Καμία ανησυχία για τα επίπεδα ρευστότητας του συστήματος δεν υπάρχει στις τράπεζες μετά τον προσωρινό αποκλεισμό τους από τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ως αποτέλεσμα της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου στο καθεστώς της επιλεκτικής χρεοκοπίας από την Standard & Poor’s.

Η ευρωπαϊκή νομισματική αρχή γνωστοποίησε ότι σταματά να αποδέχεται τίτλους που έχει εκδώσει το ελληνικό δημόσιο ή φέρουν την εγγύησή του, έως ότου ολοκληρωθεί το PSI και η πιστοληπτική διαβάθμιση της χώρας επανέλθει σε υψηλότερα επίπεδα.

Ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης από το Ευρωσύστημα, θα περάσει στην Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία δια μέσου του έκτακτου μηχανισμού στήριξης Emergency Liquidity Assistance (ELA), που έχει ήδη ενεργοποιηθεί από το περασμένο καλοκαίρι, θα καλύψει όλες τις ανάγκες ρευστότητας που θα προκύψουν.

Μετά την εφαρμογή του PSI και την αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας, που τοποθετείται περί τα μέσα Μαρτίου, οι τράπεζες θα μπορούν να τοποθετούν στην ΕΚΤ ως κάλυμμα τα ομόλογα που θα λάβουν στο πλαίσιο της ανταλλαγής που θα έχει διενεργηθεί, αποκτώντας εκ νέου πρόσβαση στις πράξεις χορήγησης ρευστότητας.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία (11/2011) που έχει δώσει στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, το σύνολο της έκθεσης της ΕΚΤ στις ελληνικές τράπεζες μέσω πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης ανέρχεται σε 73,41 δισ. ευρώ, ενώ μέσω του ELA τα κεφάλαια που έχουν αντληθεί ανέρχονται σε 42 δισ. ευρώ περίπου.

Η πτώση των ομολόγων
Στο β΄ εξάμηνο του 2011 η πτώση των τιμών των ομολόγων που είναι κατατεθειμένα ως ενέχυρα στην ΕΚΤ και ο αποκλεισμός αρκετών τίτλων, εκδόσεως των ίδιων των τραπεζών, τις οδήγησε σε μία σταδιακή μετατόπιση του «ανοίγματος» από την Ευρωτράπεζα στην εγχώρια κεντρική τράπεζα.

Έτσι από τα 96 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου, ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ έπεσε μέχρι και το τέλος του περασμένου Νοεμβρίου κατά 23 δισ. ευρώ, ποσό που αναπληρώθηκε στο σύνολό του από τον ακριβότερο ωστόσο ELA.

Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδος μέσω του ίδιου μηχανισμού επέστρεψε στις τράπεζες και τα ποσά από τις καταθέσεις που διέρρευσαν από το σύστημα τους προηγούμενους μήνες.

Πίεση από τις εκροές καταθέσεων
Συγκεκριμένα, από το τέλος Αυγούστου μέχρι και τον περασμένο Δεκέμβριο, οι εκροές καταθέσεων διαμορφώθηκαν στα 14,5 δισ. ευρώ, ποσό που καλύφθηκε από πρόσθετο δανεισμό μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οι απώλειες αυτές είναι αποτέλεσμα τόσο της ύφεσης που αναγκάζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να «τρώνε» από τα έτοιμα για να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, αλλά και του φόβου για το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ που οδήγησε καταθέτες να βγάλουν εκτός συστήματος μέρος των αποταμιεύσεών τους.

Η νομισματική αρχή αναμένεται να δημοσιοποιήσει μέσα στην εβδομάδα, ενδεχομένως και σήμερα Τετάρτη, την πορεία των καταθέσεων τον πρώτο μήνα του 2012.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ, τα οποία είναι ελαφρώς διαφοροποιημένα από τα αντίστοιχα της Τράπεζας της Ελλάδος, η πτώση των μεγεθών έφτασε τα 5,2 δισ. ευρώ σε μηνιαία βάση τον Ιανουάριο, που αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες των τελευταίων δύο ετών.