Αστυνομικοί σε ρόλους κακοποιών

Alexander Soderberg
Ο ανδα­λουσιανός φίλος
Μετάφραση Δημήτρης Φωτόπουλος,
εκδόσεις Μεταίχμιο, 2013,
σελ. 566, τιμή 17,70 ευρώ

Από τη μυθιστορηματική τριλογία του Στιγκ Λάρσον «Millennium» ως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει αρκετά καλά, αλλά και πάρα πολλά πληκτικά σκανδιναβικά αστυνομικά μυθιστορήματα, γραμμένα στο ίδιο στυλ και με παραπλήσια πλοκή. Στις εξαιρέσεις περιλαμβάνεται η τριλογία του Αλεξάντερ Σόντερμπεργκ με πρωταγωνίστρια τη Σόφι Μπρίνκμαν. Αν ο Λάρσον είχε ως βασική ηρωίδα τη Λίσμπετ Σαλάντερ, ειδήμονα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ο Σόντερμπεργκ επέλεξε μια νοσοκόμα.

Στον Ανδαλουσιανό φίλο, πρώτο μέρος της τριλογίας, η Μπρίνκμαν, χήρα, μητέρα του εφήβου Aλμπερτ, γνωρίζει στο νοσοκομείο τον ωραίο Eκτορ Γκουσμάν, αρχηγό ενός διεθνούς συνδικάτου εγκλήματος. Οι αστυνομικοί που έχουν επιφορτιστεί με την εξάρθρωση του συνδικάτου την αναγκάζουν να τον παρακολουθεί και να τους δίνει πληροφορίες γι’ αυτόν, ενώ στην ουσία την παγιδεύουν, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του γιου της και τη δική της. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο στέκεται δίπλα της ο Γιενς, παλαιός φίλος που συμμετέχει σε μια εγκληματική οργάνωση.

Η δράση των ηρώων εκτυλίσσεται όχι μόνο στη Σουηδία, μα και στην Παραγουάη, στο Μόναχο και στη Μάλαγα, καθώς λατινοαμερικανοί έμποροι ναρκωτικών, γερμανοί γκάνγκστερ και ρώσοι εκτελεστές επιδίδονται σε ένα αιματηρό ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον στο λογοτεχνικό εγχείρημα του Σόντερμπεργκ είναι ότι, εκτός από τη Σόφι που είναι άμεμπτη, οι ήρωες δεν χωρίζονται σε καλούς και κακούς· πότε είναι έτσι και πότε αλλιώς. Δεν υπάρχει η διάκριση άσπρο-μαύρο, πράγμα που σημαίνει ότι ο ρόλος των αστυνομικών και των εγκληματιών αλλάζει συνεχώς, αφού οι πρώτοι συμπεριφέρονται ως εκπρόσωποι του νόμου και ως κακοποιοί, ενώ οι δεύτεροι συχνά εκδηλώνουν ευγενικά αισθήματα.

Η γραφή του Σόντερμπεργκ είναι γρήγορη, οι σκηνές που περιγράφει βίαιες, οι ανατροπές αρκετές, η δράση καταιγιστική: όλα στον Ανδαλουσιανό φίλο μαρτυρούν ότι γράφτηκε για να μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Αλλωστε ο συγγραφέας, κορυφαίος σεναριογράφος στη σουηδική τηλεόραση, ο άνθρωπος που έχει διασκευάσει για τη μικρή οθόνη τα μυθιστορήματα της συμπατριώτισσάς του Καμίλα Λέκμπεργ, διαθέτει μεγάλη πείρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συγγραφή του Ανδαλουσιανού φίλου τού πήρε δυόμισι χρόνια, άρα είχε τον απαραίτητο χρόνο να προωθήσει διεθνώς την ιδέα του, η οποία αρχικά είχε τη μορφή σεναρίου.

Για να καταλάβει κάποιος πώς δουλεύει το σύστημα διάδοσης ενός βιβλίου που προορίζεται να γίνει διεθνές μπεστ σέλερ: Στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης το 2011, προτού ακόμη εκδοθεί, το βιβλίο έγινε αντικείμενο πλειστηριασμών ανάμεσα σε εκδότες από όλον τον κόσμο. Τα δικαιώματα της τριλογίας έχουν ήδη πουληθεί σε περισσότερες από 30 χώρες, ενώ αμερικανικά στούντιο πρόκειται να τη μεταφέρουν στη μεγάλη οθόνη. Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε το δεύτερο μέρος, που ελπίζουμε να είναι χορταστικό όσο το πρώτο.