Γενς Λαπίντους
Μεγάλη ζωή
Μετάφραση Ξενοφών Παγκαλιάς,
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2014,
σελ. 666, τιμή 17,70 ευρώ

Η ευπώλητη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία στηρίζεται στις εμμονές που ταλανίζουν τις τοπικές κοινωνίες από τον καιρό του Ιψεν και του Στρίντμπεργκ ως τις μέρες μας: το σεξ, την τρέλα και τον ζόφο της ανθρώπινης ψυχής. Υπάρχουν, όμως, και συγγραφείς που δεν ασχολούνται με σίριαλ κίλερ και ψυχικώς διαταραγμένα άτομα, αλλά ρίχνουν το βάρος της αφήγησης στην πολιτική, στην Ιστορία, στον υπόκοσμο. Ενας από αυτούς είναι ο Γενς Λαπίντους, γεννημένος το 1974, που δικηγoρεί στη Στοκχόλμη. Ο Λαπίντους έχει γράψει την τριλογία Στοκχόλμη νουάρ, με πρώτο μυθιστόρημα το Εύκολο χρήμα. Ακολούθησε το Μη μασάς. Με το Μεγάλη ζωή ολοκληρώνεται το εγχείρημα, το οποίο αποτελεί μια εξαιρετική τοιχογραφία του υποκόσμου της Σουηδίας κι ίσως γι’ αυτό τα τρία βιβλία είναι επιτυχημένα κι έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Εδώ, έχουμε τρεις διαφορετικές ιστορίες που συγκλίνουν σε μία. Οι ήρωές τους είναι γνωστοί από τα δύο προηγούμενα μυθιστορήματα. Πρόκειται για τον Χιλιανό Χόρχε, για τον Ράντοβαν, τον σέρβο νονό, και για τον Σουηδό JW ή αλλιώς Γιούχαν Βεστλούντ. Στην πλοκή εμφανίζονται δύο ακόμη πρόσωπα που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξή της: ένας επαγγελματίας δολοφόνος που κυνηγάει τον νονό κι ένας αστυνομικός, ο (ομοφυλόφιλος) επιθεωρητής Μάρτιν Χέγκερστρεμ, που αναλαμβάνει να παγιδέψει τον φυλακισμένο JW και να ξεσκεπάσει το εγκληματικό κύκλωμα ναρκωτικών στο οποίο εμπλέκεται.

Ολα γίνονται όπως πρέπει, μόνο που η αστυνομία αγρυπνεί και παρά τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις στους κόλπους της τα πράγματα πάνε κατ’ ευχήν. Στο μεταξύ, ο συγγραφέας μας έχει πει αυτά που θέλει να μάθουμε για τη σύγχρονη σουηδική κοινωνία, η οποία, παρά τους αστικούς μύθους, απέχει από το να είναι ιδανική και υποφέρει από την παραβατικότητα που ολοένα εξαπλώνεται. Υπάρχουν ληστές που χτυπούν τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων, απατεώνες που πουλούν κλεμμένα μηχανήματα στο Διαδίκτυο, άνθρωποι που εισάγουν στη χώρα λαθραία τσιγάρα και ποτά. Και η σουηδική νεολαία δεν χαρακτηρίζεται από αγιότητα. Υπάρχουν αλκοολικοί και χρήστες ναρκωτικών, σε ορισμένες γειτονιές οι εξεγερμένοι νεαροί βάζουν φωτιά σε αυτοκίνητα και σε κάδους απορριμμάτων και μετά πετροβολούν τους πυροσβέστες που φτάνουν να τη σβήσουν. Κι εκείνοι που δεν παραβαίνουν τους νόμους συχνάζουν σε γυμναστήρια, μαθαίνοντας πολεμικές τέχνες, έχοντας «νοσηρά πρότυπα σωμάτων» λέει ο συγγραφέας. Και βεβαίως, υπάρχουν κάποιοι που διακινούν μαύρο χρήμα και ανοίγουν λογαριασμούς στις χώρες που θεωρούνται φορολογικοί παράδεισοι: επιχειρηματίες, δικηγόροι, λογιστές. Ολοι αυτοί κυνηγούν το βρώμικο χρήμα που θα τους επιτρέψει να ζήσουν τη μεγάλη ζωή και ονειρεύονται μεγαλεία τη στιγμή που κάνουν τα επικίνδυνα κόλπα τους, καθώς σκέφτονται τη ρήση «Get rich or die trying», δηλαδή, «Γίνε πλούσιος ή πέθανε προσπαθώντας».
Ο Γενς Λαπίντους, θαυμαστής του Τζέιμς Ελρόι, που αφηγείται σκληρές ιστορίες με τολμηρούς ήρωες και ηρωίδες, ενίοτε γίνεται λυρικός, όπως ο αμερικανός συγγραφέας: «Εσείς είστε εγώ, κι εγώ είμαι εσείς. Το αίμα μου μας εξαγνίζει από τις αμαρτίες». Είναι ένας καλός αφηγητής που όλοι μπορούν να διαβάσουν και όχι μόνο όσοι αγαπούν τις αστυνομικές ιστορίες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ