Το ραντεβού Καραμανλή – Μπους έκλεισε σε μια στιγμή που ούτε η Ελλάδα ζητάει κάτι ιδιαίτερο από την Ουάσιγκτον ούτε όμως και εκείνη συμπεριλαμβάνει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις στις πρώτες προτεραιότητές της. «Δεν έχουμε πολλές εκκρεμότητες ή τριβές» τόνιζε αμερικανός διπλωμάτης και πρόσθετε: «Είναι μια επίσκεψη ρουτίνας».
Ανάλογες επισκέψεις είχαν βεβαίως πραγματοποιηθεί και στο παρελθόν, με διαφορετικό χρώμα η καθεμία. Οι συναντήσεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με τον πατέρα Μπους διεξήγοντο πάντοτε σε πολύ ζεστό κλίμα και με τα βλέμματα στραμμένα στην «προσωπική» τους σχέση αλλά και στη σημασία που απέδιδε η οικογένεια Μπους στην Ντόρα Μπακογιάννη. Βετεράνος διπλωμάτης θυμόταν πρόσφατα την ωραία φωτογραφία (photo opportunity) κατά την οποία ο κ. Μπους έδειχνε στον κ. Μητσοτάκη και στην κυρία Μπακογιάννη ένα δέντρο με ένα πουλί να κάθεται σε κάποιο κλαδί του. Εντυπωσιασμένος ένας συνεργάτης του έλληνα πρωθυπουργού περιέγραφε αμέσως μετά τη σκηνή σε αμερικανό διπλωμάτη, ο οποίος του απάντησε κυνικά: «A, εννοείτε τη σκηνή με το πουλί, την κάνει πάντοτε τόσο ωραία ο πρόεδρος!».
* Τα κοινά σημεία αναφοράς
Παρά την προφανή σκηνοθεσία, Μητσοτάκης και Μπους είχαν πολλά κοινά και η κυρία Μπακογιάννη αποτελούσε σημείο αναφοράς για τις ΗΠΑ λόγω και της τραγικής προσωπικής εμπειρίας της από τη δολοφονία του συζύγου της. Δεν υπήρξε ενδεχομένως περίοδος που οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις να βρίσκονταν σε καλύτερο σημείο με την επικοινωνία να εξελίσσεται με τηλεφωνήματα και προσωπικές επαφές σε όλα τα επίπεδα. «Εκεί ήταν ξεκάθαρα μια περίπτωση που εννοούσαν και ο ένας και ο άλλος το Κώστα και Τζορτζ» ανέφερε παλαίμαχος αμερικανός πρεσβευτής.
Το ίδιο πάλι δεν συνέβαινε την περίοδο Σημίτη, ο οποίος δεν έμοιαζε να καταλαβαίνει απολύτως τους Αμερικανούς τους οποίους είχε αναθέσει στον Γιώργο Παπανδρέου. «Δεν υπήρξε ποτέ καλή χημεία του Σημίτη με τον Κλίντον ή τον Μπους» ανέφερε έλληνας διπλωμάτης, «αλλά αντιθέτως διέκρινε κανείς μια παγωμένη ατμόσφαιρα στις συναντήσεις τους καθώς ο έλληνας Πρωθυπουργός απεχθάνεται κάθε στοιχείο συμπεριφοράς που μπορεί να χαρακτηρισθεί χαλαρό, όπως π.χ. όταν έδωσε το ευρώ στον Μπους. Ηταν μια θεαματικά αμήχανη στιγμή». Παρ’ όλα αυτά οι Αμερικανοί θεωρούσαν πως με τον κ. K. Σημίτη είχαν ένα σοβαρό συνομιλητή και στο πρόσωπο του κ. Παπανδρέου έναν άνθρωπο με ιδέες, όχι μόνο για τις στενές ελληνοαμερικανικές σχέσεις. «Ο Παπανδρέου ακουγόταν για τα Βαλκάνια, ιδιαίτερα μετά τον παρασκηνιακό ρόλο της Αθήνας στις εξελίξεις στη Σερβία» επεσήμαινε στέλεχος του Λευκού Οίκου επί Κλίντον.
* Αλλεπάλληλες επισκέψεις
Οι κκ. K. Καραμανλής και Τζορτζ Μπους έχουν μια καλή προσωπική χημεία, η οποία δεν καλλιεργήθηκε όμως συστηματικά από τις δύο πλευρές. H Ουάσιγκτον παραπονούνταν για ένα μεγάλο διάστημα πως δεν είχε «επιστροφή» (feedback) από την Αθήνα, γεγονός που άλλαξε τους τελευταίους μήνες με τις αλλεπάλληλες επισκέψεις υπουργών στις ΗΠΑ (Μολυβιάτης, Βουλγαράκης, Σπηλιωτόπουλος).
H αμερικανική κυβέρνηση ενδιαφέρεται κυρίως για τα θέματα ισλαμικής τρομοκρατίας αλλά και την εξασφάλιση κάθε συνεισφοράς στο Ιράκ ή στο Αφγανιστάν. Στο Κυπριακό οι Αμερικανοί έχουν ξεγράψει κάθε πιθανότητα επιτυχίας μιας νέας πρωτοβουλίας και προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν το «τελικό σχέδιο» που κρύβει καλά στα συρτάρια του ο κύπριος πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος. H βασική αγωνία τους είναι να μην προκληθεί ελληνοτουρκική κρίση το φθινόπωρο, σε περίπτωση που σημειωθεί εμπλοκή στο τρίγωνο Αγκυρα – Βρυξέλλες – Λευκωσία.
Οι Αμερικανοί εκτιμούν ότι ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν είναι πολιτικά πιεσμένος και διαβλέπουν ένα αντιευρωπαϊκό τσουνάμι στην Τουρκία το οποίο θα μπορούσε να γίνει εκρηκτικό αν η Λευκωσία επέλεγε μια μαξιμαλιστική στάση έναντι της Αγκυρας. Οσο για τις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Ουάσιγκτον θα ήθελε μια λύση-πακέτο στο Αιγαίο αλλά αντιλαμβάνεται την πρόθεση του κ. Καραμανλή να παγώσει τη διαπραγμάτευση όσο η Αγκυρα επιμένει να βάλει στο τραπέζι και τις «γκρίζες ζώνες».
* Τα λόμπι και τα μηνύματα
Ο έλληνας πρωθυπουργός θα επισκεφθεί πάντως την Ουάσιγκτον σε μια περίοδο που λείπουν εντελώς δύο βασικά στοιχεία: ένα δυναμικό ελληνοαμερικανικό λόμπι και ένα «μήνυμα» με το οποίο θα «πουλήσει» την Ελλάδα. Το λόμπι είναι ουσιαστικά νεκρό καθώς η φυσική ηγεσία του έχει περάσει προ καιρού το όριο συνταξιοδότησης. «Τα Σκόπια έχουν πιο ισχυρό λόμπι, μέσω των ευαγγελιστών» ανέφερε πρόσφατα ισχυρός Ελληνοαμερικανός για να προσθέσει πως «σε μια κυβέρνηση με τριάντα περίπου Ελληνοαμερικανούς, και ορισμένους σε θέσεις-κλειδιά, η παρασκηνιακή επιρροή του λόμπι είναι μηδαμινή». H Αθήνα θα πρέπει εξάλλου να σκεφθεί πώς θα «πουλήσει» τη χώρα μας στην Ουάσιγκτον τώρα που πέρασε η υπόθεση του ευρώ και των Ολυμπιακών. «H Ελλάδα δεν είναι πια σέξι ως στόρι και πρέπει να βρείτε κάποιον νέο τρόπο να την προωθήσετε» σχολίαζε ο ίδιος Ελληνοαμερικανός συμπληρώνοντας πως «αυτές οι επισκέψεις στον Λευκό Οίκο έχουν νόημα όταν δεν έχουν ως στόχο μόνο τα εγχώρια πρωτοσέλιδα αλλά και την εξασφάλιση προσβάσεων και καλής θέλησης στην Ουάσιγκτον!».
