Χριστιανοδημοκράτες: «Ηταν η τελευταία φορά»

«Είναι η τελευταία φορά». Η φράση αυτή ακουγόταν συχνά το μεσημέρι της Παρασκευής στους διαδρόμους της γερμανικής Βουλής. Εχοντας απηυδήσει από την «έλλειψη μεταρρυθμιστικής βούλησης» από την Αθήνα, καθώς και από τις «τεντιμπόικες» επιθέσεις του Γιάνη Βαρουφάκη κατά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πολλοί Χριστιανοδημοκράτες βουλευτές δήλωναν ότι δεν θα ξαναψηφίσουν ποτέ πια πρόγραμμα βοήθειας για την Ελλάδα. Με την έγκριση, έλεγαν, που είχαν δώσει λίγο νωρίτερα στην τετράμηνη παράταση του τρέχοντος ελληνικού προγράμματος είχε κλείσει για αυτούς οριστικά το «θλιβερό» αυτό κεφάλαιο.

Η επόμενη ψήφος τους θα είναι αρνητική. Και αυτήν θα τη δώσουν στα τέλη Ιουνίου, όταν θα κληθούν να ψηφίσουν υπέρ ενός τρίτου προγράμματος για την Ελλάδα ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ για τη διετία 2016-2017. «Με τα σημερινά δεδομένα τα»Οχι» θα υπερισχύσουν στην κοινοβουλευτική ομάδα» έλεγε κομματικός αξιωματούχος. Και αυτό προμηνύει δεινά για το μέλλον της Ελλάδας στην ευρωζώνη.

Η Ανγκελα Μέρκελ δεν είναι βέβαια ακόμη πεπεισμένη ότι η έξοδος είναι η δέουσα λύση. Το οικονομικό και το γεωπολιτικό ρίσκο που συνεπάγεται το περιβόητο Grexit είναι τόσο υψηλό που δεν θέλει να ακούσει καν κουβέντα για αυτό.

Αλλοι όμως μιλούν ανοιχτά για αυτό. Παράδειγμα, ο γενικός γραμματέας της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης της Βαυαρίας Αντρέας Σόιερ, που πρόσφατα μίλησε ευθέως στη γερμανική Βουλή για το δίλημμα «αποκλεισμός ή παραμονή (της Ελλάδας) στην ευρωζώνη».

Αλλά και ο κ. Σόιμπλε φαίνεται να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. «Αν η Ελλάδα δεν είχε υποχωρήσει άτακτα στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, την 1η Μαρτίου θα ήταν χωρίς πρόγραμμα βοήθειας και σύντομα ίσως και χωρίς θέση στη νομισματική ένωση» πρόσθεσε ο αξιωματούχος. Η απειλή του ότι τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου θα είναι όλα «over» (τελειωμένα) για την Ελλάδα κάθε άλλο παρά μπλόφα ήταν.

Ο ίδιος πιστεύει ότι ο γερμανός υπουργός Οικονομικών θα γίνει ακόμη πιο «εκδηλωτικός» αν η Αθήνα συνεχίσει να παίζει το «ανέντιμο» παιχνίδι της. Και αυτό κυρίως για πολιτικούς λόγους. «Ο Σόιμπλε φοβάται την αριστερή διακυβέρνηση» λέει. «Για αυτόν δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από την εξάπλωση του ελληνικού «ιού» και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης».

Το πρόβλημα για αυτόν είναι μόνο ότι αν εξωθήσει την Αθήνα στην έξωση, θα βρει μπροστά του τους Σοσιαλδημοκράτες. «Δεν πρόκειται να αποδεχθούμε ποτέ κάτι τέτοιο» δηλώνει ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής τους ομάδας Κάρστεν Σνάιντερ. «Αν ο Σόιμπλε επιμείνει, θα υπάρξει κραχ» –με όλες τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει αυτό για τον μεγάλο συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών.

«Ο λογαριασμός του Σόιμπλε είναι λάθος» προσθέτει και επαυξάνει ο επίσης Σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Κλάους Μπάρτελ. «Τα δήθεν πολιτικά κέρδη που θα απέφερε η έξωση δεν θα αντιστάθμιζαν ποτέ τα οικονομικά και γεωπολιτικά. Το δράμα της Ελλάδας θα γινόταν και δράμα ολόκληρης της Ευρώπης».

Τη λύση θα δώσει μάλλον, ως από μηχανής θεός, η καγκελάριος, και θα λέγεται «παραμονή υπό τους γνωστούς περιοριστικούς όρους».

Το επόμενο τετράμηνο θα είναι βέβαια παραπάνω από περιοριστικοί: Η Αθήνα θα βρίσκεται σε «καθεστώς εμπάργκο» με την έννοια της συνεχούς επιτήρησης του έργου της από τους θεσμούς, αλλά και της σχεδόν πλήρους διακοπής της χρηματοδότησής της από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Το πλαίσιο της εργασίας της θα είναι η απόφαση του Eurogroup που εγκρίθηκε την Παρασκευή και επικυρώθηκε, μεταξύ άλλων, από το γερμανικό Κοινοβούλιο και ο πυρήνας της οποίας είναι το «επιτυχημένο κλείσιμο» του τρέχοντος προγράμματος –με νέο στοιχείο την παροχή στην Αθήνα μεγαλύτερης ευελιξίας στην επιλογή των στόχων.

Τα δύο κυβερνητικά κόμματα δίνουν βέβαια διαφορετική ερμηνεία στην απόφαση: οι Χριστιανοδημοκράτες δίνουν το βάρος στην τήρηση του προγράμματος, οι Σοσιαλδημοκράτες στην ευελιξία. «Πρέπει να δώσουμε στην Αθήνα την ευκαιρία να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις της δικής της επιλογής» έλεγε την Πέμπτη ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών Τόμας Οπερμαν. Στον βαθμό που υλοποιούνται, πρόσθεσε, θα αλλάζει αυτόματα και το πρόγραμμα.

Η γενική εντύπωση όμως είναι ότι όποια ερμηνεία και αν υπερισχύσει, τα χέρια της Αθήνας θα είναι δεμένα, δεδομένου πως δεν έχει χρήματα για σοβαρές μεταρρυθμίσεις. Η τύχη της θα εξαρτηθεί έτσι πάλι από την καλή θέληση των θεσμών. «Αν αυτοί αποφανθούν ότι το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό, τότε θα έχουμε μάλλον νέα παράταση του προγράμματος. Αν κρίνουν το αντίθετο, θα προτείνουν την παροχή τρίτου πακέτου» έλεγε ο εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών σε ευρωπαϊκά θέματα Μίχαελ Στίπγκεν. Οι διαπραγματεύσεις αυτές θα είναι και η ώρα της αλήθειας: σε αυτές θα φανεί τελικά αν οι δύο πλευρές μπορούν όντως να συμβαδίσουν στο μέλλον ή θα πρέπει να χωρίσουν οριστικά τους δρόμους τους.

Πάνω απ’ όλα αυτά πλανιέται ωστόσο το φάντασμα του χρέους, καθώς και η εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του, όπως αυτό καταγράφηκε στην απόφαση του Eurogroup τον Νοέμβριο του 2012. Η απόφαση αυτή προβλέπει επανεξέταση της βιωσιμότητας (από την οποία η ελληνική πλευρά περιμένει το ένα ή το άλλο «σκόντο») για την περίπτωση που η Αθήνα θα έχει τηρήσει όλες τις υποχρεώσεις της. Γερμανική κυβερνητική πηγή είχε υποστηρίξει πρόσφατα πως η απόφαση του Eurogroup της προπερασμένης Παρασκευής είναι πολύ πιο «σκληρή» για την Ελλάδα, δεδομένου ότι την υποχρεώνει να εξοφλήσει εμπρόθεσμα και εξ ολοκλήρου τα χρέη της σε όλους τους δανειστές.

Οι απόψεις όμως διίστανται: η εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών Μαριάνε Κοτέ δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν βλέπει διαφορά ανάμεσα στις αποφάσεις του 2012 και του 2014, άλλος κυβερνητικός αξιωματούχος ωστόσο επέμενε στη «σκληρή» εκδοχή. «Μην ανησυχείτε όμως» πρόσθεσε. «Και η σκλήρυνση ανήκει στον πόλεμο νεύρων και θα μπορούσε να αλλάξει αν υπάρξει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις των επόμενων μηνών».