mpitsi@dolnet.gr


Παρ’ όλο που πριν από τέσσερα χρόνια το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) της ΔΕΗ στον Υμηττό, στα σύνορα Ηλιούπολης – Αργυρούπολης, είχε χαρακτηριστεί με απόφαση του ΣτΕ «χρήσις ασυμβίβαστος προς την προστασία και την αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας του Υμηττού», σήμερα οι εργασίες για την κατασκευή του προχωρούν. Εν τω μεταξύ υπουργικές αποφάσεις έδωσαν το πράσινο φως για το έργο που συνδέεται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 αλλά και τις ανάγκες της Αττικής σε ηλεκτρική ενέργεια. Ποτέ όμως δεν έπαψαν οι αντιδράσεις των κατοίκων στην Ηλιούπολη και στην Αργυρούπολη, οι οποίες σήμερα έχουν λάβει μορφή μαζικών κινητοποιήσεων. Ηδη εκκρεμούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας νέες προσφυγές κατά της κατασκευής του έργου, οι οποίες έχουν κατατεθεί από τον Δήμο Αργυρούπολης και εκπροσώπους περιβαλλοντικών φορέων. Αίτημα των πολιτών, που ανησυχούν για επιπτώσεις στην υγεία, είναι να μην εγκατασταθεί το ΚΥΤ στην περιοχή αυτή και να διαμορφωθεί η έκταση σε χώρο πρασίνου και αναψυχής. Ετσι για μία ακόμη φορά επανέρχεται στο προσκήνιο το πρόβλημα της σχέσης των ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων με βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό.


Οπως επισημαίνει ο κ. Χρήστος Τασιόπουλος από την Αυτόνομη Παρέμβαση Αργυρούπολης, «σε μια έκταση 135 στρεμμάτων εντός της Β’ ζώνης προστασίας του Υμηττού δημιουργείται Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης ΚΥΤ 450/150 kV και προβλέπεται να κτιστούν κτιριακές εγκαταστάσεις 1.250 τετραγωνικών μέτρων».


Αν και το ΥΠΕΧΩΔΕ με τον νόμο 2516/8.81997 χωροθέτησε το ΚΥΤ ΔΕΗ Αργυρούπολης στον Υμηττό, το ΣτΕ με την υπ’ αριθμ. 67/1998 επεσήμανε ότι «οι διατάξεις του νόμου με τον οποίο χωροθετείται το ΚΥΤ στον Υμηττό είναι ανίσχυροι ως παραβιάζουσαι το περί προστασίας του περιβάλλοντος άρθρο 24 του Συντάγματος». Παρ’ όλα αυτά δύο υπουργικές αποφάσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ (47773/ 1353/13.3.02 και 59365/ 27/7/02) άνοιξαν τον δρόμο της κατασκευής του ΚΥΤ της ΔΕΗ στον Υμηττό, αν και οι δυο έχουν προσβληθεί στο ΣτΕ.


Ο καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα (Iowa State University of Science and Technology) των ΗΠΑ κ. Κώστας Σούκουλης, ο οποίος συμμετέχει στον αγώνα των κατοίκων – καθώς έρχεται συχνά στην Ελλάδα στο σπίτι του στην Αργυρούπολη – τονίζει ότι «αντί το κράτος να είναι ομπρέλα προστασίας για τους φυσικούς πόρους, όπως οι δασικές εκτάσεις, και για την υγεία των πολιτών, έρχεται με αποφάσεις του να τα καταστρέφει». Μάλιστα ο κ. Σούκουλης έστειλε σχετική επιστολή προς τον πρωθυπουργό κ. Κ. Σημίτη.


Ο κ. Σούκουλης έχει συγκεντρώσει πλήθος ερευνητικών στοιχείων από πανεπιστήμια και ινστιτούτα του εξωτερικού, τα οποία είναι δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά και «δείχνουν ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο ανοσοποιητικό και συνδέονται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης λευχαιμίας στα παιδιά». Μάλιστα τονίζει ότι δίπλα στον χώρο του ΚΥΤ στον Υμηττό είναι το 3ο Λύκειο Ηλιούπολης, γήπεδο και ένα νηπιαγωγείο…


Αναφερόμενος στην περιβαλλοντική μελέτη που εκπονήθηκε από τη ΔΕΗ το 1996, ο κ. Ταξιάρχης Παπαδόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και κάτοικος της Ηλιούπολης, επισημαίνει ότι σύμφωνα με αυτή δίδεται ένα ανώτατο επιτρεπτό όριο για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου ίσο με 10 kV/μέτρο ενώ «από τη βιβλιογραφία προκύπτει ότι για ένταση μεγαλύτερη από 5 kV και για συχνότητα 50 Hertz αρχίζει η εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων, όπως διαταραχές στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κόπωση, πονοκέφαλοι, ναυτία κ.ά.». Σημειώνει μάλιστα ότι, σύμφωνα με τη μελέτη, σε πλήρη λειτουργία του συστήματος ΚΥΤ «η μέγιστη ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στο όριο περίφραξης κάτω από τις γραμμές μεταφοράς θα είναι 4 kV/μέτρο. Σε ορισμένες όμως χώρες, όπως η Πολωνία, όταν πρόκειται για νοσοκομεία, σχολεία και παιδικούς σταθμούς, η μέγιστη επιτρεπόμενη πεδιακή ένταση είναι 1 kV/μέτρο».


Το ΚΥΤ στα σύνορα Ηλιούπολης – Αργυρούπολης, όπως τονίζει ο κ. Κωνσταντίνος Βασιλειάδης, γενικός διευθυντής Μεταφοράς, εντάσσεται στα έργα για την ενίσχυση του συστήματος και των δικτύων ηλεκτροδότησης της Αττικής εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά «κυρίως γίνεται για να αντιμετωπισθούν οι ανάγκες της Νότιας Αθήνας που δεν έχει σήμερα αξιόπιστη ηλεκτροδότηση». Ο κ. Βασιλειάδης εξηγεί ότι «το υπό κατασκευήν ΚΥΤ πληροί όλες τις απαιτήσεις του διεθνούς οργανισμού ICNIRP, σχετικά με τις μη ιονίζουσες ακτινοβολίες. Σύμφωνα με την εγκεκριμένη περιβαλλοντική μελέτη, γύρω από το ΚΥΤ θα γίνει από τη ΔΕΗ πυκνή δενδροφύτευση έτσι ώστε να αναβαθμισθεί η περιοχή».


ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ Χαμηλά τα μαγνητικά πεδία


Ο κ. Δημήτρης Τσανάκας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών που χρόνια ασχολείται με έρευνες σχετικά με την έκθεση ανθρώπων σε ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία από γραμμές μεταφοράς, μηχανές και συσκευές, διευκρινίζει ότι τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία «εντός του ΚΥΤ και πλησίον του ηλεκτρικού εξοπλισμού αποκτούν αξιόλογες τιμές, ενώ τα πεδία στο όριο περίφραξης του ΚΥΤ είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα εκτός των θέσεων εισόδου των εναερίων γραμμών». Και στις θέσεις αυτές όμως, παρατηρεί ο κ. Τσανάκας, «το μαγνητικό πεδίο παραμένει πολύ χαμηλότερο από το αυστηρότερο όριο των κανονισμών».


Επίσης, όπως εξηγεί ο κ. Τσανάκας, «με τα σημερινά δεδομένα δεν έχει αποδειχθεί η ανθυγιεινή επίδραση των ηλεκτρικών και των μαγνητικών πεδίων συχνότητας 50 Hz όπως αυτά που δημιουργούνται από τις γραμμές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι οι εντάσεις των πεδίων αυτών, σε θέσεις παραμονής των ανθρώπων, είναι πολύ μικρότερες από τα επιτρεπόμενα όρια». Αυτό προκύπτει – σημειώνει ο κ. Τσανάκας – από το Διεθνές Συνέδριο για τις «Βιολογικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας» που έγινε στη Ρόδο (7-11 Οκτωβρίου 2002) και τα συμπεράσματα δύο εργασιών, του κ. Μ. Repacholi, γιατρού, προέδρου του Τμήματος Μη Ιονιζουσών Ακτινοβολιών της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και πρώην προέδρου της Διεθνούς Επιτροπής Προστασίας έναντι των μη Ιονιζουσών Ακτινοβολιών (ICNIRP), και της κυρίας L. Kheifets, ειδικής για θέματα προστασίας έναντι πεδίων στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.


Πάντως ο πρόεδρος του συνεδρίου στη Ρόδο κ. Παναγιώτης Κωσταράκης, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής – Εργαστηρίου Ηλεκτρονικής, Τηλεπικοινωνιών και Εφαρμογών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, επεσήμανε μιλώντας στο «Βήμα» ότι «ερευνητές ανακοίνωσαν στο συνέδριο αρνητικές επιπτώσεις των πεδίων χαμηλής συχνότητας στην υγεία, όπως μεταβολές του DNA, δημιουργία προβλημάτων σε πρωτεΐνες (φωσφοπρωτεΐνες), επηρεασμό του ρυθμού έκκρισης μελατονίνης ενώ στην αύξηση των ποσοστών λευχαιμίας – όχι μόνο σε παιδιά – αναφέρθηκαν πολλοί ομιλητές». Οι διεθνείς οργανισμοί θεσπίζουν όρια λαμβάνοντας υπόψη μελέτες σχετικά με θερμικές επιπτώσεις και όχι με βιολογικές επιδράσεις για τις οποίες τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς έρευνες, επισημαίνει ο κ. Κωσταράκης. Γι’ αυτό – προσθέτει – πολλές ευρωπαϊκές χώρες θεσπίζουν αυστηρότατα όρια (π.χ., η Ελβετία 100 φορές χαμηλότερα) από τα προτεινόμενα για υιοθέτηση ή ακολουθούμενα από άλλες χώρες.