Είναι το «απόλυτο όπλο» πρόσβασης στον Βάγκνερ και στον αχανή, πολυεπίπεδο, συγκλονιστικό κόσμο του. Εχει χαρακτηριστεί ως το κορυφαίο επίτευγμα στην ιστορία της «κλασικής» δισκογραφίας. Μια ηχογράφηση που η σημασία της και η επιτυχία της επί μισό αιώνα υπήρξαν τέτοιες, ώστε έγινε ακόμα και θέμα για ντοκιμαντέρ του BBC, ενώ φυσικά, έχει σαρώσει τα διεθνή βραβεία αλλά και τις πωλήσεις ανά τον κόσμο μέχρι σήμερα.
Και όλα αυτά δικαίως, καθώς είναι ο αδιαμφισβήτητος «άρχοντας» ανάμεσα στις δεκάδες πλήρεις ηχογραφήσεις της βαγκνερικής τετραλογίας Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν, που αποτελεί και το πιο φιλόδοξο σε κλίμακα, σε μουσική αλλά και πνευματική αξία έργο της «απόλυτης τέχνης» αλλά και το έργο – κλειδί στην κατανόηση της γερμανικής ταυτότητας, ως το αδιαμφισβήτητο σημείο αναφοράς της γερμανικής όπερας.
Η ηχογράφηση του Γκέοργκ Σόλτι με τη Φιλαρμονική της Βιέννης, αποτελεί και εκείνη το έργο αναφοράς της δισκογραφικής του ιστορίας, για πλήθος λόγους, πέραν του ότι υπήρξε η πρώτη ολόκληρου του κύκλου: ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και ολοκληρώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στη Βιέννη. Τώρα, λίγους μήνες πριν το «έτος Βάγκνερ» για τα διακόσια χρόνια από τη γέννηση του συνθέτη, το 1813, αλλά και το «έτος Σόλτι», για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Ουγγροαμερικανού μαέστρου το 1912, ο κύκλος επιστρέφει με μια έκδοση αντάξια της ιστορίας ενός εγχειρήματος της μουσικής βιομηχανίας που όχι μόνον σφράγισε την ερμηνευτική της Τετραλογίας αλλά και άλλαξε τη σχέση της με το ευρύ κοινό.
Η αριθμημένη συλλεκτική έκδοση της DECCA σε 7.000 αντίτυπα παγκοσμίως είναι από μόνη της ένα έργο τέχνης αντάξιο του περιεχομένου της. Σ’ αυτήν, οι φίλοι του βαγκνερικού αριστουργήματος θα βρουν πολλά περισσότερα από την ίδια την θρυλική ηχογράφηση η οποία έχει υποστεί νέα επεξεργασία ηχητικού remastering ειδικά για αυτή την έκδοση – πρέπει δε να σημειωθεί ότι το «πρωτογενές» ηχητικό υλικό υπήρξε και από πλευράς ηχογραφικής τεχνικής επίσης σταθμός στην ιστορία της δισκογραφίας καθώς ποτέ ως τότε το πολύπλοκο και με πλήθος μουσικές δυνάμεις έργο δεν είχε αποτυπωθεί δισκογραφικά με τέτοια ηχητική πιστότητα, αξεπέραστη μέχρι σήμερα: το βάθος, η καθαρότητα, η αμεσότητα, η λεπτομέρεια, η συνολική ενάργεια του ήχου που πέτυχαν οι τεχνικοί της DECCA τότε στη Βιέννη σε ένα τόσο σύνθετο και από κάθε άποψη απαιτητικό υλικό, υπήρξε πρωτοποριακό και δύσκολα, ακόμα και σήμερα, μισό αιώνα αργότερα, μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι έχει ξεπεραστεί.
Όμως, το επίτευγμα της αποτύπωσης του ήχου δεν θα έλεγε σχεδόν τίποτα από μόνο του χωρίς εκείνο που η τεχνική κλήθηκε να αποτυπώσει. Κι εδώ είναι που βρίσκεται η καρδιά της ιστορικότητας αυτού του κύκλου: ένας εμπνευσμένος και γεμάτος ενέργεια αρχιμουσικός, που αργότερα έγινε για δεκαετίες ο διευθυντής της Συμφωνικής του Σικάγου, επικεφαλής μιας ορχήστρας που, κατά γενική ομολογία, είναι διαχρονικά το σημαντικότερο συμφωνικό σύνολο στον κόσμο – ως ορχήστρα όπερας η Φιλαρμονική της Βιέννης έχει επίσης τα παγκόσμια πρωτεία καθώς είναι ταυτόχρονα και η ορχήστρα της Κρατικής Οπερας της Βιέννης – και, φυσικά, ένας «στρατός» από βαγκνερικούς σολίστ της πιο λαμπρής μεταπολεμικής γενιάς, που με αυτή την ηχογράφηση υπό τον Σόλτι, εκτός από το ότι άγγιξαν την τελειότητα στην απαιτητικότατη τέχνη τους, έθεσαν συνολικά και νέα πρότυπα στην απόδοση του βαγκνερικού έργου, που τώρα πια ξέφευγε συνειδητά και σε μεγάλη κλίμακα από το βερμπαλισμό των μεσοπολεμικών δεκαετιών, χτίζοντας έναν καθοριστικό «μοντερνισμό» στην ερμηνευτική παράδοση του έργου του Βάγκνερ που συνέβαλλε αποφασιστικά στην αλλαγή προσέγγισής του και άνοιξε δρόμους στο μέλλον.
Ανάμεσα στους τραγουδιστές που χρησιμοποιεί ο Σόλτι, μπορεί κανείς να συναντήσει ονόματα θρύλους: Κίρστεν Φλάγκσταγκ, Τζορτζ Λόντον, Εμπερχαρντ Βέχτερ, Κουρτ Μπέμε, Βάλντερμαρ Κμεντ, Γκότλομπ Φρικ, Μπριγκίτ Νίλσον, Κρίστα Λούτβιχ, Βόλφγκανγκ Βίντεργκασεν, Χανς Χότερ, Τζόαν Σάδερλαντ, Ελεν Βατς, Ντίτριχ Φίσερ Ντισκάου. Πρόκειται για ένα ονειρικό καστ, απλώς ανεπανάληπτο, στο οποίο συναντήθηκαν δύο γενιές τραγουδιστών που, ο καθένας και η κάθε μία εξ αυτών, σφράγισε, έτσι κι αλλιώς, την ιστορία της φωνητικής τέχνης στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, ενώ ο Σόλτι, με την ισχυρότατη διεύθυνση του, τους ταυτοποίησε για πάντα με ότι πιο συναρπαστικό έχει γεννήσει η ερμηνευτική του Βάγκνερ.
Η απόλυτη αποτύπωση, της απόλυτης τέχνης
Η ηχογράφηση του Σόλτι έγινε θρύλος από την πρώτη κιόλας στιγμή της εμφάνισής της και είναι μία από τις όχι πολλές της δισκογραφίας στο σύνολό της που ουδέποτε έλειψε, έστω και για λίγο, από τον κατάλογο. Αντίθετα, γνώρισε πολλές επανεκδόσεις τόσο σε δίσκους 33 στροφών όσο και σε CD. Όμως, καμία δεν συγκέντρωσε ως τώρα όλο το υλικό που ξεπερνά κατά πολύ το ίδιο το προϊόν της ηχογράφησης.
Ανάμεσα σε αυτά που προσφέρει αυτή η έκδοση, δεν μπορεί κανείς να μη σταθεί με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στα αντίγραφα από τις παρτιτούρες με τις χειρόγραφες σημειώσεις του ίδιου του Γκέοργκ Σόλτι, όπως και στην ανατύπωση του θρυλικού και σπάνιου σήμερα βιβλίου Ring resounding του Τζον Κάλσοου (στη φωτογραφία δεξιά με τον Γκέοργκ Σόλτι αριστερά), παραγωγού του έργου, το οποίο αποτελεί ουσιαστικά ένα ιστορικό της ηχογράφησης και όχι μόνον, καθώς ο Κάλσοου υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα στη μεταπολεμική ιστορία της δισκογραφίας, ακριβώς την εποχή που η εισαγωγή πρώτα των 33 στροφών και, στη συνέχεια, της στερεοφωνίας, υπήρξαν βασικοί πυλώνες της διεθνούς «έκρηξης» της δισκογραφικής βιομηχανίας. Για τους οπαδούς της νέας τεχνολογίας, η έκδοση, εκτός από τα CDs ανά όπερα, περιλαμβάνει και ένα Blue Ray με όλη την Τετραλογία και σε αυτή τη μορφή αποθήκευσης και αναπαραγωγής. Ακόμα, ανάμεσα σε άλλα, η έκδοση περιλαμβάνει την κλασική εισαγωγή του Ντέρικ Κουκ στην τετραλογία του Βάγκνερ, ανατυπώσεις φωτογραφικού υλικού από την ηχογράφηση, το ντοκιμαντέρ του BBC για αυτήν, αναπαραγωγή των πρώτων κριτικών που γράφτηκαν μετά την έκδοσή της αλλά και διαφημιστικού υλικού της εποχής. Δεν συναρπάζει μόνον η ίδια η ηχογράφηση.
Το ίδιο πετυχαίνει και η ιστορία της, που, από μόνη της, αποτελεί έναν ολόκληρο κόσμο. Θα μπορούσε άνετα να είναι το υλικό για μυθιστόρημα ή σενάριο ταινίας, μέσα από τον πλούτο των παρασκηνίων της παραγωγής της. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι φίλοι του βαγκνερικού αριστουργήματος, απλώς θα τη λατρέψουν καθώς δεν είναι μία ακόμα έκδοση στη δισκογραφία, αλλά κάτι πολύ περισσότερο από αυτό: είναι η απόλυτη αποτύπωση μιας απόλυτης στιγμής, της απόλυτης τέχνης…
