Η νέα διπολική πραγματικότητα εξουσίας –Πρύτανης / Συμβούλιο Ιδρύματος –εδραιώνεται σε κάθε Ιδρυμα με διαφορετικούς ρυθμούς αλλά και διαδρομές. Σε αρκετά Ιδρύματα, όπου συνυπάρχουν εξουσίες του παλαιού και του νέου καθεστώτος, η συμπόρευση παρουσιάζει εξαιρετικές, έως ανυπέρβλητες, δυσκολίες χωρίς να είναι ορατή άλλη διέξοδος πέραν της ολοκλήρωσης της θητείας των «παλαιάς κοπής» αρχόντων. Στις πραγματικές δυσκολίες της λειτουργίας της σημερινής σύνθετης δομής εξουσίας των Πανεπιστημίων (ειδικά μάλιστα στην εκκίνηση εφαρμογής της) έχει προστεθεί το γεγονός της συνύπαρξης παλαιάς και νέας δομής, ως αποτέλεσμα των αντιμεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών του υπουργείου Παιδείας το καλοκαίρι του 2012. Η ενέργεια αυτή ναρκοθέτησε στην πράξη την ομαλή εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου, αφού η παράταση της θητείας χρησιμοποιήθηκε από το «παλαιό καθεστώς» κυρίως για τη συστηματική υπονόμευση με κάθε μέσο της μεταρρύθμισης, με απροσδιόριστες καταστροφικές συνέπειες για αρκετά Ιδρύματα, τη νέα γενιά, την οικονομία της χώρας.
Οι διεργασίες εκλογής νέων Πρυτάνεων στα περισσότερα Ιδρύματα τους επόμενους μήνες θα καταγραφούν ως μια από τις σημαντικότερες περιόδους του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημιακού συστήματος. Οι διεργασίες αυτές αφορούν σε κάθε Ιδρυμα κατά κύριο λόγο τους πανεπιστημιακούς δασκάλους, εκτός και αν υπάρξουν εξελίξεις ειδικού ή γενικού χαρακτήρα στο γενικότερο πολιτικό επίπεδο –κάτι βέβαια στο οποίο γονυπετείς προσβλέπουν, ως την τελευταία τους ελπίδα, τινές των τοπικών «προυχόντων» και «κατεχόντων». Αν όμως το πολιτικό σκηνικό δεν επιδείξει έντονα φαινόμενα αστάθειας, τότε το μέλλον κάθε Ιδρύματος πραγματικά επαφίεται αποκλειστικά στην υπευθυνότητα και στη δυνατότητα υπερβάσεων των καθηγητών του.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
–η μέση και φτωχή οικογένεια –βασικός τροφοδότης του εξαίρετου φοιτητικού δυναμικού –υποφέρει τα πάνδεινα,
–δεν μπορεί να υπάρξει χώρα οικονομικά ισχυρή και αυτοδύναμη χωρίς σοβαρό πανεπιστημιακό σύστημα αξιολογούμενο, ανταγωνιστικό και διεθνοποιημένο,
–η κατάρρευση του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημιακού συστήματος θα οδηγήσει σε ριζικές ταξικές ανατροπές στη χώρα, αφού η πρόσβαση σε αξιόπιστα Ιδρύματα (του εξωτερικού) θα αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο μόνο των γόνων πλούσιων οικογενειών, επιβάλλεται να γίνουν υπερβάσεις σε πολλά επίπεδα. Εκφυλιστικά φαινόμενα συνήθη στο παρελθόν –κομμάτι του ακαδημαϊκού πολιτισμού πολλών ιδρυμάτων –όπως συναλλαγές, κομματισμός, αναξιοκρατία, μειωμένη ακαδημαϊκότητα κ.λπ. θα πρέπει να απομονωθούν και να εκριζωθούν.
Βασική προϋπόθεση για να προχωρήσει ένα Ιδρυμα σε διαδρομές αναβάθμισης με ρυθμούς μάλιστα συγκρίσιμους –αν όχι υπέρτερους –με αυτούς του διεθνούς περιβάλλοντος, αποτελεί η κινητοποίηση του συνόλου των ζωντανών, δημιουργικών ακαδημαϊκών δυνάμεών του και η επιλογή ανθρώπων ικανών να το οδηγήσουν σε επίπεδα τουλάχιστον αντίστοιχα του πλούτου που περικλείεται στο σύνολο του επιστημονικού προσωπικού και των φοιτητών του. Η ελπίδα για μια σύγχρονη και ουσιαστική αναβάθμιση του κάθε Ιδρύματος αναζητείται μέσα στις ακαδημαϊκές του δυνάμεις. Υπάρχει;
Ο κ. Νικόλαος Μ. Σταυρακάκης είναι καθηγητής ΕΜΠ, αντιπρόεδρος ΠΟΣΔΕΠ (nikolas@central.ntua.gr)

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ