Ηλεκτρονικό εμπόριο και ΦΠΑ: Μία ωρολογιακή βόμβα

Οι επιχειρήσεις δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για την πώληση αγαθών και εμπορευμάτων στους ευρωπαίους καταναλωτές μέσω του διαδικτύου. Αυτές οι online πωλήσεις γενικά πραγματοποιούνται απευθείας από το δικό τους δικτυακό τόπο ή / και μέσω άλλων ηλεκτρονικών πεδίων συναλλαγών, όπως το Amazon, eBay, κλπ.

Παρά την βούληση που υπεδείχθη και πάλι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απλοποίηση των κανόνων μεταξύ 2018 και 2021, οι ισχύοντες κανονισμοί ΦΠΑ που ισχύουν για τις εξ αποστάσεως πωλήσεις των προϊόντων παραμένουν ένα σοβαρό θέμα. Είναι γεγονός πως πολλές επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν όλες τις σχετικές υποχρεώσεις του ΦΠΑ και χρεώνουν «καλή τη πίστη» τον τοπικό τους ΦΠΑ σε όλους τους ευρωπαίους πελάτες τους. Άλλοι γνωρίζουν τους κανόνες, αλλά είναι απρόθυμοι να εφαρμόσουν τους κανόνες αυτούς [λόγω έλλειψης χρόνου, από το φόβο ενός πρόσθετου διοικητικού φόρτου, λόγω του κόστους, κλπ].

Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα είναι μια οικονομική ζημία για το Δημόσιο της χώρας του καταναλωτή. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες [Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, κλπ], έχουν απόλυτα αντιληφθεί ότι ένα μέρος του ΦΠΑ που ήταν νομίμως οφειλόμενο σε αυτές δεν καταβλήθηκε. Σαν συνέπεια αυτού έχουν τελικά αποφασίσει να υψώσουν σημαντικά τη φωνή τους και να καταδιώξουν συστηματικά όλες τους μεταπωλητές (ιδιαίτερα εκείνους που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά πεδία πώλησης όπως το Amazon ή το eBay).

Για παράδειγμα, η μονάδα των γαλλικών φορολογικών αρχών που έχει την συγκεκριμένη ευθύνη για τον εντοπισμό «φοροδιαφυγής» στο Διαδίκτυο δεν διστάζει πλέον να ζητήσει βοήθεια από τους ξένους ομολόγους τους, έτσι ώστε να λάβει πληροφορίες σχετικά με τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια από μια επιχείρηση άλλου κράτους προς Γάλλους. Εν ολίγοις, η θηλιά σφίγγει.

Η υποτίμηση των κανόνων ΦΠΑ σε σχέση με το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να είναι μια σοβαρή απειλή για τη χρηματοοικονομική υγεία μιας επιχείρησης.

Μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται στο ηλεκτρονικό εμπόριο δεν μπορεί πλέον να αγνοεί ή να υποτιμά τους κινδύνους που σχετίζονται με την εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων ΦΠΑ. Μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε μια σοβαρά κρίσιμη οικονομική κατάσταση.

Ας πάρουμε το παράδειγμα μιας Ελληνικής εταιρείας που έχει πωλήσει εξοπλισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών [κινητά τηλέφωνα, tablet, κλπ] στους ευρωπαίους καταναλωτές μέσω του Amazon από το 2010. Η επιχείρηση αυτή χρεώνει Ελληνικό ΦΠΑ σε όλους τους πελάτες της, ανεξάρτητα κανόνων ΦΠΑ που ισχύουν για το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι οι γαλλικές φορολογικές αρχές συνειδητοποιούν, (μετά από αίτηση πληροφοριών που απηύθυναν στις Ελληνικές φορολογικές αρχές), πως το 2017 η Ελληνική εταιρία αυτή πραγματοποίησε πωλήσεις σε Γάλλους πελάτες πέρα από το όριο των 100.000€ από το 2012, (σημειωτέο πως το όριο έχει μειωθεί σε 35.000 € στη Γαλλία από 1.1.2016). Οι γαλλικές φορολογικές αρχές, στη συνέχεια, θα κινήσουν διαδικασίες εναντίον της Ελληνικής εταιρείας και θα μπορούσαν από αυτή να απαιτήσουν να τακτοποιήσει τις φορολογικές της υποχρεώσεις για το ΦΠΑ για μεγάλο χρονικό διάστημα δηλ., μέχρι δέκα χρόνια!

Μην ξεχνάμε πως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν τη δύναμη να ορίσουν μια έκτακτη φορολογική περίοδο σε περίπτωση φορολογικής απάτης ή όταν έχουν προσφύγει σε διεθνή διοικητική συνδρομή.

Σε αντίθεση με ότι κάποιο άτομο μπορεί να πιστεύει, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός που επιτρέπει στην Ελλάδα τη «μεταφορά» του ΦΠΑ στο γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών και να λύσει το πρόβλημα με αυτόν τον τρόπο. Το γαλλικό ΦΠΑ οφειλόταν και έπρεπε να καταβληθεί από την ίδια την εταιρεία. Η εν λόγω εταιρεία είναι, συνεπώς, παραβάτης της νομοθεσίας για τον ΦΠΑ, πράγμα που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομική της υγεία.

Η εταιρεία υποχρεούται να εγγραφεί για σκοπούς ΦΠΑ στη Γαλλία και αμέσως να πληρώσει τον γαλλικό ΦΠΑ για τα τελευταία πέντε χρόνια (2012-2016) στις γαλλικές φορολογικές αρχές, μαζί με, επιπλέον, τόκους υπερημερίας, (0,4% ανά μήνα), προκειμένου να αντισταθμίσει τη ζημία που υπέστη από το γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών, λόγω της μη έγκαιρης πληρωμής, μαζί με διοικητικό πρόστιμο [10%] για την απουσία της υποβολής των δηλώσεων εντός της νόμιμης προθεσμίας. Εννοείται πως η τακτοποίηση αυτή θα επηρεάσει τρομακτικά την ταμειακή κατάσταση της εταιρείας κι ίσως όχι μόνο.

Βεβαίως, η Ελληνική εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να ανακτήσει γαλλικό ΦΠΑ που αχρεωστήτως καταβλήθηκε στο γαλλικό δημόσιο, αλλά μόνο για τα τρία τελευταία χρόνια. Ως εκ τούτου, θα φορολογείται δύο φορές (ελληνικό και γαλλικό ΦΠΑ) για τα έτη 2012 και 2013, καθώς για τα έτη αυτά έχει καταβληθεί μεν ο ΦΠΑ στην Ελλάδα, αλλά η πώληση εξακολουθεί να φορολογείται στη Γαλλία.

Επιπλέον, εάν η εταιρεία έρθει αντιμέτωπη με το ίδιο πρόβλημα και σε άλλες χώρες, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή [π.χ. στην Ιταλία, το πρόστιμο που κυμαίνεται μεταξύ 30% και 125%, στην Ισπανία, οι τόκοι υπερημερίας μπορούν να ανέλθουν και στο 25%, κλπ].

Εταιρείες που αναπτύσσουν online πωλήσεις θα πρέπει να έχουν πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι η ίδια η ύπαρξή τους μπορεί να απειλείται από μία μόνο παράβαση, (ακόμα κι αν συμβαίνει με καλή πίστη), των κανόνων περί ΦΠΑ του ηλεκτρονικού εμπορίου.