«Α γέραστη μένει η Κοιμωμένη.
Δεν αφυπνίζεται, αλλά και δεν γερνά. Λυτρωτικό το μάρμαρο, προστατεύει τον ύπνο και τη νεότητα της κόρης. Κόρη στα 118 της. Καλά το είπε ο ποιητής: όποιον αγαπά ο Θεός, πεθαίνει νέος. Τα νιάτα της μαρμάρωσε ο καλλιτέχνης και, νεκρός αυτός, παρατείνει την ξένη νεότητα όσο παρατείνεται και η ζωή του μαρμάρου». Αυτά έγραφε ο Π. Παλαιολόγος στο «Βήμα» της 21ης Δεκεμβρίου 1973 προαναγγέλλοντας στην εφημερίδα της εποχής το μνημόσυνο που θα ετελείτο δύο ημέρες αργότερα για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον θάνατο της Σοφίας Αφεντάκη, της Σοφής όπως την αποκαλούσαν στο στενό της περιβάλλον.
Ο λόγος για την κόρη της γνωστής οικογενείας της Κιμώλου που γεννήθηκε το 1855 και πέθανε το 1873 σε ηλικία 18 χρόνων από φυματίωση και πέρασε στην αθανασία χάρη στη σμίλη του Γιαννούλη Χαλεπά. Η «ζωή» του μαρμάρου όμως σήμερα απειλείται και μάλιστα εντονότερα από ποτέ. Το έργο τού τηνιακής καταγωγής γλύπτη, το οποίο συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα δείγματα της εικαστικής του γραφής, είναι εκτεθειμένο στη φθορά του φυσικού περιβάλλοντος και αφημένο στη δικαιοδοσία των επισκεπτών του Α΄ Νεκροταφείου.
Η ωραία κόρη είναι με «φαγωμένα» νύχια και μύτη, όπως αναφέρει σε επιστολή διαμαρτυρίας του ο καθηγητής κ. Αντώνιος Δανασσής-Αφεντάκης, πρόεδρος του ΔΣ του Αφεντακείου Κληροδοτήματος Κιμώλου. Η εν λόγω επιστολή καθώς και ο πρόσφατος βανδαλισμός του αγάλματος έδωσαν την αφορμή για μια επίσημη απάντηση. Πράγματι, όπως ανέφερε στο «Βήμα» ο δημοτικός σύμβουλος κ. Θανάσης Καφέζας, αρμόδιος για την εποπτεία των κοιμητηρίων και πρόεδρος του «Αθήνα 9,84», υπάρχει σχέδιο για την ανέγερση Μουσείου Ταφικής Τέχνης εντός του 2008 που ίσως λύσει το πρόβλημα.
Στο μνημόσυνο του 1973 και ο γλύπτης Ν. Περαντινός ο οποίος είχε τονίσει « την ανάγκη της μεταφοράς του αγάλματος σε ένα μουσείο λόγω της συνεχούς φθοράς που υφίσταται εκτεθειμένο στο ύπαιθρο » όπως έγραφαν τα ρεπορτάζ των εφημερίδων με αφορμή το γεγονός. Τριάντα πέντε χρόνια αργότερα τα αιτήματα για παράταση της «ζωής» του μαρμάρου φαίνεται ότι παραμένουν ίδια.
Ο κ. Δανασσής-Αφεντάκης, με επιστολή του προς τον δήμαρχο Αθηναίων κ. Νικήτα Κακλαμάνη και προς τη Διεύθυνση Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού μεταφέρει την ανησυχία του ΔΣ για τη βαθμιαία φθορά, ζητεί «την αποκατάσταση του αγάλματος» και παρακαλεί τους αρμοδίους φορείς να εξετάσουν την «περίπτωση της μεταφοράς του αγάλματος σε Μουσείο των Αθηνών».
« Στο μνημείο έγινε καθαρισμός και πρόχειρη συντήρηση πριν από λίγους μήνες » απάντησε στο «Βήμα» ο κ. Καφέζας. «Σίγουρα όμως χρειάζεται επιπλέον φροντίδα για αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί και αυτό είναι ένα από τα θέματα που θα εξεταστούν άμεσα σε συνεργασία του δήμου και των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού. Πρέπει να συμπληρώσω επίσης ότι ως το τέλος του 2008 υπολογίζουμε να έχει ολοκληρωθεί το Μουσείο Ταφικής Τέχνης εντός του Α΄ Νεκροταφείου. Το κτίσμα υπάρχει, η χρηματοδότηση έχει εξασφαλιστεί από το πρόγραμμα “Θησέας”, ενώ η καθηγήτρια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο κυρία Τέση Σαλλή ανέλαβε τη μουσειολογική μελέτη. Εκεί σκοπεύουμε να μεταφέρουμε σημαντικά ταφικά έργα τέχνης- με τη συγκατάθεση των δικαιούχων τους βεβαίως. Αρκεί να σημειώσω ότι υπάρχουν άλλες δύο “Κοιμωμένες” πολύ λιγότερο γνωστές από αυτή του Χαλεπά αλλά σχεδόν της ίδιας μνημειακής αξίας».
