Τη δεκαετία του ’30 η Κοκό Σανέλ ήταν η πρώτη σχεδιάστρια μόδας που έκανε μόδα το μαύρισμα στις γυναίκες


Βενετία, τέλη του προηγούμενου αιώνα. Στην κοσμική παραλία του Λίντο οι λουόμενοι έμοιαζαν να κρατούν τις αποστάσεις τους όχι τόσο από τη θάλασσα όσο από τον ήλιο. Ειδικά οι γυναίκες εμφανίζονταν στην αποπνικτική υγρασία του καλοκαιριού φορώντας σχεδόν όλα όσα θα φορούσαν στη βόλτα τους στη γεμάτη από κόσμο πλατεία του Σαν Μάρκο.


Πλατύγυρα καπέλα, βαριά φορέματα που άρχιζαν από τον λαιμό και τελείωναν στον ποδόγυρο, παπούτσια, γάντια, ομπρελίνες και αρκετή πούδρα προσώπου. Ο ήλιος κυριολεκτικά δεν ακουμπούσε το δέρμα τους. Την εποχή εκείνη μια γυναίκα μαυρισμένη ήταν μια γυναίκα χωρίς κοινωνική επιφάνεια, χωρίς στυλ και σίγουρα χωρίς ευοίωνο μέλλον.


Το λευκό δέρμα στις γυναίκες ήταν ανέκαθεν σημάδι αριστοκρατικής καταγωγής, σεμνότητας και καλής ανατροφής και τρανή απόδειξη ότι η γυναίκα δεν έβγαινε από το σπίτι, οπότε δεν την έβλεπε ο ήλιος, πόσο μάλλον τα αντρικά μάτια. Στην αρχαία Αίγυπτο οι γυναίκες έβαφαν το δέρμα τους λευκό χρησιμοποιώντας αλεύρι, ενώ οι άντρες έπρεπε να έχουν σκουρόχρωμο δέρμα, απόδειξη ότι δούλευαν σκληρά κάτω από τον ήλιο. Στην Αναγέννηση, προκειμένου οι γυναίκες να αποκτήσουν το πολυπόθητο χλωμό δέρμα που είχαν κάνει της μόδας οι ζωγράφοι στα πορτρέτα τους, έτρωγαν πράγματα που τις αρρώσταιναν ενώ, όταν δεν έπιανε το κόλπο της δίαιτας, χρησιμοποιούσαν βδέλλες που τους ροφούσαν το αίμα ώστε να είναι αναιμικές… οπότε και χλωμές!


Επειτα από χιλιάδες χρόνια αισθητικής αιχμαλωσίας, το 1920 οι γυναίκες αποφάσισαν να απελευθερωθούν. Εκοψαν τα μαλλιά τους κοντά, φόρεσαν τα πρώτα μαγιό που θύμιζαν επιτέλους μαγιό και κατέβηκαν στις παραλίες έτοιμες να ανακαλύψουν τις χαρές της θάλασσας και του ήλιου δίπλα στους άντρες. Λίγο αργότερα, τη δεκαετία του ’30, η Κοκό Σανέλ ήταν η πρώτη σχεδιάστρια μόδας που έκανε μόδα το μαύρισμα στις γυναίκες.


Φλόριδα, 1944. Στη ζέστη του Μαϊάμι Μπιτς ο φαρμακοποιός Μπέντζαμιν Γκριν πειραματίζεται στην κουζίνα του σπιτιού του με λίγο βούτυρο από κακάο, το οποίο ανακατεύει σε ένα γρανιτένιο δοχείο του καφέ. Παίρνει λίγο από το υγρό παρασκεύασμα, το απλώνει στο φαλακρό κεφάλι του και μετά βγαίνει έξω και κάθεται στον ήλιο. Το παρασκεύασμα αυτό ήταν η βάση για τα αντιηλιακά, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.


Το επόμενο καλοκαίρι, η εταιρεία Coppertone κυκλοφόρησε στην αμερικανική αγορά το πρώτο αντιηλιακό λάδι με ένα σλόγκαν που άφησε εποχή: «Μη μένεις ένα χλωμό πρόσωπο». Από τότε το μαύρισμα έχει γίνει από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.


Μπορεί το μαύρισμα να έγινε μόδα για τον πολύ κόσμο, αλλά δεν έγινε ποτέ μόδα στο Χόλιγουντ. Οι μεγάλες σταρ του σινεμά γνώριζαν καλά ότι, εκτός από μια παροδική γοητεία, αυτό που άφηνε αργότερα στην πολύτιμη επιδερμίδα τους ήταν μερικά παραπανίσια σημάδια του χρόνου. Η μαζική υστερία του μαυρίσματος άρχισε να κορυφώνεται γύρω στο 1960, όταν έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες λοσιόν για γρήγορο καλοκαιρινό χρώμα. Η τελευταία μόδα ήταν να μαυρίζεις χωρίς ήλιο. Αποτέλεσμα; Ενα περίεργο αφύσικο χρώμα που άφηνε ίχνη στα ρούχα.


Το 1971, μαζί με τα μαυρισμένα μοντέλα στα εξώφυλλα της γαλλικής «Vogue» και την κατακόρυφη αύξηση των καρκίνων του δέρματος, εμφανίζονται επάνω στις συσκευασίες των αντιηλιακών οι πρώτοι δείκτες προστασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δείκτες αυτοί στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ξεπερνούσαν το νούμερο 5. Το βαθύ μαύρισμα φοριόταν κατά κόρον κάτω από πολλά πολλά χρυσά κοσμήματα, ακόμη και κάτω από το βαρύ μακιγιάζ που ήταν της μόδας εκείνη την εποχή. Τότε για πρώτη φορά το μαύρισμα θεωρείται σύμβολο επιτυχίας μεταξύ των αντρών. Η μυθολογία του; Ενας άντρας για να είναι μαυρισμένος πρέπει να έχει αρκετό χρόνο και χρήματα στη διάθεσή του.


Το 1980, οι επιστήμονες προειδοποιούν για τις επιπτώσεις της τρύπας του όζοντος και τους μεγάλους κινδύνους που κρύβονται στο μαυρισμένο δέρμα. Το μαύρισμα αρχίζει να έχει φανατικούς πολέμιους. Ο κόσμος αρχίζει να γίνεται ολοένα και περισσότερο προσεκτικός. Ως το 1987 η αγορά των αντιηλιακών έχει πλημμυρίσει με δείκτες προστασίας που ξεπερνούν το νούμερο 30, καθώς επίσης και με ειδικά αντιηλιακά για παιδιά.


Από το 1993 και μετά η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή. Ο ζωοδότης ήλιος αντιμετωπίζεται ως επικίνδυνος εχθρός και το μαύρισμα ως ένδειξη παρακινδυνευμένης αφέλειας που βλάπτει σοβαρά την υγεία. Επειτα από ένα μακρύ ταξίδι σε ένα καλοκαίρι που διήρκεσε σχεδόν έναν αιώνα, το μαύρισμα γυρίζει πάλι εκεί από όπου ξεκίνησε.