Οι αγορές αντιπαθούν την ακινησία, αλλά τρέμουν και τις ανατροπές. Η εκλογή Ολάντ στη Γαλλία και δευτερευόντως η απόφαση των Ελλήνων ψηφοφόρων να «τιμωρήσουν τους τιμωρούς τους» σηματοδοτούν μια αλλαγή ρότας για την ευρωπαϊκή πολιτική, που ασφαλώς δεν κατατείνει στην ανατροπή του συστήματος, αλλά πιθανώς να περιλαμβάνει λιγότερο προβλέψιμες κινήσεις.

Το ευρώ και οι τιμές των μετοχών και των εμπορευμάτων είναι επόμενο να πληρώσουν αυτή τη στροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Το ευρώ, το οποίο σημειωτέον ότι είχε χάσει σημαντικό έδαφος και το Σάββατο εν όψει της επιστροφής Σοσιαλιστή ηγέτη στο Μέγαρο των Ηλυσίων έπειτα από 17 ολόκληρα χρόνια, υποχώρησε τη Δευτέρα το πρωί στα 1,2955 δολάρια από τα 1,3033 που βρισκόταν όταν ανακοινώθηκε η εκλογή Ολάντ, στις 9 την Κυριακή το απόγευμα (ώρα Ελλάδος). Πρόκειται για τα χαμηλότερα επίπεδα του τελευταίου τριμήνου στα οποία πέφτει το ευρώ έναντι του αμερικανικού νομίσματος.

Οι ενδείξεις από τις προσυνεδριακές συναλλαγές στις ευρωπαϊκές αγορές προδιαγράφουν έντονες ρευστοποιήσεις – το Χρηματιστήριο του Λονδίνου είναι σήμερα Δευτέρα κλειστό. Σήμερα, πάντως, πρόκειται να ανακοινωθούν θετικά στοιχεία για τη γερμανική εξαγωγική βιομηχανία και τα στοιχεία αυτά πιθανώς να παράσχουν στήριγμα στις ευρωπαϊκές μετοχές.

Καταρρέει το πετρέλαιο

Οι ρευστοποιήσεις ρίχνουν ήδη τις τιμές των συμβολαίων στις προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων. Διαστάσεις ελεύθερης πτώσης προσλαμβάνει πλέον η αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου.

Στην αγορά του Λονδίνου η τιμή του Brent υποχωρούσε στα 112,43 δολάρια το βαρέλι από τα 113,18 δολάρια, στα οποία είχε κλείσει την περασμένη Παρασκευή. Στη Νέα Υόρκη η τιμή του αργού υποχωρούσε το πρωί στα 97,11 δολάρια το βαρέλι από τα 98,49 δολάρια το βαρέλι που είχε κλείσει την Παρασκευή.

Την τελευταία εβδομάδα οι τιμές του πετρελαίου έπεσαν πάνω από 7% στις διεθνείς αγορές.

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι ανάλογες ήταν οι αντιδράσεις των αγορών (ρευστοποιήσεις και ομαδική φυγή των κεφαλαίων προς ασφαλέστερες τοποθετήσεις) και τον Νοέμβριο του 2008 με την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στις ΗΠΑ.

Αγγλοσαξονικές ανησυχίες

Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος της «Wall Street Journal»: «Η οργή των ψηφοφόρων σαρώνει την Ευρώπη». Στο ίδιο μήκος κύματος, οι «Financial Times» εκτιμούν ότι «ο Σαρκοζί γίνεται ο τελευταίος ηγέτης που πέφτει θύμα του κύματος αμφισβήτησης απέναντι σε όσους διαχειρίζονται την κρίση χρέους».

Και η «New York Times» εξηγεί γιατί «ξεβολεύονται» οι αγορές: «Η νίκη του Φρανσουά Ολάντ επί του Νικολά Σαρκοζί ερμηνεύεται ως αμφισβήτηση απέναντι στην πολιτική λιτότητας στην ευρωζώνη».

Και η «WSJ» κάνει λόγο για αμφισβήτηση των Ευρωπαίων απέναντι στη λιτότητα, προσθέτοντας όμως ότι η αμφισβήτηση στρέφεται και κατά των Γερμανών. Το πρακτορείο Bloomberg, επίσης, εκτιμά ότι «οι ψηφοφόροι στην Ελλάδα και στη Γαλλία αμφισβητούν τη λιτότητα ως μοναδική συνταγή για την κρίση και κλιμακώνουν την πίεση στη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ να πάψει να εστιάζει τις πολιτικές διάσωσης της ευρωζώνης στην περιστολή των χρεών των κρατών-μελών».

Τα αγγλοσαξονικά μέσα ενημέρωσης τα οποία απηχούν, όπως είναι γνωστό, με μεγαλύτερη ακρίβεια τις απόψεις των αγορών, προειδοποιούν, βεβαίως, για τον κίνδυνο διάλυσης της ευρωζώνης και του ευρώ. Τον κίνδυνο αυτό τον αποδίδουν, μάλιστα, περισσότερο στο εκλογικό αποτέλεσμα της Ελλάδας και λιγότερο της Γαλλίας.

«Οι Ελληνες οργισμένοι για τη χρόνια λιτότητα ρισκάρουν την έξοδό τους από την ευρωζώνη και τη σταθερότητα του ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά το Reuters, ενώ το BBC θεωρεί ότι «ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα ίσως εγείρει νέα ερωτήματα για τη θέση της χώρας στη ζώνη του ευρώ».

Το BBC θυμίζει ότι βάσει του ισχύοντος προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα στην Ελλάδα για την εξοικονόμηση επιπλέον 11 δισ. ευρώ τον Ιούνιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι «Financial Times» γράφουν ότι «οι Έλληνες είναι αντιμέτωποι με νέες εκλογές σε λίγους μήνες».

Ευρωπαϊκές διαπιστώσεις

Ο Τύπος της ηπειρωτικής Ευρώπης θεωρεί ότι η Γαλλία αλλάζει στρατόπεδο και μαζί μ’ αυτήν και ολόκληρη η Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστική η γερμανική έκδοση των «FT» (Financial Times Deutschland) που κάνει λόγο για επικείμενη στροφή κυρίως της Ανγκελα Μέρκελ, η οποία βρίσκεται εκτεθειμένη καθώς δεν έκρυψε την στήριξή της προς τον Σαρκοζί.

Οι FTD θεωρούν ότι το Βερολίνο δεν μπορεί παρά να συναινέσει και να συνεργαστεί με την αλλαγή πολιτικής που σηματοδοτεί η εκλογή Ολάντ στη Γαλλία.

Στο ίδιο μήκος κύματος η (αριστερών αποκλίσεων) εφημερίδα «Tagesspiegel» διαπιστώνει ότι «η Γαλλία εγκαταλείπει συμβολικά την Ευρώπη του Βορρά και συντάσσεται με την Ευρώπη του Νότου απομακρυνόμενη από τις πολιτικές της δημοσιονομικής πειθαρχίας». Για τη βερολινέζικη εφημερίδα, «η Γερμανία βρίσκεται εφεξής με πολύ λίγους συμμάχους».

Η συντηρητικότερη «Stuttgarter Zeitung», πάντως, θεωρεί ότι η Γαλλία δεν μπορεί μόνη της να ανατρέψει την πολιτική λιτότητας που επιβάλλει στην Ευρώπη η Γερμανία. «Η Γαλλία δεν είναι αρκετά δυνατή για να επιβάλει την άποψή της στις άλλες μεγάλες χώρες της ΕΕ», αναφέρει κάνοντας μια συγκρουσιακή προσέγγιση των γαλλογερμανικών σχέσεων.

Ο Τύπος του ευρωπαϊκού Νότου φυσικά πανηγυρίζει για την εκλογή Ολάντ και δεν συμμερίζεται την άποψη της εφημερίδας της Στουτγάρδης. Είναι χαρακτηριστική η άποψη της οικονομικής ημερήσιας εφημερίδας της Πορτογαλίας «Jornal de Negocios»: «Ο Ολάντ είναι ο άνθρωπος που υπόσχεται να αλλάξει την κληρονομιά της Άνγκελα Μέρκελ και να υιοθετήσει μια στρατηγική διαφορετική για την αντιμετώπιση της κρίσης και για την σταθερότητα του ευρώ».

«Το Παρίσι αλλάζει, η Ευρώπη αλλάζει», γράφει στο πρωτοσέλιδό της η (κεντροδεξιών αποκλίσεων) ιταλική «La Stampa», ενώ η οικονομική «Il Sole 24 Ore» θεωρεί ότι «ο Ολάντ είναι ένας ήπιος χαρακτήρας, ένας σοσιαλδημοκράτης που θέλει να αλλάξει αλλά όχι να ανατρέψει» και θυμίζει τη διαβεβαίωση που είχε δώσει πρόσφατα ο νέος γάλλος πρόεδρος στο Σίτι του Λονδίνου: «Δεν είμαι επικίνδυνος».

Η κεντροαριστερή ισπανική «El Pais» πανηγυρίζει φυσικά, εκτιμώντας ότι «η ευρωπαϊκή Αριστερά ξαναγεννήθηκε στις 6 του Μάη στη Γαλλία». Η κεντροδεξιά «El Mundo» παραδέχεται ότι η Μέρκελ θα αναγκαστεί τώρα να συμπεριλάβει ρήτρες αναπτυξιακές στο Σύμφωνο Σταθερότητας που επιβάλλει σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Για αλλαγή σελίδας στην ευρωπαϊκή πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης κάνει λόγο σύσσωμος ο γαλλικός Τύπος.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η εκτίμηση του γιαπωνέζικου πρακτορείου ειδήσεων Jiji Press ότι οι επιτυχίες του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία και των κομμάτων που αντιτίθενται στη λιτότητα στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν μια σοβαρή προειδοποίηση για ολόκληρη την Ευρώπη: «Μετά από αυτές τις σοβαρές επιλογές των ψηφοφόρων, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει αναπόφευκτα να αναθεωρήσει την πορεία της».