Πρόταση για τη δημιουργία «μεικτού πανεπιστημίου» και μάλιστα ως έξυπνο τέχνασαμ για να προσπεράσει το άρθρο 16 του Συντάγματος παρουσίασε σήμερα για πρώτη φορά ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης στο διεθνές συνέδριο «Education and Innovation in the 21st century» του περιοδικού «The Economist» που διεξάγεται από το πρωί της Πέμπτης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο κ. Στυλιανίδης πρότεινε το 49% της αξίας ενός δημόσιου πανεπιστημίου να περνά με τη μορφή μετοχών σε ελληνικά ιδρύματα ή επιχειρηματίες οι οποίοι και θα αναλάβουν το διοικητικό και αναπτυξιακό μάνατζμεντ του ιδρύματος.
«Για να μπορέσει η Ελλάδα να προλάβει τις εξελίξεις, δεν αρκεί πλέον να αλλάξει το εμπόδιο του Συντάγματος, αλλά πρέπει έξυπνα να το ξεπεράσει» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στυλιανίδης, υπερβαίνοντας την άποψη «μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά» πανεπιστήμια. Δεδομένου ότι το άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπει ότι τα πανεπιστήμια θα πρέπει να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του κράτους, η ιδέα μη κρατικών Ιδρυμάτων δεν είναι πραγματοποιήσιμη θα πρέπει να ξεπεραστεί ο σκόπελος της συνταγματικής αναθεώρησης. Αυτή η καθυστέρηση, όπως σχολίασε ο κ. Στυλιανίδης, έχει αφήσει το ελληνικό πανεπιστήμιο καθηλωμένο στο χθες, παρηκμασμένο, απομονωμένο διεθνώς και κυρίως αποκομμένο από την αγορά.
Μετοχοποίηση άυλης και υλικής αξίας
Αναλυτικά η πρότασή του προβλέπει αρχικά μια πιλοτική αξιολόγηση της υλικής και άυλης αξίας κάποιων πανεπιστημίων. Κατόπιν, ποσοστό 49% αυτής μετοχοποιείται και διατίθεται σε ελληνικά ιδρύματα, επιχειρηματίες, εφοπλιστές που θέλουν πραγματικά να επενδύσουν στην Παιδεία. Αυτό που αναλαμβάνει ο ιδιώτης επενδυτής είναι το διοικητικό και αναπτυξιακό μάνατζμεντ του Ιδρύματος, «περιορίζοντας τον πρύτανη στην επιστημονική εκπροσώπηση και στα ακαδημαϊκά του καθήκοντα», όπως επισημαίνει ο υπουργός.
Όσον αφορά τα πλεονεκτήματα της πρότασής του, συνέχισε λέγοντας ότι με τον τρόπο αυτό τα νέα μεικτά πανεπιστήμια που δημιουργούνται αποκτούν ρευστότητα πόρων, οι οποίοι έρχονται πια εκτός κρατικού προϋπολογισμού. Γεγονός σημαντικό σε μια περίοδο που αυτός επαρκεί για να καλύψει τη χρηματοδότηση μόλις 15 εκ των 25 ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων που διαθέτει η χώρα. «Αυτό έχει ως συνέπεια να απειλούνται τα υπόλοιπα με κλείσιμο –όπως βλέπουμε να γίνεται –ή μαρασμό και να διακυβεύεται στην πράξη η συνταγματική επιταγή για δημόσια και δωρεάν παιδεία».
Επίσης, εξασφαλίζει ευελιξία στην διοίκηση και την ανάπτυξή τους, καθώς και μια νέα δυναμική χάρη στην ευγενή άμιλλα που θα δημιουργηθεί με τα παραδοσιακά δημόσια Ιδρύματα, «ξυπνώντας έτσι», όπως επισημαίνει, «τις πραγματικά υγιείς και δημιουργικές δυνάμεις του ίδιου του δημόσιου Πανεπιστημίου».
Προσδοκία για ξένα «κεφάλια»
Για μια ευκαιρία να εισρεύσουν στην Ελλάδα επενδυτικά κεφάλαια και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας έκανε λόγο ο υπουργός, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στους έλληνες και ξένους επιστήμονες που θα προσελκύσει μια τέτοια εξέλιξη. Αυτοί θα εισαγάγουν στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση φρέσκια τεχνογνωσία και νέα νοοτροπία, χαρακτηριστικά που είναι πια απαραίτητα όχι μόνο στην ανώτατη εκπαίδευση, αλλά στην αγορά εργασίας, τη βιομηχανία, τη ναυτιλία, τη δημόσια διοίκηση κι εν τέλει την ίδια την κοινωνία.
Και μιας και μιλάμε για ιδιώτες, οι οποίοι εκτιμά ο κ. Στυλιανίδης ότι θα επιθυμούν να καθιερωθούν στον παγκόσμιο χάρτη της εκπαίδευσης, αυτοί θα επενδύσουν στην εξωστρέφεια και την προσέλκυση ξένων, μη ευρωπαίων φοιτητών σε ελληνικά πανεπιστήμια, οι οποίοι θα πληρώνουν δίδακτρα. Ιδέα που σήμερα φαντάζει πολύ μακρινή.
Ποιος εμπιστεύεται τον ιδιώτη μάνατζερ
Όσο για τον ρόλο του ιδιώτη, ο υπουργός Εσωτερικών σχολίασε ότι η προοπτική αυτή θα χαρίσει στα πανεπιστήμια τη δυνατότητα να προχωρήσουν πιο επιθετικά στην πρωτογενή έρευνα και τις ευρεσιτεχνίες για τη βιομηχανία και την αγορά, «διότι αυτή θα εμπιστεύεται τον ιδιώτη μάνατζερ για τη διαφύλαξη του απόρρητου χαρακτήρα και θα κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία, ώστε να κερδίσει από αυτή τόσο το πανεπιστήμιο όσο και η επιχείρηση».
Κάνοντας λόγο για μια ιδέα που μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα, βάζοντάς τη στο κέντρο του παγκόσμιου εκπαιδευτικού χάρτη, ο κ. Στυλιανίδης τόνισε την ανάγκη να μη χάσουμε άλλο χρόνο, όσον δηλαδή απαιτείται για να γίνει μια ακόμη απόπειρα Συνταγματικής Αναθεώρησης. Όπως τόνισε, την ίδια στιγμή άλλες χώρες όπως η Βρετανία, η Τουρκία, η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Κύπρος άδραξαν νωρίς την ευκαιρία. Δημιούργησαν έτσι μια νέα πηγή πλούτου για τις οικονομίες τους, απελευθερώνοντας την εκπαιδευτική τους αγορά. «Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι να καλύψει αυτό το κενό» κατέληξε.