Η αντίδρασή μας στην «προκρούστεια κλίνη»

Ο μυθικός Προκρούστης ήταν ο πρώτος «κλωνοποιός» που έκανε τους ανθρώπους «ίσιους», όσο η κλίνη του• αν έβγαιναν όμως νεκροί ή ζωντανοί, δεν ενδιέφερε τη μυθολογία• ενδιαφέρει βέβαια την πραγματικότητα, με την «προκρούστεια κλίνη» της τρόικας να μας ξανατρομοκρατεί. Αλλωστε είναι εμφανέστατη η λειτουργία της προκρούστειας εξίσωσης, με την προϋπάρχουσα πενιχρή ευμάρεια των Ελλήνων – κατάκτηση δεκαετιών – να κονταίνει στα μέτρα της φτώχειας, τη μικρόσωμη απασχόληση να τεντώνεται στην τρομακτική γιγάντια ανεργία, την ελπίδα να κουτσουρεύεται για να μοιάζει με την απόγνωση, τα όνειρα να συρρικνώνονται μεταλλασσόμενα σε εφιάλτες, το τραγούδι να παραμορφώνεται σε κακοφωνία και θρήνο, την κοινωνική ισορροπία να σπάει σαν πήλινος γίγαντας χωρίς καμιά δυναμική.

Δεν πρέπει να αντιδράσουμε αντί να κλαίμε τη μοίρα μας, κάτι που δεν μας ταιριάζει; Αυτός όμως ο φαύλος κύκλος πέρα από τη λογιστική αντιμετώπισή του χρειάζεται και πολιτιστικά όπλα, τα οποία πάντα κερδίζουν. Χρειάζεται πρωτίστως η επαναφορά στην αυτογνωσία. Μήπως λοιπόν δεν γνωρίζαμε ότι λησμονήσαμε αρετές και αξίες, όπως η ευθύνη εγκαθίδρυσης ποιοτικής Παιδείας, η υπευθυνότητα, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η εγκράτεια, ο αυτοσεβασμός και ο σεβασμός του άλλου, η αυτοκριτική, το μέτρον άριστον και δημιουργικό στο ταξίδι της ζωής του καθένα μας; Αντ’ αυτών εθιστήκαμε στις μηχανιστικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, στην ανευθυνότητα στο πόστο μας, στον εγωισμό και στον ωχαδελφισμό, στην υπερβολή και στον υπερκαταναλωτισμό, σε όλα όσα αποπροσανατολίζουν από τον πόλο της συνετής ζωής.

Μα αν για όλα αυτά ευθυνόμαστε εμείς, τότε οι σύγχρονοι Προκρούστες είναι αθώοι; Οχι βέβαια, αυτοί σχεδίαζαν χρόνια τώρα να μας «στολίζουν» με όλες αυτές τις αδυναμίες• και να περιοριζόμαστε στο ότι το θαύμα του ελληνικού έθνους ήταν που υπήρχε ακόμα! Τι πρέπει όμως να πράξουμε τώρα; Αυτό το απλό, που συνηθίζω να λέω τελευταία και στους φοιτητές μου• να «αγοράσουμε ξυπνητήρια», να αφυπνιστούμε και να αντιδράσουμε οργανωμένοι, για να αχρηστεύσουμε την προκρούστεια κλίνη, με όπλα τις αρετές και τις αξίες μας που βρέθηκαν εν υπνώσει• να μην τους επιτρέψουμε να μας «κλωνοποιήσουν» και άλλο κονταίνοντάς μας!

Γι’ αυτό η απάντηση είναι η πολιτιστική αναβάθμιση και αναβάπτιση στο διαχρονικό αξιακό ελληνικό πνεύμα, που οι ξένοι το ζήλεψαν, αλλά εμείς το ανταλλάξαμε πολύ φθηνά με τις «υπερέχουσες» σήμερα παγκοσμιοποιημένες πολιτιστικές τάσεις. Η ευκαιρία για την αναγκαιότητα αυτή πρέπει να φθάσει άμεσα στα σχολεία, δίνοντας έμφαση στην κατανόηση της σημερινής πραγματικότητας, και να καλλιεργηθούν παιδαγωγικά γνώσεις, αξίες και στάσεις, ικανές να προσφέρουν τη δυναμική που χρειάζεται στη ζωή των νέων παιδιών στη νέα αυτή προκλητική εποχή• για να βγει ξανά από το αγκάθι το ρόδο.

Για να θωρακίσουμε τη χώρα μας, και κυρίως τις νέες γενιές, απέναντι σε κάθε προκρούστεια επιβουλή, χρειάζεται ένα νέο πολιτικό και πολιτιστικό κοσμοείδωλο. Ας το επιχειρήσουμε λοιπόν, καθώς δεν πρόκειται ούτε για ουτοπία ούτε για στείρα εθνικοφροσύνη.