Τα σενάρια των αγορών για την επόμενη μέρα στη Σκωτία

Παρά τη δυναμική που φάνηκε να αναπτύσσεται υπέρ του «Ναι» τις τελευταίες ώρες, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας που θα προκύψει από τις κάλπες στις 18 Σεπτεμβρίου δείχνει ότι θα κριθεί στο νήμα, με συνέπεια τα σενάρια και οι εκτιμήσεις για την επόμενη ημέρα να φθάνουν στην κορύφωσή τους.

Αρχικώς οι αγορές δείχνουν να διατηρούν ως βασικό τους σενάριο την επικράτηση του «Οχι». Σε περίπτωση εξάλλου που επικρατήσει το «Ναι», πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι θα επέλθει βραχυπρόθεσμα ένα χάος, με τη στερλίνα και τα κρατικά ομόλογα να δέχονται ασφυκτική πίεση.

Τα γεγονότα που μπορεί να ακολουθήσουν έπειτα από μια ψήφο υπέρ της ανεξαρτησίας θα είναι τόσο απρόβλεπτα και ανεξέλεγκτα όσο αυτά στο τέλος της δεκαετίας του 1980 στην Ανατολική Ευρώπη, που οδήγησαν στην κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ανέφεραν αναλυτές της Societe Generale. Αν πάντως επικρατήσει το «Οχι», αρχικώς οι αγορές θα επιδοθούν σε ένα «ράλι ανακούφισης», που θα αντιστρέψει τις πωλήσεις που δέχθηκε η στερλίνα, αλλά και άλλα περιουσιακά στοιχεία.

Η πιο καταστροφική δύναμη για τη στερλίνα, αλλά και για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, θα προέλθει, όπως εκτιμάται, από την αβεβαιότητα που θα ανακύψει λόγω της αναπόφευκτα παρατεταμένης και πολυτάραχης περιόδου των διαπραγματεύσεων προκειμένου να προσδιοριστούν ποιο θα είναι το νόμισμα που θα ήθελε (ή θα μπορούσε) να χρησιμοποιήσει μια ανεξάρτητη Σκωτία, πόσο από το υφιστάμενο κρατικό χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου θα αναλάβει η Σκωτία και πώς θα διαχωριστούν τα σχετικά στοιχεία ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας.

Ακόμη και η εκστρατεία υπέρ του «Ναι» προβλέπει ότι η υλοποίηση της πλήρους νομικής ανεξαρτησίας της Σκωτίας δεν θα πραγματοποιηθεί πριν από τον Μάρτιο του 2016. Ωστόσο αυτή η πρόβλεψη είναι απελπιστικά αισιόδοξη. Μια πιο ρεαλιστική εικασία θα ήταν για μια περίοδο υλοποίησης τουλάχιστον τριών ετών.

Μια ανεξάρτητη Σκωτία θα ενίσχυε από την άλλη πλευρά τη θεωρία του ντόμινο, καθώς θα ενθάρρυνε όχι μόνο τους Καταλανούς στην Ισπανία, αλλά και ορισμένους Βάσκους, και ενδεχομένως και τους φλαμανδούς εθνικιστές στο Βέλγιο, ενώ θα αποσταθεροποιούσε και τη Βόρεια Ιρλανδία, η οποία, παρά την ειρηνευτική συμφωνία του 1998, παραμένει βαθιά διχασμένη, την ώρα που και οι Ουαλοί με τη σειρά τους επεξεργάζονται σενάρια προσφυγής στις κάλπες.

Για την Deutsche Bank, αν και το ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο θα αποτελέσει το ανάχωμα στα σενάρια ανεξαρτησίας της Καταλωνίας, εν τούτοις θεωρεί μη αμελητέα την πιθανότητα κάποιου είδους μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος. Να σημειωθεί ότι η Καταλωνία αντιπροσωπεύει το 18,8% του ΑΕΠ της Ισπανίας, ενώ η Σκωτία το 8% του ΑΕΠ της Βρετανίας.

Για τη γερμανική τράπεζα, το ζήτημα της Σκωτίας αποτελεί ένα από τα δύο υπαρξιακά ερωτήματα για το Ηνωμένο Βασίλειο. Το άλλο αφορά την ένταξή της στην ΕΕ, καθώς η συζήτηση για το περίφημο «Brexit» (την έξοδό της δηλαδή από την ΕΕ) ίσως ενταθεί. Ωστόσο η οικονομική σχέση Βρετανίας – ΕΕ υποδηλώνει ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, αφού μια έξοδος της Βρετανίας θα οδηγούσε σε συρρίκνωση κατά 15% της ενιαίας αγοράς την ώρα που το City του Λονδίνου θα έπαυε να λειτουργεί ως το οικονομικό κέντρο της Ευρώπης, προς όφελος της Φρανκφούρτης και του Παρισιού.

Αναφορικά με το μελλοντικό νόμισμα μιας ανεξάρτητης Σκωτίας αναλυτές της Saxo Bank σημειώνουν τις εξής επιλογές:

Πρώτον, νομισματική ένωση με το Ηνωμένο Βασίλειο, με παραχώρηση όμως της δημοσιονομικής πολιτικής της στη Βρετανία, ώστε να αποφευχθεί, όπως αναφέρεται, ένας ακόμη νομισματικός Φρανκενστάιν, ο οποίος θα έχει μια αλλόκοτη ομοιότητα με το ευρώ.

Δεύτερον, στερλινοποίηση. Αυτή η λύση έχει εφαρμοστεί στον Παναμά και στο Μαυροβούνιο. Στην ουσία, όποιο νομισματικό καθεστώς και αν υιοθετήσει η Σκωτία, οι τράπεζές της θα πρέπει να μετακομίσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου δεν θα έχουν πλέον νομικά δικαιώματα να εκδίδουν γραμμάτια.

Τρίτον, ένα νέο νόμισμα, αλλά σε αυτή την περίπτωση οι Σκωτσέζοι θα πρέπει να συνηθίσουν σε έναν πολύ πιο ακριβό δανεισμό, ενώ θα υπάρξει τεράστια διαρροή κεφαλαίων και θα πληγούν οι εξαγωγείς.

Τέταρτον, ένταξη στο ευρώ. Αυτή η επιλογή μοιάζει με την πρώτη, μόνο που θεωρείται χειρότερη.