Το κλίμα στις ελληνογερμανικές σχέσεις βελτιώθηκε, οι διαφορές παραμένουν οξείες: αυτή η διαπίστωση είναι κοινός τόπος στο Βερολίνο. «Η πρόσοψη ξαναβάφτηκε» λέει χαρακτηριστικά το μέλος του προεδρείου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γιόαχιμ Πος. «Η ουσία του προβλήματος έμεινε η ίδια». Το Βερολίνο επανεξετάζει τη στάση του. Με την πεποίθηση όμως τώρα ότι η νέα κυβέρνηση στην Αθήνα δεν πάσχει τόσο από ολιγωρία όσο από έλλειψη σχεδιασμού. «Η λύση του ελληνικού αινίγματος λέγεται ερασιτεχνισμός» έλεγε ραδιοσχολιαστής.
«Πολιτισμένη» αντιπαράθεση
Η στάση αυτή δεν άλλαξε ούτε και την Παρασκευή μετά τη γνωστοποίηση των ελληνικών προτάσεων για την περαίωση του τρέχοντος προγράμματος βοήθειας στο Eurogroup. «Με ορισμένες από αυτές είναι να τραβάς τα μαλλιά σου» λέει ο κ. Πος. Παράδειγμα, η αποπληρωμή των «κόκκινων» δανείων σε 100 δόσεις που ισχύει για όλους –δικαίους και αδίκους, πλούσιους και φτωχούς. «Η χαριστική μεταχείριση των πλουσίων σημαίνει ότι δεν πρόκειται να εισρεύσουν ποτέ αρκετά χρήματα στα κρατικά ταμεία» προσθέτει. «Περίεργη πολιτική από ένα κόμμα που δηλώνει εχθρός των ολιγαρχών».
Η αποφόρτιση του κλίματος στις ελληνογερμανικές σχέσεις αφορά βέβαια κυρίως το savoir vivre, τον «πολιτισμένο» τρόπο διπλωματικής συμπεριφοράς. Ενα αδιάψευστο στοιχείο γι’ αυτό είναι ότι ο κ. Σόιμπλε αποφεύγει τελευταία κάθε αρνητική δήλωση για την Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και για τους σκληροπυρηνικούς της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών, όπως ο εκπρόσωπός της σε οικονομικά θέματα Χανς Μίχελμπαχ.
Ανεξάρτητα από τους πολιτικούς, όμως, η συζήτηση για το Grexit, την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, συνεχίζεται –κυρίως από οικονομολόγους και από τα μέσα ενημέρωσης που ποντάρουν ιδίως στο Greccident, την αποχώρηση λόγω «ατυχήματος» ή «σύμπτωσης». Σύμφωνα με το «Handelsblatt», ο πολύς θόρυβος για την έξοδο γίνεται για να συνηθίσει βαθμιαία η κοινή γνώμη σε αυτήν και να την αποδεχθεί ευκολότερα όταν και όποτε συμβεί. Μια νέα μίνι παραλλαγή του θέματος είναι μάλιστα το Syrexit, η έξοδος του ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση προς χάρη της παραμονής της χώρας στο ευρώ.
Η Ανγκελα Μέρκελ δεν θέλει να ακούσει βέβαια τίποτα από όλα αυτά. Αυτή, όπως λέει σύμβουλός της, «εργάζεται μεθοδικά για να αποκλείσει το Grexit». Αν αυτό το είπε και στον κ. Τσίπρα κατά την πολύωρη συνομιλία τους είναι άγνωστο, δεδομένου ότι και οι δυο τους κρατούν το στόμα κλειστό. Οι λίγες πληροφορίες που διέρρευσαν ενδιαμέσως ήταν όμως ενθαρρυντικές για τον έλληνα επισκέπτη. «Ας συζητήσουμε για όλα, ας βάλουμε τα πάντα στο τραπέζι» φέρεται να του είπε –αν και η προσθήκη της ότι «δεν αρχίζουμε εξάλλου από την αρχή, έχουμε ως βάση το τρέχον πρόγραμμα» ακουγόταν μάλλον ως απειλή.
Απορρίπτουν τις θέσεις της Αθήνας


Το πώς αντιμετωπίζει όμως πραγματικά το Βερολίνο την Αθήνα φαίνεται από τις σημειώσεις βουλευτή που βασίζονται στην εισήγηση ανωτάτου υπαλλήλου του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής (25 Μαρτίου) και βρίσκονται στη διάθεση του «Βήματος». Σε αυτό αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
  • Η ελληνική κυβέρνηση κακώς απαιτεί την επιστροφή 1,2 δισ. ευρώ που έστειλε «εκ παραδρομής» το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μαζί με τα άλλα 9,7 δισ. τα οποία επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και τελικά δεν χρειάστηκε να διατεθούν. Η ελληνική απαίτηση, τονίζεται, στερείται κάθε νομικής βάσης.
  • Οι τρεις «θεσμοί» αδυνατούν να δουλέψουν στην Αθήνα επειδή οι ελληνικές Αρχές τους βάζουν ανυπέρβλητα εμπόδια. Παρ’ όλα αυτά, το Βερολίνο επιμένει: Μια «πολιτική λύση» σαν αυτή που ζητεί η Αθήνα για τις προτάσεις της προς το Eurogroup «δεν είναι κατά τη γερμανική κυβέρνηση αναγκαία. Η λίστα πρέπει να αξιολογηθεί από τους θεσμούς. Αν αυτοί αποφανθούν θετικά, θα υπάρξει εκταμίευση χρημάτων», διαφορετικά όχι.
  • Στο παρελθόν υποτιμήθηκε πολύ η ανάγκη τεχνικής στήριξης των μεταρρυθμίσεων ή, αντιστρόφως, «υπερτιμήθηκαν οι δυνατότητες της ελληνικής διοίκησης». Το επιπλέον κακό: τόσο η παλιά όσο και η νέα κυβέρνηση «απέκρουσαν τις γερμανικές προσφορές για διοικητική βοήθεια».
  • «Με μεγάλη ανησυχία παρατηρούμε την αυξανόμενη απόσταση μεταξύ λόγων και πράξης της ελληνικής κυβέρνησης» αναφέρεται. Παράδειγμα, η ήδη αναφερθείσα ευνοϊκή μεταχείριση των πλουσίων στο θέμα των «κόκκινων» δανείων.
  • Οι επανορθώσεις που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα από την εποχή της Κατοχής έχουν λήξει νομικά και πολιτικά για το Βερολίνο.
  • Το ύψος των περιουσιών ελλήνων πολιτών στο εξωτερικό δεν είναι γνωστό. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά πάντως ότι μόνο στην Ελβετία φτάνει τα 245 δισ. δολάρια. Αν οι ελληνικές αρχές εξετάζουν διεξοδικά τη λίστα Λαγκάρντ είναι επίσης άγνωστο.
  • Ο ισχυρισμός ότι το 90% της οικονομικής βοήθειας πήγε στις ελληνικές τράπεζες δεν είναι σωστός. Από τα 144,5 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πήγαν μόνο 37 δισ. σε αυτές, ήτοι το 25,6%. Αυτό ήταν εξάλλου απόλυτα αναγκαίο εν όψει της χρηματοδότησης του ενός και πλέον εκατομμυρίου μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Ολα αυτά δεν αποτελούν το καλύτερο δυνατό σημείο επανεκκίνησης των γερμανοελληνικών σχέσεων, δίνουν όμως σαφή εικόνα της στάσης του Βερολίνου. Το μήνυμά του: διατήρηση του παλιού Μνημονίου και επιβολή νέου. Απομένει στην Αθήνα να το «διαβάσει» σωστά και να το αντιμετωπίσει με νηφάλιο τρόπο. Αυτή είναι εξάλλου και η καλύτερη μέθοδος για να οργανώσει την άμυνά της.
Η Κάτια Κίπινγκ, συμπρόεδρος του Die Linke, λέει ότι η Ανγκελα Μέρκελ δεν θέλει έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ
«Ελπίζω να μην είστε η τελευταία αριστερή κυβέρνηση στην Ευρώπη»

Η επίσκεψη Τσίπρα στο Βερολίνο βοήθησε στο να υπάρξει μεγαλύτερη κατανόηση για την κατάσταση στην Ελλάδα, υποστηρίζει η Κάτια Κίπινγκ, συμπρόεδρος της Linke (Αριστεράς). Επισημαίνει ακόμη ότι η Ανγκελα Μέρκελ δεν θέλει σε καμία περίπτωση έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Συνέβαλε η επίσκεψη Τσίπρα στο Βερολίνο στην αποφόρτιση των τεταμένων ελληνογερμανικών σχέσεων;
«Συνέβαλε στην καλύτερη κατανόηση της δύσκολης κοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αν ληφθεί υπόψη ότι οι θεσμοί θέλουν να τορπιλίσουν τον νόμο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Χάρηκα πολύ που ο Τσίπρας έγινε δεκτός με στρατιωτικές τιμές από την καγκελάριο, αλλά και για το ότι χαιρετίστηκε από τους διαδηλωτές μπροστά στην καγκελαρία με τον θερμότερο τρόπο».
Πώς εκτιμάτε τη στάση της καγκελαρίου στο θέμα του Grexit;
«Η άποψή μου είναι ότι δεν το θέλει, πρώτον, επειδή αυτό θα ήταν η βεβαίωση της αποτυχίας της ευρωπαϊκής πολιτικής της, δεύτερον, επειδή αυτό θα κόστιζε 84 δισ. ευρώ στους γερμανούς φορολογουμένους και, τρίτον, επειδή αυτό θα προκαλούσε την αποδυνάμωση της ευρωζώνης».
Την Παρασκευή δόθηκε στους εταίρους η λίστα με τις ελληνικές προτάσεις. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Τσακαλώτος δήλωσε με την ευκαιρία ότι, αν η λίστα δεν γίνει αποδεκτή, θα προκληθεί ρήξη Ελλάδας – εταίρων. Μπορείτε να φαντασθείτε κάτι τέτοιο;
«Αυτή τη στιγμή γίνεται μεγάλος αγώνας για το μέλλον της Ευρώπης. Οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη που είχαν ως τώρα νεοφιλελεύθερη πολιτική έχουν φυσικά φόβο ότι η Ελλάδα θα γίνει παράδειγμα προς μίμηση και ότι όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού άλλων χωρών θα στραφεί κατά των απολύσεων και των κοινωνικών περικοπών».
Εχει ο κ. Τσίπρας κάποια πιθανότητα να τα βγάλει μόνος του πέρα με τους 18 ομολόγους του στην ευρωζώνη;
«Δεν θα είναι εύκολο. Αλλά είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη, αν θέλει να έχει μέλλον. Ο αγώνας που κάνει η Αθήνα επίκειται να γίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ελπίζω η κυβέρνηση Τσίπρα να μην είναι η τελευταία αριστερή κυβέρνηση στην Ευρώπη. Το ερχόμενο φθινόπωρο θα γίνουν εκλογές στην Ισπανία και ίσως μπουν και εκεί ορισμένα πράγματα σε κίνηση».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ