Συνεχίστηκε η πτωτική πορεία στα ακίνητα και το 2014

Η συνέχιση της πτωτικής πορείας των ακινήτων και η έλλειψη κατασκευαστικής – επενδυτικής δραστηριότητας ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του κλάδου το 2014 για την Ελλάδα, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυξήθηκε ο αριθμός των μεγάλων συμφωνιών των κατασκευαστικών εταιρειών. Παράλληλα οι προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου στις περισσότερες χώρες θα παραμείνουν υποτονικές το 2015.

Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία από το Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής, συνεχίστηκε η πτώση τιμών σε όλες τις κατηγορίες των ακινήτων κατά το 2014, με περισσότερο χαμένους τα καταστήματα, τα γραφεία, τις μεγάλες κατοικίες, τους χώρους αποθηκών, ενώ σημειώθηκε έλλειψη κατασκευαστικής και επενδυτικής δραστηριότητας.

Επιπλέον η Deloitte, η οποία δημοσίευσε την τέταρτη έκδοση του European Construction Monitor, μια έκδοση που εξετάζει τις τελευταίες τάσεις στις εξαγορές και στις συγχωνεύσεις στον ευρωπαϊκό κατασκευαστικό τομέα, ανέμενε ένα πιο δυναμικό περιβάλλον εξαγορών και συγχωνεύσεων το 2013 και το 2014.

Το 2013 και το πρώτο εξάμηνο του 2014 πραγματοποιήθηκαν λιγότερες μικρές συναλλαγές εταιρειών που επικεντρώνονται σε διαφοροποιημένες δραστηριότητες, ενώ αυξήθηκε ο αριθμός των μεγάλων συμφωνιών.

Η αύξηση αυτή εντοπίζεται σε δύο διαφορετικά είδη συναλλαγών: στην εξαγορά εταιρειών παραχωρήσεων, κυρίως αεροδρομίων, αυτοκινητοδρόμων και χώρων στάθμευσης, και στην εξαγορά ή την απόκτηση μεριδίων σε κατασκευαστικές εταιρείες.

Σύμφωνα με την Deloitte, οι διασυνοριακές συμφωνίες έχουν αυξηθεί, ενώ ιδιαίτερη έμφαση παρατηρείται και στις διηπειρωτικές συναλλαγές, ειδικότερα με επίκεντρο τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Οι διασυνοριακές συμφωνίες αυξήθηκαν από 34 το 2012 σε 48 το 2013.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 καταγράφηκαν 26 διασυνοριακές συμφωνίες, που αναλογούν στο 40% του συνολικού αριθμού των συμφωνιών. Ο ευρωπαϊκός κατασκευαστικός κλάδος έχει επηρεαστεί σημαντικά από την οικονομική ύφεση αλλά αρχίζει να εμφανίζει σημάδια συγκρατημένης ανάκαμψης.

Ο ανταγωνισμός στον κλάδο έχει γίνει εντονότερος, ειδικότερα στη Νότια, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι κατασκευαστικές εταιρείες στις αγορές που ανακάμπτουν έρχονται αντιμέτωπες με δυσκολίες στην εφοδιαστική τους αλυσίδα.

Η ζήτηση για κατασκευαστικές εργασίες αυξάνεται αλλά η προσφορά μειώνεται λόγω του μεγάλου αριθμού μικρότερων υποκατασκευαστών που βρέθηκαν σε καθεστώς αδυναμίας πληρωμών τα τελευταία χρόνια.

Οσον αφορά την Ελλάδα, η Deloitte επισημαίνει ότι ύστερα από χρόνια στασιμότητας εντός του 2014 ξεκίνησε εκ νέου η κατασκευή μεγάλων έργων παραχώρησης αυτοκινητοδρόμων, συνολικής εκτιμώμενης αξίας πλέον των 5 δισ. ευρώ.

Παρά τη συνεχή πίεση στη στεγαστική αγορά, εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης, της ύπαρξης αποθέματος έτοιμων κατοικιών και της περιορισμένης τραπεζικής χρηματοδότησης, το μακροοικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα σταθεροποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια του 2014, γεγονός το οποίο συνέβαλε στην υπογραφή επτά συμβάσεων Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αξίας 465 εκατ. ευρώ περίπου (ηλεκτρονικό εισιτήριο, σχολικά κτίρια, τηλεματική, ευρυζωνικά δίκτυα).

Ο αριθμός και η αξία των έργων ΣΔΙΤ που υπογράφηκαν εντός του 2014 ως ποσοστό του Εγχώριου Ακαθάριστου Προϊόντος φέρνουν την Ελλάδα στην τέταρτη θέση στην ευρωπαϊκή αγορά ΣΔΙΤ. Παράλληλα μια σειρά άλλα έργα ΣΔΙΤ κυρίως στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων βρίσκονται στο τελικό στάδιο για την υπογραφή τους.

Βέβαια αναφέρεται ότι τους τελευταίους μήνες του 2014, μετά την ανακοίνωση των εκλογών, είναι όλοι σε αναμονή και πολλές επενδύσεις έχουν παγώσει.

Οσον αφορά το 2015 για τον ευρωπαϊκό κατασκευαστικό κλάδο, η Deloitte προβλέπει ότι οι διηπειρωτικές συμφωνίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται, η ευρωπαϊκή κατασκευαστική αγορά φτάνει στο κατώτατο σημείο και σταδιακά θα ανακάμψει παράλληλα με την πορεία της οικονομίας των αντίστοιχων χωρών, ενώ ο αριθμός των συμφωνιών εξαγορών και συγχωνεύσεων αναμένεται να αυξηθεί το 2015.

Εν τω μεταξύ, νέα παγκόσμια οικονομική έρευνα της Atradius σημειώνει ότι οι προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου στις περισσότερες χώρες θα παραμείνουν υποτονικές το 2015. Στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα του κατασκευαστικού κλάδου προστίθενται οι περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις ορισμένων χωρών, οι χαμηλές εν γένει επενδύσεις, οι προσεκτικοί ως και με ελάχιστα διαθέσιμα καταναλωτές, καθώς και οι περιορισμένες τραπεζικές χορηγήσεις.

Μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών που καλύπτει η έκθεση μόνο η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ εμφανίζουν σταθερή απόδοση, αλλά ακόμη και εκεί εξακολουθούν να εμφανίζονται προβλήματα είτε σε υποκλάδους είτε σε μικρούς παίκτες της αγοράς.