρώτο σταθμό την Ελλάδα θα ταξιδέψει σε έξι ακόμη ευρωπαϊκές πόλεις, είναι η ευαισθητοποίηση και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάληψη δράσης στη μάχη ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό. Εχει ήδη ξεκινήσει μια καμπάνια μέσω Διαδικτύου (bigmarch.beatbullying.org), μέσω της οποίας στις 11 Ιουνίου 2014 θα σταλεί μήνυμα στην Επιτροπή για διασφάλιση πόρων και διάδοση του προγράμματος.

Δημοσιεύτηκε στο Helios Plus στις 21 Μαρτίου 2014

HeliosPlus