Σε θολά νερά ψαρεύουν πολλές ελληνικές μηχανότρατες τους θερινούς μήνες. Με βάση το «διαβολικό» βασιλικό διάταγμα 666/66 «περί αδειών αλιευτικών σκαφών» οι περιφέρειες της χώρας εκδίδουν αφειδώς, την τελευταία διετία, άδειες για αλιεία στα διεθνή ύδατα, για το τετράμηνο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για το διάστημα κατά το οποίο απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα των σκαφών μέσης αλιείας (μηχανότρατες και γρι γρι) σε εθνικά ύδατα προκειμένου τα ψάρια να αναπαραχθούν και να ανακάμψουν οι πληθυσμοί τους.

Το παράδοξο είναι ότι η ίδια η Πανελλήνια Ενωση Πλοιοκτητών Μέσης Αλιείας (ΠΕΠΜΑ) έστειλε πρόσφατα εξώδικα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας και προσέφυγε στη Δικαιοσύνη καθώς θεωρεί ότι οι θάλασσες έχουν υπεραλιευθεί και πρέπει να «ξεκουράζονται» το καλοκαίρι προκειμένου να έχουν οι αλιείς δουλειά και τα επόμενα χρόνια. Για πρώτη φορά οι ιδιοκτήτες μηχανότρατας συμπορεύονται με περιβαλλοντική οργάνωση (το WWF) για την προστασία των τελευταίων ψαριών του Αιγαίου. Κατηγορούν μάλιστα τις περιφέρειες ότι υποκύπτουν σε τοπικά συμφέροντα χωρίς να υπολογίζουν το μέλλον των ελληνικών θαλασσών και των ελλήνων ψαράδων. Από την αρχή του καλοκαιριού έχουν εκδοθεί συνολικά 60 άδειες απόπλου για διεθνή ύδατα σε σύνολο περίπου 650 σκαφών μέσης αλιείας.

Μια καλοκαιρινή «ανάσα» περιμένουν τα ψάρια του Αιγαίου για να ανακάμψουν από το ανελέητο κυνήγι των ψαράδων. Την τελευταία διετία όμως αυξάνεται ο αριθμός των σκαφών μέσης αλιείας που βάζουν πλώρη για διεθνή ύδατα στη διάρκεια του θερινού τετραμήνου κατά το οποίο θα έπρεπε να ρίχνουν άγκυρες. Από τη στιγμή που η αρμοδιότητα έκδοσης των σχετικών αδειών απόπλου στα διεθνή ύδατα πέρασε από το αρμόδιο υπουργείο στις περιφέρειες (με τον «Καλλικράτη»), το τοπίο στην αλιευτική δραστηριότητα άλλαξε ριζικά.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Eνωσης Πλοιοκτητών Μέσης Αλιείας (ΠΕΠΜΑ) κ. Δημήτρη Ταουλτζή ακόμη και το 1966, οπότε ξεκίνησαν να δίδονται σχετικές άδειες, αυτές αφορούσαν αλιευτικά πεδία εκτός των θαλάσσιων περιοχών του Ιονίου, του Αιγαίου και του Κρητικού πελάγους. «Συνήθως τότε άδειες για αλιεία δεν χορηγούνταν για τα διεθνή ύδατα ελληνικών θαλασσών παρά μόνο για διεθνή ύδατα άλλων κρατών (π.χ. ειδική άδεια απόπλου για Λιβύη και άλλες περιοχές της Βόρειας Αφρικής). Λίγα χρόνια μετά όμως ακόμη κι αυτό ατόνησε. Γύρω στο 1994 έγινε μια απόπειρα από καιροσκόπους συναδέλφους μας να πάρουν άδειες για αλιεία εκτός των 6 μιλίων από τις ακτές μας αλλά μετά τις αντιδράσεις μας ανακαλούνταν. Τώρα όμως το θέμα επανήλθε από τις περιφέρειες – με την εκχώρηση αρμοδιοτήτων μέσω «Καλλικράτη». Και το χειρότερο είναι ότι δεν αντιλαμβάνονται οι ιδιοκτήτες μηχανότρατας και γρι γρι ότι είναι κατά του συμφέροντός μας» λέει ο κ. Ταουλτζής. Και αναρωτιέται τι θα γίνει τον επόμενο χρόνο όταν την αρμοδιότητα έκδοσης αδειών θα έχουν και οι δήμαρχοι (από 1.1.2013).
Τις τελευταίες δεκαετίες οι κεντρικές υπηρεσίες αλιείας δεν εξέδιδαν άδειες αλιείας στα διεθνή ύδατα για λόγους προστασίας των ιχθυαποθεμάτων, καθώς τα αλιευτικά πεδία των διεθνών υδάτων αποτελούν συνέχεια των εθνικών υδάτων τα οποία αλιεύονται το οκτάμηνο Οκτωβρίου – Μαΐου από τις μηχανότρατες.
Πέρυσι, ορισμένες περιφέρειες προχώρησαν στην έκδοση λίγων αδειών – εν είδει βολιδοσκόπησης της στάσης αλιέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Καθώς είδαν ότι δεν… κουνήθηκε φύλλο φέτος εξέδωσαν περί τις 60 άδειες.
Αυτή τη φορά όμως η Πανελλήνια Eνωση Πλοιοκτητών Μέσης Αλιείας έστειλε σχετικά εξώδικα σε όλες τις περιφέρειες ενώ προσέφυγε και στη Δικαιοσύνη. «Μόνο οι Περιφέρειες Θεσσαλονίκης και Εύβοιας απάντησαν και μας διαβεβαίωσαν ότι δεν προτίθενται να δώσουν καμία άδεια» αναφέρει ο κ. Ταουλτζής.
Οι αιτήσεις αναστολής της ΠΕΠΜΑ απερρίφθησαν από τα διοικητικά Εφετεία και η υπόθεση θα ξανακριθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο, οπότε θα δικαστούν οι αιτήσεις ακύρωσης των αποφάσεων. Στις αιτήσεις ενώπιον διοικητικών εφετείων (Πειραιώς, Κομοτηνής) επισημαίνεται ότι υπάρχει κίνδυνος τόσο για την αειφορία των αλιευμάτων όσο και για κυρώσεις από την ΕΕ. Ειδικότερα αναφέρεται ότι από τη δορυφορική παρακολούθηση των σκαφών προκύπτει ότι «οι μηχανότρατες που αλιεύουν στα διεθνή ύδατα δραστηριοποιούνται κατά τη θερινή περίοδο στα ίδια αλιευτικά πεδία, όπου δραστηριοποιούνται και κατά την επιτρεπόμενη, χειμερινή αλιευτική περίοδο (έγγραφο αριθμ. 2133.1.5/01/30-6-2011 της Διεύθυνσης του Λιμενικού Σώματος) αφού όπως είναι γνωστό η άδεια αλίευσης κατά τη χειμερινή αλιευτική περίοδο, καταλαμβάνει σαφέστατα όχι μόνον τα «εγχώρια» ύδατα αλλά και τα επονομαζόμενα ως διεθνή, πέραν των 6 ναυτικών μιλίων». Συνεπώς, σύμφωνα με την ΠΕΠΜΑ, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η αλιεία στα διεθνή ύδατα κατά τους θερινούς μήνες αφορά περιοχές δήθεν διαφορετικές, σε σχέση με αυτές που αλιεύονται κατά τους χειμερινούς μήνες.
Σύμφωνα με επιστολή της Διεύθυνσης Θαλάσσιας Αλιείας (αρ. πρωτ. 9135.5/1/2012/19-04-2012), τα αποθέματα του μπακαλιάρου στην Ελλάδα έχουν ήδη υπεραλιευθεί, ενώ τα αποθέματα της γάμπαρης εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα βιομάζας. «Περαιτέρω αύξηση της πίεσης κατά τους μήνες προστασίας των ιχθυαποθεμάτων θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα αποθέματα αυτών των δύο βασικών ειδών-στόχων της μηχανότρατας» τονίζει ο υπεύθυνος Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του WWF Ελλάς κ. Γιώργος Παξιμάδης.
Οπως επισημαίνει ο κ. Παξιμάδης η αύξηση της αλιευτικής προσπάθειας στα διεθνή ύδατα θα δημιουργήσει σύντομα σοβαρότατο πρόβλημα στην ελληνική αλιεία. Γι’ αυτό η οργάνωση καλεί τις περιφέρειες να ανακαλέσουν άμεσα τις άδειες απόπλου στα διεθνή ύδατα κατά τους μήνες Ιούλιο ως Σεπτέμβριο.

Οι Τούρκοι οργώνουν τα διεθνή ύδατα
Οταν η Ευρώπη περιόρισε τα ελληνικά σκάφη, οι γείτονες έστειλαν κατά εκατοντάδες τα δικά τους
Ορισμένες περιφέρειες υποστηρίζουν ότι, παρά τις επιστημονικές αντιρρήσεις που αφορούν τις δυσμενείς επιπτώσεις στα αποθέματα ψαριών, πρέπει να λειτουργήσουν υπηρεσιακά και στο πλαίσιο του νόμου. Οπως λένε, δεν υπάρχει σαφές νομικό πλαίσιο για την άρνηση αιτημάτων αλιείας σε διεθνή ύδατα από τα αρμόδια Τμήματα Αλιείας και ρίχνουν το μπαλάκι στην κεντρική διοίκηση για αναθεώρηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.
Σύμφωνα με τον κ. Παξιμάδη, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος διότι οι αρμόδιες αδειοδοτικές αρχές έχουν τη διακριτική ευχέρεια να συμφωνήσουν ή όχι στη χορήγηση ειδικής άδειας απόπλου βάσει των άρθρων 1 και 14 του ΒΔ 666/1966, όπως προκύπτει από τη Γνωμοδότηση 703/31.10.1991 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Οπως τονίζει ο ίδιος, έχουν επίσης τη δυνατότητα αναστολής αδειών, εφόσον προκύπτουν λόγοι προστασίας της ιχθυοπαραγωγής, δυνάμει του άρθ. 7 του ΒΔ 666/1966 (ΦΕΚ Α’ 160/22.08.1966).
Ο κ. Ταουλτζής υποστηρίζει ότι τους θερινούς μήνες στα διεθνή ύδατα «μπαίνουν 5-6 ιταλικές μηχανότρατες οι οποίες δουλεύουν βόρεια του Ηρακλείου και εξειδικεύονται στην αλιεία της κόκκινης γαρίδας χωρίς να χρησιμοποιούν συρόμενα δίχτυα».

Οπως επισημαίνει ο ίδιος, οι Τούρκοι σταματούν να αλιεύουν στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου για το διάστημα που το απαγορεύει η τουρκική νομοθεσία, δηλαδή 15 Απριλίου σταματούν και ξαναρχίζουν στις 15 Ιουλίου. «Το πρόβλημα με τους Τούρκους είναι ότι έχουν 400-500 τράτες. Αυτές δημιουργήθηκαν μετά το 1994. Πριν δεν ήταν ούτε 30. Αλλά όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση περιόρισε τις δικές μας, τότε εκείνοι μετέτρεψαν τα γρι γρι τους σε μηχανότρατες και οργώνουν τις θάλασσες» σημειώνει. Στην Ελλάδα από 1ης Οκτωβρίου ως και 31 Μαΐου δουλεύουν περί τις 300 μηχανότρατες και περίπου 350 γρι γρι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ