Εθνικό Απολυτήριο από το 2000

«ΠΡΟΣ τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός τους προηγούμενους τέσσερις μήνες μεταξύ του νυν υπουργού Παιδείας κ. Γεράσιμου Αρσένη και του πρώην κ. Γιώργου Α. Παπανδρέου εφόσον και οι δύο λένε τα ίδια;», θα αναρωτηθεί ευλόγως κάποιος ακούγοντας τις προτάσεις του πρώτου για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και ενθυμούμενος τις αντίστοιχες προτάσεις του δευτέρου.

Από ανασφάλεια στο ενδεχόμενο σύγκρισης; Από πολιτική φιλαρέσκεια; Οποια κι αν είναι η απάντηση, εκείνο που τελικώς έμεινε και μέτρησε αρνητικά είναι η σύγχυση που επικράτησε με αφορμή την πρόσκαιρη εντύπωση που αποκόμισαν οι πάντες ότι η κυβέρνηση δεν έχει ενιαία πολιτική στον τομέα της εκπαίδευσης. Καιρός λοιπόν τώρα να μπει τέρμα στα «πολιτικά σκέρτσα και κορδελάκια» γιατί ο χρόνος είναι χρήμα κι αυτό το τελευταίο, όπως όλοι παραδέχονται, το έχει μεγάλη ανάγκη η παιδεία.

Εχουμε και λέμε, λοιπόν, σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Αρσένης στη σύνοδο των πρυτάνεων, που πραγματοποιήθηκε χθες στους Δελφούς:

­ Πρώτον, σαφές και σίγουρο (για να μην μπερδεύεται πλέον ο κόσμος): η εισαγωγή στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ θα γίνεται ως και το 1999 με το ισχύον σύστημα των γενικών εξετάσεων, ενώ παράλληλα θα αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο ο αριθμός εισακτέων, αρχής γενομένης από φέτος.

­ Δεύτερον, από το 2000 καταργείται το σύστημα των γενικών εξετάσεων και εισάγονται στα πανεπιστήμια, εφόσον το επιθυμούν, όλοι όσοι είναι κάτοχοι του Εθνικού Απολυτηρίου. Στη διαμόρφωση του βαθμού του Εθνικού Απολυτηρίου θα συμπεριλαμβάνεται και ποσοστό των βαθμών και των τριών τάξεων του λυκείου (ο συνυπολογισμός των βαθμών του λυκείου στο Εθνικό Απολυτήριο ­ βασικό αίτημα των καθηγητών ­ ήταν το αντικείμενο των τελευταίων συζητήσεων της ΟΛΜΕ με τον κ. Παπανδρέου λίγο προτού ο τελευταίος αποχωρήσει από το υπουργείο Παιδείας).

Οι εξετάσεις και στις τρεις τάξεις του λυκείου θα γίνονται είτε σε εθνικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο, αρχής γενομένης από το διδακτικό έτος 1997-98, οπότε οι μαθητές της Α’ λυκείου θα εξετασθούν με το νέο σύστημα.

­ Τρίτον, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αρχίζει να λειτουργεί το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και παράλληλα, πειραματικά και υπό προϋποθέσεις, οι Ελεύθεροι Κύκλοι Σπουδών (ΕΛΚΥΣ) στα υπάρχοντα ΑΕΙ.

Ολα αυτά βεβαίως πρόκειται να γίνουν πραγματικότητα ­ εκτός του πρώτου σημείου, που είναι το μόνο βέβαιο ­ υπό τον όρο ότι θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έδωσε ο κ. Αρσένης, σύμφωνα με το οποίο ως τον Απρίλιο θα έχει ολοκληρωθεί ο διάλογος και ως τον Ιούνιο θα έχουν προετοιμασθεί τα ιδρύματα και θα έχουν γίνει οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις.

«Μα καλά, θα προλάβουν;», είναι το επόμενο εύλογο ερώτημα. Η απάντηση είναι ότι ενδέχεται να προλάβουν, πρώτον, αν τρέξουν και, δεύτερον, αν χρησιμοποιήσουν την προεργασία που έχει αφήσει πίσω του ο Γιώργος Παπανδρέου. Υπενθυμίζεται ότι:

­ Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο ήταν έτοιμο να ξεκινήσει από φέτος με μαθήματα αγγλικής γλώσσας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

­ Η πρώτη ανώδυνη (καθώς οι επιδόσεις δεν θα έπαιζαν κανένα ρόλο) για τα παιδιά δοκιμή του Εθνικού Απολυτηρίου θα γινόταν από φέτος και

­ Το πρόγραμμα διατμηματικών σπουδών, όπως αποκαλούσε ο Γ. Α. Παπανδρέου τους ΕΛΚΥΣ, είχε φθάσει στο τελικό στάδιο επεξεργασίας. Ποιο είναι το πλαίσιο διαλόγου

ΣΥΜΦΩΝΑ με τις προτάσεις του κ. Αρσένη, καταργούνται οι γενικές εξετάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ από το 2000, οπότε θα έχουμε τους πρώτους αποφοίτους με το σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου, στο οποίο θα συνυπολογίζονται και οι βαθμοί των τριών τάξεων του λυκείου. Παράλληλα ανοίγουν για όλους οι πόρτες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα περιλαμβάνει όμως τριών ειδών προγράμματα σπουδών: τα υπάρχοντα και αποκαλούμενα στο εξής Συμβατικά Προγράμματα Σπουδών (ΣΠΣ), που απευθύνονται στους κατόχους του Εθνικού Απολυτηρίου, τους Ελεύθερους Κύκλους Σπουδών (ΕΛΚΥΣ), που εξυπηρετούν την ιδέα της διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης και απευθύνονται ουσιαστικά στους κατόχους παλαιού τύπου απολυτηρίου λυκείου, στους εργαζομένους και σε όσους επιθυμούν να ανανεώσουν τις γνώσεις τους σε έναν ή περισσότερους τομείς, και το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, που θα λειτουργεί κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και απευθύνεται σε όλους.

Αναλυτικά:

­ Συμβατικά Προγράμματα Σπουδών (ΣΠΣ). Πρόκειται για τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ, τα οποία θα μπορούν να παρακολουθούν δωρεάν όλοι όσοι θα έχουν από το 2000 το Εθνικό Απολυτήριο, για την απόκτηση του οποίου θα συνδυάζονται διαφορετικές μέθοδοι αξιολόγησης των μαθητών και στις τρεις τάξεις σε εθνικό επίπεδο και θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί των τριών τάξεων του λυκείου. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα είναι τόσο εύκολο να λάβει κανείς ανά χείρας το απολυτήριο, ενώ παράλληλα θα δυσκολέψουν τα πράγματα και μέσα στο πανεπιστήμιο. Είναι αυτό που ονομάζει ο κ. Αρσένης αναμόρφωση προγραμμάτων τόσο στο λύκειο όσο και στα πανεπιστήμια.

­ Ελεύθεροι Κύκλοι Σπουδών (ΕΛΚΥΣ). Αποτελούνται από δέσμες μαθημάτων σε ένα ή περισσότερα συναφή γνωστικά αντικείμενα και μπορεί να είναι τμηματικοί, διατμηματικοί ή και διαπανεπιστημιακοί. Τους ΕΛΚΥΣ, που θα λειτουργούν και το καλοκαίρι, θα μπορεί να παρακολουθεί οποιοσδήποτε έλληνας ή αλλοδαπός υπήκοος που είναι κάτοχος απολυτηρίου λυκείου, προσδιορίζοντας ανάλογα με τις ανάγκες και τον χρόνο του τη διάρκεια σπουδών του. Οι φοιτητές των ΕΛΚΥΣ, αφού κατοχυρώσουν συγκεκριμένο αριθμό πιστωτικών μονάδων στα αντίστοιχα μαθήματα κάθε κύκλου, λαμβάνουν πτυχίο ισότιμο με εκείνο που λαμβάνουν οι συνάδελφοί τους που παρακολουθούν τα ΣΠΣ. Το πτυχίο χορηγεί το ΑΕΙ ή το τμήμα στο οποίο ο φοιτητής παρακολούθησε τον μεγαλύτερο αριθμό μαθημάτων. Στο πλαίσιο των ΕΛΚΥΣ μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ορισμένο μόνον αριθμό μαθημάτων για μορφωτικούς ή επαγγελματικούς λόγους, λαμβάνοντας μετά το τέλος της παρακολούθησης επίσημη βεβαίωση, αλλά όχι τίτλο σπουδών.

Το κόστος σπουδών σε κάθε μάθημα θα προσδιορισθεί από το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια και θα καλύπτεται για τους νέους ως 25 ετών με υποτροφίες και με χρησιμοποίηση πόρων από το Εθνικό Κεφάλαιο Παιδείας.

Φοιτητές που έχουν υπερβεί το 25ο έτος της ηλικίας τους θα πρέπει να αντιμετωπίζουν μόνοι το κόστος σπουδών στους ΕΛΚΥΣ, που όμως δεν έχει προσδιορισθεί ακόμη ούτε ως ποσόν ούτε ως διαδικασία.

Πρόκειται ουσιαστικά για μικρά ανοικτά πανεπιστήμια που θα λειτουργούν υπό τον έλεγχο των κρατικών πανεπιστημίων χρησιμοποιώντας τα προγράμματα σπουδών τους και την υποδομή τους.

Πειραματικά οι ΕΛΚΥΣ ενδέχεται να λειτουργήσουν από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

­ Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το σχέδιο νόμου για την ίδρυση και λειτουργία του οποίου πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα πάντως με το χρονοδιάγραμμα που ανακοινώθηκε χθες, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο θα δεχθεί τους πρώτους σπουδαστές μέσα στο 1997. Περισσότερες λεπτομέρειες για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, η ίδρυση του οποίου αντιμετωπίζεται μάλλον με επιφυλακτικότητα από τους πρυτάνεις, δεν έδωσε ο κ. Αρσένης. Είπε όμως ότι έχουν ήδη εγκριθεί 4 δισ. δρχ. για τη χρηματοδότηση της πρώτης φάσης λειτουργίας του, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕΑΕΚ).