Πολύ σημαντικά πράγματα φαίνεται πως συνέβαιναν στο ελληνικό βασίλειο πριν από 160 τόσα χρόνια. Ετος-σταθμός, κατά τον Παν. Μουλλά, το 1845, κι αυτό γιατί μέσα στην ίδια χρονιά εκδόθηκαν στα αστικά κέντρα της εποχής έξι μυθιστορήματα εκ του γαλλικού, όχι παλαιότερων εποχών όπως γινόταν ως τότε αλλά σύγχρονων, μεταξύ αυτών η μυθιστορία του Ευγενείου Σύη «Παρισίων απόκρυφα», σε μετάφραση Ιωάννη Ισιδωρίδη-Σκυλίτση. Σε εκείνο το χρονικό σημείο εντοπίζει ο μελετητής το ξεκίνημα της εξ Εσπερίας μυθιστορηματικής πλημμυρίδας. Τώρα, αν συνιστά και γενέθλιο χρόνο της γηγενούς παραλογοτεχνίας, ό,τι αυτός ο μεταγενέστερος όρος ήθελε να σημαίνει στα συμφραζόμενα της εποχής, σηκώνει πολλή συζήτηση. Εκείνα τα χρόνια, ο πολύς A. Ρίζος Ραγκαβής δημοσίευε διηγήματα ακολουθώντας τον συρμό του γαλλικού ρομαντισμού, τα οποία κρίθηκαν με αυστηρότητα ως «ξενόσπορα». Χρειάστηκε να περάσει ενάμισης και πλέον αιώνας για να έρθει η δικαίωση, καθώς νεότεροι μελετητές ανοίγουν διαύλους για φωτισμένες επανεκτιμήσεις. Στο πρώτο δημοσιευμένο διήγημα του Ραγκαβή, «Αι φυλακαί ή η κεφαλική ποινή», του 1837, εστιάζει το ενδιαφέρον της η B. Καλαντζοπούλου, δείχνοντας ότι μπορεί μεν το διήγημα να στερείται ελληνικής ιθαγένειας, ωστόσο με τα προβλήματα που θίγει προβάλλει ευρωπαϊκούς προβληματισμούς και ζυμώσεις της εποχής.


Απείρως σημαντικότερη των μυθιστοριών, για το ελληνικό έθνος, η ληξιαρχική πράξη γέννησης της «μεγαλοϊδεΐτιδος νόσου», που τοποθετείται στις 14 Ιανουαρίου 1844, με τον λόγο του Ιωάννη Κωλέττη, τον οποίον συνέταξε ο Παναγιώτης Σούτσος. Σύμφωνα με ανακοίνωση σε γερμανικό ακροατήριο της M. Μητσού, «η ακραιφνώς ελληνική, εθνικιστική Μεγάλη Ιδέα» τονώθηκε από τον ρομαντισμό του Λουδοβίκου A’. Ενα τέταρτο μελέτημα του X. Λ. Καράογλου τοποθετείται μισόν αιώνα αργότερα, στις 23 Ιανουαρίου 1899, όταν δόθηκε η παράσταση της ιψενικής «Εντας Γκάμπλερ» και ο Παλαμάς έγραψε για τη διανοητική συγκίνηση των ολίγων «με την ολόφωτη διάνοια και όχι με τη νοημοσύνη των πορτιέρηδων», προκαλώντας την αγανάκτηση του Καρκαβίτσα. Τότε, τον Παλαμά βασάνιζε το ερώτημα σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής και ποια η σχέση του με την κοινωνία, όταν η πεζογραφία κέρδιζε έδαφος και ορισμένοι συγγραφείς είχαν αρχίσει να αμείβονται. Πέραν αυτών, τα υπόλοιπα μελετήματα περιορίζονται στον περασμένο αιώνα· επιστολές του Δ. Π. Πετροκόκκινου προς Γιώργο Θεοτοκά, κείμενα για τη Μαργαρίτα Λυμπεράκη και τον Ιωάννη Αγγέλου. Τέλος, συντομότερα αλλά ουδόλως αδιάφορα σκαλαθύρματα, ροΐδεια και μη.