Τα τελευταία χρόνια αναφερόμαστε και μιλάμε συνέχεια για την οικονομική κρίση, τις συνέπειές της, πόσο μας άλλαξε, πόσο λαβωμένους μας έχει αφήσει, συζητάμε, αναλύουμε και εκτιμούμε τα γεγονότα και τα δεδομένα μέσα από το δικό της φίλτρο: το φίλτρο της κρίσης.
Θα ήθελα να το αποφύγω σήμερα, όχι γιατί η κρίση έφυγε, όχι γιατί έπαψαν να υπάρχουν 1,5 εκατομμύριο άνεργοι συμπολίτες μας, ούτε γιατί έχουν ληφθεί αξιόπιστα μέτρα αντιμετώπισής της, αλλά γιατί θέλω να την προσπεράσω, να την ξορκίσω.
Να μην επιτρέψω στις όποιες αναφορές, ενέργειες και προσπάθειες γίνονται για τη βελτίωση και δημιουργία ενός καλύτερου εργασιακού περιβάλλοντος να περιορίζονται και να αρκούνται στην αναγκαία απλή ύπαρξη… ενός εργασιακού περιβάλλοντος.
Η εργασία δεν είναι μόνο βιοποριστική ανάγκη και ας μην την εγκλωβίζουμε μόνο σε αυτή της τη διάσταση. Δεν το αξίζουν ούτε αυτοί που εργάζονται ούτε αυτοί που βρίσκονται στη δύσκολη θέση της αναζήτησης εργασίας.
Ολα αυτά τα χρόνια που αξιολογούμε τις εταιρείες για το εργασιακό τους περιβάλλον οι εταιρείες οι οποίες αμείβουν ελλειμματικά, δηλαδή προσφέρουν λιγότερα χρήματα ή οφέλη από ό,τι ο κλάδος και η συγκεκριμένη τους αγορά ή καταστρατηγούν βασικά κλαδικά και εργασιακά δικαιώματα, δεν κατορθώνουν να διακριθούν στις λίστες μας, ακόμη και όταν προσφέρουν θέσεις εργασίας.
Είναι σαφές ότι όταν οι βασικές οικονομικές συνδιαλλαγές (μισθοί, επιδόματα, συμφωνίες, συχνότητα, συνέπεια) δεν τηρούνται, αυτό αποτελεί πηγή συνεχούς δυσαρέσκειας και τριβής και δεν επιτρέπει τη δημιουργία εμπιστοσύνης.
Είναι απαραίτητο λοιπόν να υπάρχουν απολαβές οι οποίες να ανταποκρίνονται τουλάχιστον στο κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Από την άλλη πλευρά, όμως, οι καλές αμοιβές και τα υψηλά οικονομικά οφέλη δεν αρκούν από μόνα τους για να κατατάξουν μια εταιρεία στη λίστα με αυτές που έχουν δημιουργήσει ένα καλό εργασιακό περιβάλλον. Κάθε χρόνο αξιολογούμε εταιρείες που προσφέρουν περισσότερα και σημαντικότερα οικονομικά οφέλη από τις υπόλοιπες και εν τούτοις δεν κατορθώνουν να βαθμολογηθούν θετικά από τους εργαζομένους τους και να ξεχωρίσουν για το καλό τους εργασιακό περιβάλλον.
Τι είναι λοιπόν αυτό που προσδίδει σε μια εταιρεία τον χαρακτηρισμό «καλό εργασιακό περιβάλλον»; Τι είναι αυτό που ακόμη και στην εποχή της κρίσης κάνει τη διαφορά;
Ο τρόπος άσκησης της διοίκησης (μάνατζμεντ) είναι ο καθοριστικός παράγοντας που κάνει τη διαφορά. Και λέγοντας διοίκηση θα πρέπει να το δούμε διευρυμένα και όχι αποκλειστικά στον ρόλο ή στο πρόσωπο ενός διευθύνοντος συμβούλου.
Αφορά συνολικά τον τρόπο με τον οποίο ασκείται η «εξουσία» μέσα στην εταιρεία.
Η συμπεριφορά διευθυντών και προϊσταμένων και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τις διάφορες καταστάσεις μέσα στην εργασιακή καθημερινότητα έχουν καθοριστικό ρόλο στις επιδόσεις των ανθρώπων και των ομάδων τους.
Παρατηρούμε ότι οι προϊστάμενοι και οι διευθυντές συχνά δεν τα καταφέρνουν καλά στην επαφή και στις συνδιαλλαγές με τους ανθρώπους τους και λειτουργούν ανασταλτικά στη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων εμπιστοσύνης.
Ως συνέπεια αυτού έχουμε έλλειψη ικανοποίησης από την εργασία, χαμηλή δέσμευση εργαζομένων, μειωμένη παραγωγικότητα, έλλειψη κινήτρων, απουσία πρωτοβουλιών, αδιαφορία για το παραγόμενο αποτέλεσμα.
Οι μελέτες και η ενασχόλησή μας με τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ένα καλό εργασιακό περιβάλλον μάς δείχνουν ότι στις εταιρείες όπου οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζονται με έναν διαφορετικό τρόπο από τους προϊσταμένους τους τείνουν να νιώθουν ξεχωριστοί, αντλούν ικανοποίηση από το αντικείμενο εργασίας τους, νιώθουν υπερήφανοι για την εταιρεία τους και την υπερασπίζονται, συνεργάζονται μεταξύ τους, βοηθούν ο ένας τον άλλον, επενδύουν περισσότερο στη δουλειά τους και στο αποτέλεσμά της, αναζητούν νέες καινοτόμες λύσεις, υποβάλλουν προτάσεις βελτίωσης. Και όλα αυτά γιατί εμπνέονται από τους προϊσταμένους τους!
Αρκεί να διαβάσει κανείς κάποια από τα ανώνυμα σχόλια των εργαζομένων που παρουσιάζονται στις επόμενες σελίδες για να κατανοήσει τα αισθήματα που οι θετικές συμπεριφορές των προϊσταμένων δημιουργούν.
Σε αυτές τις εταιρείες αυτό που επιτυγχάνεται δεν είναι μόνο η εργασιακή ικανοποίηση αλλά και η κοινωνική συνεισφορά. Οι εργαζόμενοι αγκαλιάζουν τις εταιρικές ενέργειες κοινωνικής ευθύνης, προσφέρουν εθελοντικά, συμμετέχουν σε δραστηριότητες και εξορμήσεις που στοχεύουν να ανακουφίσουν συμπολίτες μας. Οι εταιρείες δίνουν κίνητρα, έμπνευση και έδαφος στους εργαζομένους να φέρουν στην επιφάνεια την ευαισθησία και την αλληλεγγύη τους.
Νομίζω ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην κρίση να καταστήσει το μάνατζμεντ απλά διαχειριστικό. Σε καμία εταιρεία και σε κανέναν οργανισμό. Δεν είναι μόνο δουλειές που έχουμε ανάγκη. Χρειαζόμαστε όραμα και προοπτική. Και αυτό είναι το ζητούμενο από τους ηγέτες. Τώρα και πάντα!
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Για 13η συνεχόμενη χρονιά διεξήχθη η έρευνα Best Workplaces για την αξιολόγηση και επιλογή των εταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα. Η έρευνα διοργανώνεται από το Great Place to Work® Institute Hellas και η αξιολόγηση των εταιρειών γίνεται σε συνεργασία με το Τμήμα Εφαρμοσμένης Ερευνας του ALBA Graduate Business School at The American College of Greece. Η συμμετοχή των εταιρειών στην έρευνα είναι εθελοντική. Η έρευνα Best Workplaces, την οποία παρουσιάζει κάθε χρόνο «Το Βήμα» σε ειδικό αφιέρωμα, αποτελεί τη μεγαλύτερη ετήσια αξιολόγηση του εργασιακού περιβάλλοντος στη χώρα μας.
Για 13η συνεχόμενη χρονιά διεξήχθη η έρευνα Best Workplaces για την αξιολόγηση και επιλογή των εταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα. Η έρευνα διοργανώνεται από το Great Place to Work® Institute Hellas και η αξιολόγηση των εταιρειών γίνεται σε συνεργασία με το Τμήμα Εφαρμοσμένης Ερευνας του ALBA Graduate Business School at The American College of Greece. Η συμμετοχή των εταιρειών στην έρευνα είναι εθελοντική. Η έρευνα Best Workplaces, την οποία παρουσιάζει κάθε χρόνο «Το Βήμα» σε ειδικό αφιέρωμα, αποτελεί τη μεγαλύτερη ετήσια αξιολόγηση του εργασιακού περιβάλλοντος στη χώρα μας.
Η έρευνα αξιολογεί και βραβεύει τρεις κατηγορίες εταιρειών, ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων τους: η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τις 10 καλύτερες εταιρείες με περισσότερους από 250 εργαζομένους, η δεύτερη τις 10 με 50-250 εργαζομένους και η τρίτη 3 εταιρείες με 20-49 εργαζομένους.
Η επιλογή και η κατάταξή τους διενεργούνται μέσα από δύο άξονες αξιολόγησης:
α) Τις ανώνυμες και εμπιστευτικές απαντήσεις των εργαζομένων της κάθε εταιρείας σε ένα ειδικά μελετημένο ερωτηματολόγιο 58 κλειστών και δύο ανοικτών ερωτήσεων ελεύθερου σχολιασμού (Trust Index©).
β) Τις πολιτικές και τις πρακτικές διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας που καταγράφονται και αναλύονται με αποδεικτικά στοιχεία σε δύο ειδικά σχεδιασμένα ερωτηματολόγια. (Culture Audit®)
Η σύνθεση των δύο ανωτέρω αποτελεσμάτων καθορίζει την τελική κατάταξη των εταιρειών. Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου μοντέλου αξιολόγησης είναι ότι οι απαντήσεις των εργαζομένων (Trust Index©) έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα (κατά τα δύο τρίτα) στην τελική βαθμολογία. Η ερευνητική διαδικασία εξετάζει και αξιολογεί τις παρακάτω πέντε βασικές παραμέτρους του εργασιακού περιβάλλοντος όπως καθορίζονται από τη μεθοδολογία του Great Place to Work®:
- 1. Την αξιοπιστία της διοίκησης:
Αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας μέσα στην επιχείρηση.
Αξιοποίηση υπαρχόντων πόρων.
Ακεραιότητα, τιμιότητα και ηθική συμπεριφορά των διοικούντων.
- 2. Τον σεβασμό προς τους εργαζομένους:
Υποστήριξη στην επαγγελματική ανάπτυξη και εξέλιξη.
Συνεργασία και εμπλοκή των εργαζομένων σε αποφάσεις.
Φροντίδα και προσωπικό ενδιαφέρον.
- 3. Το αίσθημα δικαιοσύνης που υπάρχει στην εταιρεία:
Ισοτιμία και αίσθημα δικαίου.
Αντικειμενικότητα και αμεροληψία σε προσλήψεις και προαγωγές.
Κοινωνική δικαιοσύνη, απουσία διακρίσεων.
- 4. Την υπερηφάνεια που νιώθουν οι εργαζόμενοι:
Προσωπική συμμετοχή και συνεισφορά στα αποτελέσματα.
Ικανοποίηση από τους στόχους της ομάδας.
Υπερηφάνεια για τα προϊόντα και το κοινωνικό πρόσωπο της εταιρείας.
- 5. Τη συντροφικότητα που αναπτύσσεται:
Ανεση, οικειότητα, ειλικρίνεια στις σχέσεις με τους συναδέλφους.
Φιλόξενη, ευχάριστη και φιλική εργασιακή ατμόσφαιρα.
Κλίμα ομαδικότητας, υποστήριξης και κοινότητας μέσα στην εταιρεία.
Η εφετινή έρευνα είναι η 13η κατά σειρά που διεξάγεται στη χώρα μας και συμμετείχαν συνολικά 51 εταιρείες διαφόρων μεγεθών και από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων.
Η μεγαλύτερη εταιρεία απασχολεί πάνω από 6.000 εργαζομένους ενώ η μικρότερη 31.
Από τις συμμετέχουσες εταιρείες οι 20 είναι αμιγώς ελληνικές και οι 31 πολυεθνικές.
Στις εταιρείες με λιγότερους από 250 εργαζομένους αποστέλλονται ερωτηματολόγια σε όλους τους εργαζομένους, ενώ στις μεγαλύτερες εταιρείες αποστέλλονται ερωτηματολόγια σε στατιστικά τυχαία επιλεγμένο από τους διοργανωτές δείγμα 250-500 εργαζομένων, ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας (εκτός αν η εταιρεία επιθυμεί διερεύνηση στο σύνολο του πληθυσμού της).
Συνολικά απεστάλησαν στους εργαζομένους των εταιρειών 12.711 ερωτηματολόγια (χάρτινα ή ηλεκτρονικά) και επεστράφησαν συμπληρωμένα 9.404. Ο μέσος όρος συμμετοχής των εργαζομένων στην έρευνα ανήλθε στο 81% (μέσος όρος όλων των εταιρειών).
Η ομάδα αξιολογητών απετελείτο από στελέχη της ALBA Graduate Business School και του Great Place to Work® Institute Hellas.
Την εφετινή ομάδα αξιολογητών αποτέλεσαν από το ALBA οι: Αννα Κωνσταντουλάκη, Βασίλης Τσακατούρας, Μαρία Αρακά, Ευαγγελία Ντέτσικα, Φωτεινή Μπόζικα, Ελευθερία Αγαθοκλέους, Μαρία Κοσμά, Στεφανία Τριάντου, Λάμπρος Μάντης, Αλεξάνδρα Λαγού, Ασπασία Κωσταράκου, Αντωνίνα Καλκαβούρα, Ελένη Τσιτούνα, Αθηνά Ντόβα, Κατερίνα Γεωργίτσου, Μαρία Παππά, Μαρία Μελιώτη, Λίλα Ευσταθιάδη, Βίκυ Μοσχοπούλου, Αριστοτέλης Αλεξόπουλος.
Συντονίστρια της αξιολόγησης ήταν η Ζωή Κουρουνάκου, διευθύντρια Εφαρμοσμένης Ερευνας και Διεθνών Σχέσεων στο ALBA.
Από το Great Place to Work® συμμετείχαν η Ανθή Τσέντου, senior project manager, και ο Δημήτρης Γκανούδης, γενικός διευθυντής.
Οπως κάθε χρόνο, δόθηκε και εφέτος η ευκαιρία συμμετοχής στην αξιολόγηση και απόκτησης εμπειρίας σε αποφοίτους του μεταπτυχιακού προγράμματος MSc in Strategic Human Resources Management του ALBA (Γιάννης Νικολαΐδης και Ευγενία Ζορμπά), καθώς και του μεταπτυχιακού προγράμματος MSc in Human Resources Management του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Σπύρος Χονδρογιάννης, Μαρίνα Καρλή και Βασιλική Ψωμά).
Η συνολική ακαδημαϊκή εποπτεία ανήκε στη δρα Ολγα Επιτροπάκη, καθηγήτρια, κάτοχο της Επώνυμης Ακαδημαϊκής Εδρας «Σταύρος Κωστόπουλος» στη Διοίκηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού του ALBA Graduate Business School.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
