Μπορεί να απέφυγε προσφάτως τα χειρότερα, εν τούτοις καθώς η Ελλάδα βιώνει μία από τις μεγαλύτερες υφέσεις της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας, οικονομολόγοι κορυφαίων επενδυτικών τραπεζών εκφράζουν τον προβληματισμό τους στο κατά πόσο το «ελληνικό δράμα» θα έχει αίσιο τέλος, καθώς εκτιμούν πως το περίφημο Grexit δεν έχει αποκλειστεί από το τραπέζι, ενώ το πολιτικό παζλ της νέας εποχής και κυρίως η πιθανότητα ενίσχυσης ενός μετριοπαθούς «πολιτικού Κέντρου», όπως αποκαλείται, θεωρείται ουσιώδους σημασίας για μια θετική έκβαση την επόμενη μέρα.
Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία είναι πάντως η 20ή Αυγούστου, όπου η χώρα θα πρέπει να πληρώσει τη δόση προς την ΕΚΤ και θα πρέπει είτε να λάβει ένα ακόμη δάνειο-γέφυρα είτε να αποκτήσει πρόσβαση στα κεφάλαια του τρίτου πακέτου διάσωσης αν οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει στις διαπραγματεύσεις. Αν οι τόνοι ανέβουν και πάλι, οι φωνές που θέλουν τη χώρα εκτός ευρώ θα αναδυθούν ξανά στην επιφάνεια.
Οι κίνδυνοι εξάλλου για την εφαρμογή της όποιας συμφωνίας που θα μπορούσε να αποτελέσει την ευκαιρία επανεκκινήσεως της οικονομίας παραμένουν, τη στιγμή που το πολιτικό τοπίο προβληματίζει, το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους διχάζει το ΔΝΤ και τους ευρωπαίους πιστωτές ενώ οι έλεγχοι στη διακίνηση κεφαλαίων εκτιμάται ότι θα παραμείνουν ώσπου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα και αρχίσει η ουσιαστική επιστροφή των καταθέσεων.
Πτώση του ΑΕΠ


Η ύφεση εκτιμάται στο 2,5%-4,5% για το 2015, ενώ το ΙΟΒΕ «βλέπει» πτώση του ΑΕΠ 2%-2,5% εφέτος, καθώς η τραπεζική αργία και οι κεφαλαιακοί έλεγχοι θα πλήξουν τις καταναλωτικές δαπάνες, τις επενδύσεις, τις εξαγωγές και τον τουρισμό στο δεύτερο εξάμηνο.
Η άρση της αβεβαιότητας, μέσω της ολοκλήρωσης της συμφωνίας που θα επιβεβαιώνει τις ευρωπαϊκές προοπτικές της χώρας, αποτελεί σύμφωνα με τους οικονομολόγους προϋπόθεση για την ομαλοποίηση των συνθηκών που θα επιτρέψει στις τράπεζες και στις επιχειρήσεις να επανέλθουν σε μια κατάσταση κανονικότητας. Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ φέρεται πάντως ότι θέλει μια πρώτη κεφαλαιακή ενίσχυση για τις ελληνικές τράπεζες πριν από τα stress tests του φθινοπώρου που θα προσδιορίσουν τις ακριβείς ανάγκες τους, ενώ είναι αντίθετη και με την ιδέα να συνεισφέρουν οι μεγάλοι πελάτες τους στην ανακεφαλαιοποίησή τους, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς είναι μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, υποβοηθώντας έτσι στην αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης και στην επιστροφή μέρους των καταθέσεων.
Οι τραπεζικές μετοχές


Εν τω μεταξύ, οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές αναμένεται να τεθούν εκ νέου σε διαπραγμάτευση αν το Χρηματιστήριο της Αθήνας επαναλειτουργήσει όπως αναμένεται την ερχόμενη Δευτέρα. Οι ελληνικές Αρχές έχουν στείλει σχετικό αίτημα στην ΕΚΤ που περιλάμβανε τις εξής προτάσεις: πρώτον οι έλληνες επενδυτές να μπορούν να προχωρούν σε αγοραπωλησίες μετοχών αλλά να μην μπορούν να «βγάλουν» κεφάλαια στο εξωτερικό, δεύτερον να μην μπορούν να προχωρούν σε αγοραπωλησίες μετοχικών τίτλων σε χρηματιστήρια της αλλοδαπής και τρίτον να μην μπορούν να προβούν σε εξαγορές και αγορές μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων.
Μία ομάδα αναλυτών εκτιμά πάντως πως το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης μπορεί τελικά να αποτύχει να δώσει λύση στα οικονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας καθώς θα υπάρξει ανεπαρκής εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, ανεπαρκής αναδιάρθρωση του χρέους, ενώ όπως λέγεται καταγράφονται υπεραισιόδοξες μακροοικονομικές υποθέσεις. Παράλληλα εκφράζεται ανησυχία για την ανεπαρκή ευελιξία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής αδυναμίας στα δημόσια οικονομικά, τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις και την πολιτική σταθερότητα.
Μια τρετία ύφεσης


Η Citi εκτιμά π.χ. πως για να μειωθεί το χρέος στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 θα χρειαστεί ένα εμπροσθοβαρές «κούρεμα» ύψους 110 δισ. ευρώ (60% του ΑΕΠ) λέγοντας πως αμφιβάλλει ότι αυτό θα είναι πολιτικά αποδεκτό. Παράλληλα, προβλέπει μια τριετία ύφεσης (-2,4% το 2015, -3,7% το 2016 και -3,2% το 2017), ενώ το Grexit μέσα στα επόμενα 1-3 χρόνια παραμένει το βασικό της σενάριο. H Standard & Poor’s που αναβάθμισε πάντως κατά δύο βαθμίδες το αξιόχρεο της Ελλάδας, υπολογίζει ότι η πιθανότητα να βγει η χώρα από το ευρώ είναι πια μικρότερη του 50%.

Ο δεκάλογος της εξόδου από το ευρώ
Το Grexit θα είχε δραματικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Oxford Economics. «Πρόκειται για ένα γεγονός που, ακόμα και στο σενάριο της συντεταγμένης εξόδου, θα σημάδευε το μέλλον της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες» ανέφερε ο Πάνος Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδας, υπογραμμίζοντας ότι αν η Ελλάδα δεν κατορθώσει να δημιουργήσει έναν ισχυρό εξαγωγικό τομέα με δύσκολες και στοχευόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας μέσω της υιοθέτησης ενός νέου νομίσματος δεν θα έχει διατηρήσιμα ή και διαχειρίσιμα αποτελέσματα.
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης που βασίστηκαν στο σενάριο μιας συντεταγμένης εξόδου από την ευρωζώνη, μετά από διαπραγμάτευση με τους εταίρους και δανειστές της χώρας, έχουν ως εξής:

1. Τουλάχιστον 50% η άμεση υποτίμηση –θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη ανάλογα με τις οικονομικές πολιτικές που θα ακολουθηθούν, ενώ δεν έχουν συνυπολογιστεί οι κερδοσκοπικές πιέσεις στο νέο νόμισμα ή και στις υποσχετικές πληρωμής (IOUs).

2. Αμεση μείωση της εγχώριας ζήτησης κατά 25% και του πραγματικού ΑΕΠ από 15% έως και 20%, που θα σήμαινε ότι η χώρα σωρευτικά από το 2007 θα έχανε σχεδόν το ήμισυ του εγχώριου πραγματικού εισοδήματος.

3. Εκτίναξη του πληθωρισμού και περαιτέρω αύξηση της ανεργίας.

4. Μείωση πραγματικών μισθών, πιστώσεων και επενδύσεων.

5. Σε όρους ευρώ, η ελληνική οικονομία το πιθανότερο είναι να μην ανακτήσει ποτέ τις απώλειες στο ΑΕΠ.

6. Θα πληγούν κυρίως τα νοικοκυριά σταθερού και χαμηλού εισοδήματος, με επακόλουθο αντίκτυπο τη φτώχεια και τη μεγάλη αύξηση της ανισότητας.

7. Τον πρώτο χρόνο μετά την έξοδο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε όρους ευρώ, θα μειωθεί σε περίπου €11.000, σε σύγκριση με τα επίπεδα των €17.000 το 2014.

8. Ακόμη και σε υποθετικό σενάριο της μείωσης του δημοσίου χρέους κατά 50%, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ θα παρέμενε σε επίπεδα άνω του 130%.

9. Το Grexit δεν θα σηματοδοτούσε το τέλος της λιτότητας – αντίθετα, το υψηλό χρέος θα άφηνε ελάχιστα περιθώρια ελιγμών, αποκλείοντας κάθε πιθανότητα δημοσιονομικής χαλάρωσης.

10. Πιθανή εξάπλωση της ανταλλακτικής οικονομίας (barter trading), ενώ θα σημειωθεί τεράστια μείωση της παροχής πιστώσεων (credit crunch).
Εκθεση της Deutsche Bank για τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις
Το πολιτικό παζλ της επόμενης μέρας
Η υλοποίηση της συμφωνίας και η αποφυγή της εξόδου της χώρας από το ευρώ προϋποθέτουν την εμφάνιση ενός ευρύτερου πολιτικού σχηματισμού ενός «πολιτικού κέντρου», όπως αποκαλείται, στην Ελλάδα, εκτίμησε ο στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank κ. Γιώργος Σαραβέλος, ενώ τουλάχιστον τα δύο μεγάλα κόμματα, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ, θα πρέπει να δεσμευθούν για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που θα συμφωνηθούν τις επόμενες εβδομάδες στο πλαίσιο του 3ου προγράμματος διάσωσης.
Η δέσμευση κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ θα εξαρτηθεί κατά πάσα πιθανότητα από την αντίδραση του έλληνα πρωθυπουργού στους εσωτερικούς συσχετισμούς του κόμματός του, καθώς και από τη στάση της κοινής γνώμης κατά την πορεία υλοποίησης του προγράμματος.
Μια ενδεχόμενη μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ σε πιο μετριοπαθή και κεντρώα πολιτικά μονοπάτια θα μπορούσε να οδηγήσει δυνητικά σε εκλογές ή στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης με μεγαλύτερες δεσμεύσεις όσον αφορά την υλοποίηση του νέου προγράμματος αργότερα αυτό το έτος. Ως πιο πιθανό σενάριο για το επόμενο διάστημα η γερμανική τράπεζα «βλέπει» τη συνέχιση της υφιστάμενης κατάστασης, με μια de facto κυβέρνηση μειοψηφίας (ακόμη και αν αυτό δεν αναγνωρίζεται ρητά) να προχωρεί σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, ενώ η όποια συμφωνία για το τρίτο πακέτο διάσωσης θα πρέπει να επικυρωθεί από μια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έστω και αν οι διχογνωμίες εντός του ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνουν ισχυρές.
Ανεξάρτητα από τις βραχυπρόθεσμες εξελίξεις, η εγγενής αντίφαση της εφαρμογής ενός προγράμματος που στηρίζεται στη Βουλή από την αντιπολίτευση θα πρέπει να επιλυθεί, ενώ είναι απίθανο η αβεβαιότητα γύρω από τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος να αρχίσει να υποχωρεί ώσπου να υπάρξει αποτέλεσμα σε αυτό το μέτωπο. Τα δεδομένα θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον Αλ. Τσίπρα στην υιοθέτηση μιας πιο μετριοπαθούς στάσης με στόχο μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το τρίτο πακέτο διάσωσης η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές αργότερα αυτό το έτος, αυξάνοντας τελικά τις πιθανότητες για την ανάδειξη μιας κυβέρνησης με μεγαλύτερη δέσμευση στην υλοποίηση του προγράμματος ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ