Μέτωπο κατά Βούτσιτς από τα «ματωμένα πουκάμισα»

Το τελευταίο πράγμα που θυμάται πριν από τον ξυλοδαρμό του ο Μπόρκο Στεφάνοβιτς, ηγέτης ενός μικρού κόμματος της Αριστεράς στη Σερβία, ήταν τρεις ανδρικές σκιές να τον πλησιάζουν από πίσω και προτού καν προλάβει να αντιδράσει να τον χτυπούν με σιδερογροθιές. Το κεφάλι του άνοιξε, το πουκάμισό του γέμισε αίματα και ο Στεφάνοβιτς έχασε τις αισθήσεις του.

Πολιτική βία και
φόβοι για αστάθεια

Στη χώρα όπου η πολιτική βία έχει μακρά ιστορία, ο ίδιος πίστεψε ότι η επίθεση εναντίον του στις 23 Νοεμβρίου ήθελε να στείλει ένα σαφές μήνυμα: να σταματήσει να μιλάει για τη σχέση μεταξύ εγκληματικών οργανώσεων και πολιτικής ηγεσίας.

Ο ξυλοδαρμός του ωστόσο ήταν η σπίθα που άναψε τη φλόγα της λαϊκής οργής. Λίγες ημέρες αργότερα χιλιάδες διαδηλωτές κατέβαιναν στους δρόμους της πρωτεύουσας Βελιγράδι, με κεντρικό σύνθημα «Οχι άλλα ματωμένα πουκάμισα», και έκτοτε κάθε Σάββατο δίνουν ραντεβού, με τη διαμαρτυρία τους να στρέφεται πλέον εναντίον του προέδρου.

Κατηγορούν τον πρόεδρο της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς για καλλιέργεια κλίματος πολιτικής βίας, φίμωσης των μέσων ενημέρωσης και κάθε αντιπολιτευόμενης φωνής, ενώ ζητούν την παραίτηση υψηλόβαθμων στελεχών του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού δικτύου RTS.

Εντεκα εβδομάδες κλείνουν οι κινητοποιήσεις που έχουν εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Ερχονται δε σε μια σημαντική χρονική στιγμή όπου η κυβέρνηση στο Βελιγράδι βρίσκεται  παγιδευμένη στη διελκυνστίδα της παραδοσιακής συμμαχίας με τη Ρωσία και της επιθυμίας της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο είναι διατεθειμένος ο Βούτσιτς  να αγκαλιάσει τις δυτικές δημοκρατικές αρχές, προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία;

Οι επικριτές του το αμφισβητούν και ισχυρίζονται ότι ακολουθεί το μοντέλο ενός light αυταρχισμού, ενδεδυμένος το κοστούμι του δημοκρατικού, φιλοευρωπαίου κεντρώου ηγέτη. Αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει καταφέρει να αποτινάξει την εικόνα του υπερεθνικιστή δεξιού, με την οποία ξεκίνησε την καριέρα του στη διάρκεια του πολέμου, τη δεκαετία του 1990.

Ο ίδιος υπηρέτησε ως υπουργός Πληροφοριών υπό τον πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς μέχρι την απομάκρυνσή του το 2000 και στα χρόνια που ακολούθησαν επιχείρησε να λανσάρει νέο προφίλ. Το 2008 ίδρυσε το συντηρητικό Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS) και εννέα χρόνια αργότερα κατάφερε να κερδίσει στις προεδρικές εκλογές, με σημαία την  ανάπτυξη της οικονομίας και την ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σήμερα το SNS ελέγχει την πλειονότητα των δήμων – πλην τριών -, κάτι που δίνει στον Βούτσιτς τη δυνατότητα να ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και τη Δικαιοσύνη, όπως λένε οι αντίπαλοί του, οι οποίοι αναφέρουν ότι «πίσω από το ευρωπαϊκό περιτύλιγμα είναι ένας δικτάτορας».

Ισως παίξει το χαρτί
των πρόωρων εκλογών

Ο ίδιος απορρίπτει τις κατηγορίες περί αυταρχισμού. «Πιστεύω ότι ανήκουμε σε μια πολύ δημοκρατική κοινωνία» δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στους «New York Times» μόλις μία ημέρα μετά τη μεγαλειώδη υποδοχή που επεφύλαξε στον ρώσο πρόεδρο Πούτιν στη Σερβία και την ίδια ώρα δηλώνει έτοιμος να ακούσει αυτά που λένε οι πολίτες που διαδηλώνουν αλλά όχι οι «ψεύτες της αντιπολίτευσης».

Προσφάτως ξεκίνησε εκστρατεία με την ονομασία «Το μέλλον της Σερβίας» για να διαφημίσει τα αποτελέσματα της πολιτικής του σε όλη τη χώρα. Πολλοί μεταφράζουν την κίνηση αυτή ως την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας, μια και ο ίδιος έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών, ενώ και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του υπερέχει έναντι του πολυδιαιρεμένου πολιτικού σκηνικού.

Η αντιπολίτευση δεν είναι η μόνη που εκφράζει ανησυχίες για το πόσο δημοκρατική είναι η χώρα. Αξιολογώντας τις προεδρικές εκλογές του 2017, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ανέφερε ότι «η μεροληπτική κάλυψη των γεγονότων από τα μέσα ενημέρωσης και η θολή διάκριση μεταξύ της καμπάνιας του Βούτσιτς και της επίσημης δραστηριότητάς του ως πρωθυπουργού τότε υπονόμευσαν τον ισότιμο ανταγωνισμό υποψηφίων».

Αντιδράσεις για τις διαπραγματεύσεις με το Κοσσυφοπέδιο

Ο Βούτσιτς αντικρούει την κριτική της αντιπολίτευσης και αναφέρει πως η κυβέρνησή του από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισε τον ξυλοδαρμό του Στεφάνοβιτς, συλλαμβάνοντας τους τρεις άνδρες που του επιτέθηκαν. Την ίδια ώρα το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, συγκεκριμένα το σχέδιο για συναινετική μετακίνηση των συνόρων με στόχο την επίλυση της διαμάχης με τη μουσουλμανική αλβανόφωνη περιοχή, έχει ξεσηκώσει τη λαϊκή οργή και για τον λόγο αυτόν συνεχίζονται με αμείωτους ρυθμούς οι διαδηλώσεις.

Ο πρόεδρος Βούτσιτς, παρότι δέχεται κατηγορίες πως προδίδει την πατρίδα για ένα θέμα που θεωρείται ιερό, καταστρέφοντας την εδαφική ακεραιότητα, δείχνει ότι προτίθεται να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις. «Οι Σέρβοι θα πουν ότι δεν θέλουν να ταπεινωθούν άλλο. Εάν επιθυμούμε να επιτύχουμε μια συμβιβαστική λύση, αυτό συνεπάγεται πως τόσο οι Αλβανοί όσο και οι Σέρβοι θα είναι εξίσου δυσαρεστημένοι» λέει.

Οσο για τους νέους της χώρας, απαντούν πως δεν αισθάνονται ταπεινωμένοι λόγω της διευθέτησης αυτής αλλά λόγω της καθημερινότητας που βιώνουν, των ψεμάτων της κυβέρνησης και των συνεχιζόμενων απειλών κατά της δημοκρατίας. Δηλώνουν ότι δεν μπορούν να ζήσουν ούτε μέρα με αυτόν τον τρόπο. Και συνεχίζουν τις διαμαρτυρίες τους.