Ας ονειρευτούµε: Ενας μεγάλος κόλπος, όλος διαμορφωμένος ώστε να μπορείς να τον περπατήσεις. Στη διαδρομή σου δίπλα στη θάλασσα φροντισμένα πάρκα, σιντριβάνια, γλυπτά, γέφυρες που μοιάζουν με γλυπτά, υπαίθριο θέατρο, υπαίθριο γήπεδο, υπερσύγχρονα κτίρια σε ευφάνταστες φόρμες, εμπορικά κέντρα, ξαπλώστρες κάτω από τους φοίνικες, τεχνητές λίμνες με νούφαρα, μια «ζούγκλα» με τεράστια μεταλλικά δέντρα που συνδέονται με αερογέφυρες. Ανέβηκα στις αερογέφυρες, γιατί, ναι, αυτός ο κόσμος υπάρχει, δεν τον φαντάστηκα, είναι το παραθαλάσσιο μέτωπο της Σιγκαπούρης. Ζέστη και αφόρητη υγρασία; Τότε αλλάζουμε προορισμό: Λίμνη-καθρέφτης, όπου προβάλλεται ο ουρανός, διαυγής ατμόσφαιρα, η αναζωογονητική αίσθηση του ελαφρώς παγωμένου αέρα, ξανά παρτέρια με λουλούδια και (περιποιημένα) παγκάκια πάνω στα οποία λιάζονται δεκάδες άνθρωποι. Πάπιες και κύκνοι στη λίμνη, μαμάδες και μπαμπάδες με καρότσια στις όχθες της, παιδιά που παίζουν, ένας κύριος που πουλάει παγωτά. Ανάμεσά τους ένα αγοράκι που έμοιαζε του «Μικρού πρίγκιπα» (στην κλασική εικονογράφηση του βιβλίου), κρατά ένα κατακόκκινο μπαλόνι. Το θυμάμαι ακόμη αυτό το παιδί, πολλά χρόνια από τότε που είχα επισκεφθεί το Ρέικιαβικ. Ψυχροί χειμώνες και απομόνωση; Φύγαμε για αλλού: Σπίτια παμπάλαια αλλά άριστα συντηρημένα, βαμμένα σε γήινα χρώματα, στις αποχρώσεις της ώχρας. Γραφικά δρομάκια που οδηγούν σε μια εντυπωσιακή κεντρική πλατεία. Πόλη-μουσείο, η Λούκα. Εχω και άλλες τέτοιες εικόνες στη συλλογή μου από τα ταξίδια μου. «Καρτ ποστάλ» που λειτουργούν παρηγορητικά, αν και υπάρχουν στιγμές που αντί να με παρασύρουν στον εξιδανικευμένο κόσμο τους, υπερτονίζουν την παρακμή του δικού μου.
Ανώµαλη προσγείωση τώρα: Μαρασλή και Ιωάννη Διαμαντή Πατέρα γωνία, ακριβώς πίσω από τον Ευαγγελισμό. Ολες τις «καρτ ποστάλ» της συλλογής μου ξαναέφερα στο μυαλό μου για να αντέξω την κατρουλίλα που είχε ποτίσει το πεζοδρόμιο, τον τοίχο, τα δύστυχα δέντρα (ευκάλυπτοι είναι, αν θυμάμαι καλά) που έχουν απομείνει. Η δυσωδία θόλωνε κάθε εικόνα. Πουθενά αλλού δεν έχω συναντήσει τόση βρώμα στην πόρτα ενός νοσοκομείου. Μιλάω για το Κολωνάκι, όχι για τα εξαθλιωμένα Εξάρχεια. Η αποφορά μεταφέρεται πλέον σε κάθε γειτονιά, ακόμη και στις πιο προφυλαγμένες. Επειδή ταξιδεύω δεν μπορώ να μη συγκρίνω την πόλη όπου ζω με άλλες πόλεις. Η σύγκριση γίνεται όλο και πιο συντριπτική για τη ζέχνουσα Αθήνα.
Αναρωτιέμαι τι μπορούμε να κάνουμε μπας και βελτιωθεί έστω ελάχιστα η κατάσταση. Πρέπει κυρίως να βρούμε το κουράγιο να αντιμετωπίσουμε την πραγματική εικόνα που παρουσιάζει η πόλη, να σταματήσουμε να βλέπουμε παντού την ομορφιά που δεν υπάρχει, να παραδεχτούμε πως η Αθήνα όσο και αν την αγαπάμε επειδή γεννηθήκαμε/κατοικούμε εδώ, ασθενεί βαρέως. Οπως και στην Ιατρική, μόνο αν γίνει διάγνωση μπορεί να ακολουθήσει θεραπεία. Και όμως, κάποιοι επιμένουν να βλέπουν τα πράγματα όπως θα ήθελαν. Στις δικές τους διηγήσεις τα Εξάρχεια είναι cool, ο Πειραιάς είναι μια κούκλα, η Πατησίων είναι ένας πολυπολιτισμικός δρόμος, και αυτό δικαιολογεί όλη της τη μιζέρια. Οπως ως λαό μάς έχει βλάψει η επιμονή στη θεωρία που μας τοποθετεί στην κορυφή της ανθρώπινης εξέλιξης, αξιοζήλευτους και ιδανικούς, κάπως έτσι ως κατοίκους σε μία κατεστραμμένη πόλη οι μύθοι μιας Αθήνας-διαμαντόπετρας στης Γης το δαχτυλίδι με τους οποίους μας ανάθρεψαν δεν μας αφήνουν να αντικρίσουμε την πραγματικότητα.
Δεν είναι ντροπή να παραδεχτούμε πως ζούμε στον πάτο ενός σκουπιδοτενεκέ, αν και δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τις δικές μας ευθύνες. Ντροπή είναι που επιτρέπουμε να συνεχίζεται η παρακμή. Η άρνηση της πραγματικότητας αποτελεί δείγμα ή βαριάς παθογένειας ή βαθιάς ανοησίας. Ομως, τα σπασμένα παγκάκια στο απεριποίητο αλσύλλιο της Νέας Φιλαδέλφειας (Ιωνίας και Λυκούργου) δεν είναι εικαστική παρέμβαση, είναι καφρίλα. Οι χρησιμοποιημένες σύριγγες στο σκεπαστό πεζοδρόμιο της Εδουάρδου Λω (εκεί όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο Εσπέρια) δεν φύονται στην περιοχή, πετιούνται αφού πρώτα έχουν χρησιμοποιηθεί. Τα αγάλματα που αποσύρει ο Δήμος Αθηναίων από τους δρόμους δεν τα κρύβει για να τα αντικαταστήσει με καλύτερα, αλλά για να τα προστατέψει από τους βανδάλους. Αυτά και άλλα πολλά πρέπει να παραδεχτούμε, έτσι για αρχή. Από κάπου πρέπει να αρχίσουμε επιτέλους. Από την κατάρριψη των μύθων και τη διάλυση των φαντασιώσεών μας.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 31 Ιουλίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
