Μονόπλευρο ήταν μέχρι πρότινος το αντικείμενο της αντιπαράθεσης για τις ευρωεκλογές: η κρίση και το ευρώ. Επισκιάστηκε ωστόσο το τελευταίο τρίμηνο από ένα άλλο πρόβλημα: την Ουκρανία. Τα δραματικά γεγονότα στη χώρα αυτή έχουν φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρώπη. Η επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο φαίνεται πλέον πολύ πιθανή. Το σύνδρομο του φόβου ξαναζωντανεύει. Και αυτό το πληρώνει, όπως δείχνούν οι δημοσκοπήσεις, η Αριστερά, την οποία πολλοί ψηφοφόροι ταυτίζουν, για ιστορικούς λόγους, με τυραννικά καθεστώτα, ιδίως εκείνα του λεγόμενου σοβιετικού τύπου.
Ενώ στις αρχές του 2014 η Ευρωπαϊκή Αριστερά αναδεικνυόταν, χάρη και στη δυναμική του «φαινομένου Τσίπρα», τρίτο κόμμα της Ευρωβουλής, ύστερα από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία χάνει μέρος της δύναμής της και περιορίζεται (με 6,52% των ψήφων και 49 έδρες αντιστοίχως) στην τέταρτη θέση, πίσω από τους Φιλελεύθερους.
Ανάλογα μεγάλη, σύμφωνα με τις ίδιες δημοσκοπήσεις, είναι το ίδιο χρονικό διάστημα η άνοδος του ΕΛΚ, στο οποίο ανήκει και η Νέα Δημοκρατία.
Δεν είναι βέβαια η Ουκρανία ο μοναδικός λόγος για τις δημοσκοπικές ανατροπές. Το ξεφούσκωμα της ευφορίας που προκάλεσε η υποψηφιότητα του Μάρτιν Σουλτς συνδέεται με τη γενικότερη καθίζηση που υφίστανται τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε κράτη-«κλειδιά», όπως η Γαλλία και η Πολωνία, αλλά και σε μικρότερες χώρες, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα.
Η κρίση της ευρωζώνης ήταν και παραμένει κεντρικό θέμα. Για ορισμένους μάλιστα, η ψηφοφορία για τους βουλευτές θα μετεξελιχθεί σε δημοψήφισμα για το ευρώ. Ωστόσο το αποτέλεσμά του είναι προδικασμένο: «Οι θιασώτες του κοινού νομίσματος κατέχουν μακράν την απόλυτη πλειοψηφία στην Ευρωβουλή» λέει η καθηγήτρια των Πολιτικών Επιστημών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Τάνια Μπέρτσελ. «Οι αντιευρωπαϊστές εξάλλου δεν επιδιώκουν την είσοδο στην Ευρωβουλή για να τη διαλύσουν πραγματικά, αλλά για να πάρουν χρήματα που χρησιμοποιούν για άλλους στόχους».
Μέσα στον εκλογικό ορυμαγδό είναι αμφίβολο αν οι πρόσφατες επιδόσεις της κυβέρνησης Σαμαρά, όπως η έξοδος στις αγορές, θα συγκινήσουν πολύ τους ευρωπαίους ψηφοφόρους. «Με όλη τη συμπάθεια, αλλά τέτοια θέματα παίζουν δευτερεύοντα ρόλο στις ευρωεκλογές» λέει η ίδια.
Ωστόσο το θέμα των υπερχρεωμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δεν θα λείψει από την προεκλογική ατζέντα. Γι’ αυτό θα φροντίσει εξάλλου και ο κ. Τσίπρας στις προεκλογικές ομιλίες του ανά την Ευρώπη. Μόνο που το κοινό του είναι περιορισμένο: Η ευρωπαϊκή Αριστερά δεν «μιλά», σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, σε περισσότερο από το 6%-7% των ψήφων.
Παρ’ όλα αυτά: «Ο Τσίπρας κατόρθωσε να επανενώσει μεγάλα κομμάτια της Αριστεράς σε διάφορες χώρες» λέει η κυρία Μπέρτσελ. Η προσπάθειά του να δώσει ώθηση στους προεκλογικούς αγώνες των ευρωπαίων συντρόφων του έχει στενά όρια. «Στην Ισπανία, στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στην Ιταλία έχουμε μεγάλο ρεύμα» συνοψίζει ο εκπρόσωπος της γερμανικής Die Linke (Αριστερά) σε θέματα εξωτερικής πολιτικής Βόλφγκανγκ Γκέργκε. Στη Γερμανία, αντίθετα, παρατηρείται στασιμότητα: Σε μια χώρα 82 εκατομμυρίων κατοίκων, η Die Linke αναμένεται να εκλέξει μόνο 8 ευρωβουλευτές. Στις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ υπάρχει μάλιστα οπισθοδρόμηση –σε ορισμένες ούτε καν αριστερή υποψηφιότητα.
«Μήνυμα επιτυχίας για την Ελλάδα και την ευρωζώνη»
Οι θετικές αλλαγές στην Ελλάδα θα παίξουν ρόλο στις ευρωεκλογές, υποστηρίζει ο Χριστιανοδημοκράτης Ελμαρ Μπροκ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής.
Θα παίξει το ζήτημα της Ελλάδας σοβαρό ρόλο στις ευρωεκλογές;
«Φυσικά. Μην ξεχνάμε ότι η κρίση της ευρωζώνης άρχισε από την Ελλάδα και ότι αν δεν είχαμε επέμβει με τα προγράμματα βοήθειας, η χώρα θα όδευε στη χρεοκοπία. Τα δύο τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει πολλά. Η Ελλάδα έχει πλεόνασμα προϋπολογισμού, ενώ έχει καλύψει 20% της διαφοράς της από τη Γερμανία στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας –κάτι που αποτελεί μεγάλη πρόοδο. Η πρόσφατη έξοδος στις αγορές δεν αποτελεί φυσικά τη λύση των προβλημάτων, δείχνει όμως ότι η Ελλάδα ανέκτησε την εμπιστοσύνη των αγορών. Πρόκειται για μήνυμα επιτυχίας –και για την Ελλάδα, και για την ευρωζώνη».
Τι περιμένετε από τον Αντώνη Σαμαρά στις ευρωεκλογές;
«Να προβάλει με σαφήνεια τις επιτυχίες των τελευταίων ετών. Αυτό, μαζί και με το θάρρος που επέδειξε τα δύο τελευταία χρόνια, θα έχει σίγουρα ανταπόκριση στους ψηφοφόρους».
Και από τον Αλέξη Τσίπρα;
Ο Τσίπρας κατεβαίνει χωρίς πρόγραμμα στις εκλογές. Λύσεις για την Ελλάδα δεν έχει. Ακόμα και να κερδίσει τις εκλογές, δεν θα βρει την παραμικρή υποστήριξη στην Ευρώπη. Γι’ αυτό και οι ψήφοι γι’ αυτόν θα πάνε χαμένες.
Θα τον αποδεχθείτε ως συνομιλητή σας στην Ευρωβουλή;
«Δεν νομίζω ότι θα κερδίσει αρκετό αριθμό εδρών ώστε η ομάδα του να αποκτήσει αυτόνομο στάτους στο Ευρωκοινοβούλιο. Οταν όμως βλέπω με ποιους βουλευτές συνεργάζεται στη Γερμανία, ανθρώπους οι οποίοι μόλις πριν από 25 χρόνια συμμετείχαν στη λειτουργία ενός δικτατορικού καθεστώτος σοβιετικού τύπου σε τμήμα της χώρας μου, τότε σκέφτομαι ότι αυτό αντιβαίνει στο δικό μου πολιτικό μοντέλο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
