H επιχείρηση «Απογραφή» της κυβέρνησης της ΝΔ, ανεξαρτήτως των προθέσεων ή σκοπιμοτήτων που την υπαγόρευσαν, έχει ως τώρα αρνητικό μόνον αποτέλεσμα. Είναι διάχυτη πλέον η δυσπιστία των αξιωματούχων της EE καθώς και των διεθνών οργανισμών για την ικανότητα της οικονομίας να συνεχίσει την ανοδική της πορεία με τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της τελευταίας εξαετίας. H πιστοληπτική ικανότητα της χώρας έχει υποβαθμισθεί με αποτέλεσμα την αύξηση των επιτοκίων με τα οποία η χώρα μπορεί να δανεισθεί από τις διεθνείς αγορές. Επίσης είναι πολύ πιθανόν να τεθεί η οικονομία υπό καθεστώς οιονεί παρακολούθησης των δημοσίων οικονομικών με την απειλή προστίμου σε περίπτωση αποτυχίας εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού. Συνεπώς είναι πάντοτε δυνατόν η «ήπια» λιτότητα να σκληραίνει συν τω χρόνω. Βέβαια η πρόθεση της κυβέρνησης δεν ήταν να δημιουργήσει αυτά τα προβλήματα. Νομίζω ότι η πρόθεσή της ήταν να διασύρει την οικονομική πολιτική του ΠαΣοΚ και να δημιουργήσει ένα άλλοθι για να καλύψει την ενδεχόμενη και πιθανή αποτυχία της στην οικονομική διαχείριση. Με απλά λόγια, το βασικό κίνητρο της κυβέρνησης με την «Απογραφή» ήταν να διασύρει το ΠαΣοΚ πολιτικά. Στη συνέχεια, αν η οικονομική της πολιτική αποτύχει, είτε λόγω συγκυρίας είτε λόγω κακών χειρισμών, θα έχει ένα άλλοθι του τύπου: «Τι να κάνουμε; Ετσι που τα είχε κάνει το ΠαΣοΚ, η αποτυχία ήταν αναμενόμενη». Αν η οικονομική πολιτική επιτύχει, είτε λόγω συγκυρίας είτε λόγω καλών χειρισμών, θα μπορεί να λέει: «Παρά τα χάλια που είχε η οικονομία λόγω της κακοδιαχείρισης του ΠαΣοΚ, εμείς πετύχαμε». Φυσικά, το κρίσιμο για την κυβέρνηση ερώτημα είναι κατά πόσον ο ελληνικός λαός θα αποδεχθεί αυτού του τύπου την επιχειρηματολογία.


Την εντύπωση ότι η «Απογραφή» ήταν μια καθαρά πολιτική κίνηση ενισχύει η δεύτερη «Απογραφή» της κυβέρνησης, αυτή της ανεργίας. Το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε κάποια στιγμή ότι το ποσοστό ανεργίας κατά το πρώτο τρίμηνο του 2004 ήταν 11% περίπου και όχι 9,7% όπως έλεγαν τα στοιχεία της πασοκικής ΕΣΥΕ. Το πώς η νεοδημοκρατική ΕΣΥΕ έφθασε το ποσοστό ανεργίας στο 11% ποτέ δεν εξηγήθηκε. Το απλούστερο είναι να υποθέσουμε ότι άλλαξε τους ορισμούς. Ετσι, αν το ποσοστό ανεργίας πράγματι αυξηθεί τους επόμενους μήνες, πράγμα πιθανό, η αύξηση έχει ήδη αποδοθεί στο ΠαΣοΚ. Αν, αντίθετα, το ποσοστό ανεργίας μειωθεί, πράγμα δύσκολο, η ΝΔ θα έχει θριαμβεύσει. Ολα αυτά βεβαίως υπό την προϋπόθεση ότι ο ελληνικός λαός θα πεισθεί από αυτή την επιχειρηματολογία.


H εξέλιξη της οικονομίας επηρεάζεται αλλά δεν καθορίζεται από την πολιτική των κυβερνήσεων. Διαφορετικά, η ζωή μας θα ήταν πολύ καλύτερη, αν υποθέσουμε ότι έχουμε μνήμη και μπορούμε να επιλέγουμε τους καλύτερους διαχειριστές. Οι υπουργοί της κυβέρνησης το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Ακριβώς για αυτόν το λόγο έκαναν τις «Απογραφές», δηλαδή για να αγοράσουν ασφάλεια έναντι του κακού αποτελέσματος. Αλλά η αγορά ασφάλειας κοστίζει, όπως άλλωστε όλα τα πράγματα σ’ αυτόν τον κόσμο.


Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.