Το δώρο της όπερας

Στην είσοδο της Βασιλικής Οπερας του Κόβεντ Γκάρντεν βρίσκεται πάντα αναρτημένη η θαυμάσια φωτογραφία στην οποία ποζάρει φορώντας το κοστούμι της Βιολέτας, από την «Τραβιάτα» του Βέρντι. Ελάχιστες είναι οι τραγουδίστριες στη μετά Κάλλας εποχή το πορτρέτο των οποίων περιλαμβάνεται στην πινακοθήκη με τους μεγαλύτερους σταρ του λυρικού τραγουδιού. Την άκρως τιμητική θέση η Ελενα Κελεσίδη την κέρδισε με το σπαθί της ή, μάλλον, με το φωνητικό-υποκριτικό της ταλέντο, έπειτα από δεκάδες επιτυχημένες εμφανίσεις στη σκηνή του Κόβεντ Γκάρντεν, σε απαιτητικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Εκτός από τη Βασιλική Οπερα, η Μητροπολιτική Οπερα της Νέας Υόρκης, η Βαστίλλη του Παρισιού και η Κρατική Οπερα της Βιέννης είναι μερικές από τις σκηνές όπου η εκ Πόντου καταγόμενη υψίφωνος έστησε αξιοζήλευτη καριέρα. Αυτή την καριέρα πιθανώς την αγνοεί μέρος του κοινού που την απολαμβάνει αυτές τις ημέρες ως Μιμή στην «Μποέμ» του Πουτσίνι στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στην παράσταση που σκηνοθέτησε η Λίνα Βερτμίλερ (αναβίωση παλαιότερης παραγωγής) και διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Μύρων Μιχαηλίδης.

Αν νιώθω την ανάγκη να μιλήσω για αυτή την καριέρα με το παρόν σημείωμα, και με αφορμή τις παραστάσεις της «Μποέμ», είναι επειδή αισθάνομαι ότι στην παρακμάζουσα χώρα μας έχουμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά ανάγκη τα αισιόδοξα μηνύματα που δίνουν με την πορεία τους και με τη γενναιόδωρη προσφορά τους καλλιτέχνες όπως η Κελεσίδη. Επειδή για τις ημέρες των γιορτών θέλω να αφήσω πίσω τη θλίψη και να στρέψω τα φώτα σε έναν λαμπερό άνθρωπο. Κυρίως επειδή στην Ελλάδα οι περισσότεροι από εκείνους που δηλώνουν πως σταδιοδρομούν στο εξωτερικό υπερβάλλουν, ονειροβατούν ή ψεύδονται ασύστολα, καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε επιτέλους τι σημαίνει πραγματικά διεθνής καριέρα.

Διεθνής καριέρα, λοιπόν, σημαίνει αυτό που έκανε η Κελεσίδη, η οποία έγινε πρωταγωνίστρια στα μεγαλύτερα θέατρα και παρέμεινε στην πρώτη γραμμή για πολλά χρόνια. Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, ο σκληρός αγώνας για την επιβίωση έφερε τη νεαρή Ελενα από το Καζαχστάν, όπου γεννήθηκε, στην Ελλάδα. Την περίοδο 1994-95 έκανε το ντεμπούτο της στη Λυρική ως Κονστάντσε στην «Απαγωγή από το Σεράι», για να συνεχίσει να ερμηνεύει με επιτυχία ρόλους λυρικής κολορατούρας. Το ταλέντο της αποδείχτηκε εξαιρετικά πληθωρικό για να περιοριστεί στα σύνορα της μικρής μας χώρας. Γρήγορα άνοιξε τα φτερά της πραγματοποιώντας εμφανίσεις σε όλον τον κόσμο (Βερολίνο, Τόκιο, Ζυρίχη, Αμστερνταμ, Αμβούργο, Βιέννη, Παρίσι, Νέα Υόρκη κ.ά.). Ηταν, βεβαίως, το Κόβεντ Γκάρντεν το θέατρο όπου γνώρισε τις μεγαλύτερες επιτυχίες της όχι μόνο ως «Τραβιάτα», αλλά και ως Βασίλισσα στον «Χρυσό πετεινό» του Ρίμσκι-Κόρσακοφ, Κλεοπάτρα στον «Ιούλιο Καίσαρα» του Χέντελ, «Υπνοβάτις» του Μπελίνι, Μαργαρίτα στον «Φάουστ» του Γκουνό, Λιου στην «Τουραντότ» και άλλους ρόλους.

Στην περίπτωση της Κελεσίδη η διεθνής καριέρα αποδεικνύεται μέσα από αδιάσειστα στοιχεία (συνεργασίες με τον Πλάθιντο Ντομίνγκο, τον Κεντ Ναγκάνο, τον Ρικάρντο Σαγί κ.ά.) και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Αν και οι εν Ελλάδι εμφανίσεις της είναι από μόνες τους αρκετές για να επιβεβαιώσουν την αξία της: υψηλό επίπεδο στο τραγούδι, σπάνια αμεσότητα στη θεατρική ερμηνεία. Η Μιμή της αθηναϊκής «Μποέμ» έχει κάθε λόγο να υπερηφανεύεται για αυτά που κατάφερε και εμείς δεν έχουμε παρά να χειροκροτήσουμε για άλλη μια φορά, όπως κάναμε και πριν από μερικούς μήνες στο συγκλονιστικό ρεσιτάλ με ρωσικά τραγούδια που έδωσε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το χειροκρότημά μας προς εκείνη αλλά και τους άλλους, τους συναδέλφους της τής Λυρικής που ζωντανεύουν αυτές τις ημέρες των γιορτών το αριστούργημα του Πουτσίνι, είναι το «ευχαριστώ» μας για την ανάταση που μας δίνουν με τις παραστάσεις τους. Την έχουμε όσο ποτέ ανάγκη, αυτή τη θλιβερή και δυσοίωνη περίοδο. Ευτυχώς που στη ζωή μας υπάρχουν οι καλλιτέχνες και η τέχνη τους.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015