Ξανάρχονται κέρδη και μερίσματα

Επειτα από σωρευτικές ζημιές σχεδόν 50 δισ. ευρώ στα χρόνια της κρίσης ένας σκληρός πυρήνας εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας που για ορισμένους αποτελούν τους «διασωθέντες της κρίσης», ανακάμπτουν και δείχνουν πως στη μετά την κρίση εποχή θα κυριαρχούν στους κλάδους τους, ενώ η επιστροφή των κερδών φέρνει και αυξημένα μερίσματα τα οποία στη χρήση του 2018 έφθασαν το 1,3 δισ. ευρώ.

Ο κύκλος εργασιών των εισηγμένων εκτός χρηματοοικονομικού κλάδου δείχνει να σημειώνει άνοδο κοντά στο 10% το 2018, έπειτα από μια αύξηση 9% στα 63,6 δισ. ευρώ. Από τις 127 εταιρείες της Κύριας Αγοράς οι 92 σημείωσαν μάλιστα αύξηση της δραστηριότητάς τους κατά συνολικά 5,8 δισ. ευρώ, ενώ 34 εμφάνισαν μείωση κατά συνολικά 542 εκατ. ευρώ.

Συνολικά 79 επιχειρήσεις παρουσίασαν βελτίωση του λειτουργικού τους αποτελέσματος κατά συνολικά 692 εκατ. ευρώ, ενώ σε 47 υπήρξε χειροτέρευση του αποτελέσματος κατά 279 εκατ. ευρώ.

Την περίοδο 2009 – 2013 τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) των εισηγμένων μειώθηκαν κατά 44,6%, ενώ την τελευταία πενταετία σημείωσαν άνοδο που ξεπερνά το 70% κινούμενα στην περιοχή των 9 δισ. ευρώ. Οι εταιρείες της κύριας αγοράς δημιούργησαν για τη χρήση του 2017 κέρδη προ φόρων 3,6 δισ. ευρώ (+30,4%) και καθαρά κέρδη μετά φόρων 2,5 δισ. (+34,3%). Το 64,8% των εταιρειών (83 από 128) κατέγραψαν συνολικά καθαρά κέρδη μετά τους φόρους 2,8 δισ. ευρώ με 59 εταιρείες να βελτιώνουν την κερδοφορία τους και 10 εταιρείες να καταγράφουν κέρδη έναντι ζημιών.

Μείωση ζημιών

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι από το 2013 οι εισηγμένες σημείωσαν αύξηση των καθαρών μετά τους φόρους κερδών τους κατά 132%, ενώ σε σχέση με το 2010 οι ζημιές των εταιρειών μειώθηκαν από τα 2,6 δισ. ευρώ στα 250 εκατ. ευρώ. Στην ουσία δηλαδή, οι ζημιές περιορίστηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο της 10ετίας, ενώ σαφής είναι η βελτίωση της κεφαλαιακής διάρθρωσης, της αύξησης των ιδίων κεφαλαίων και της σταθεροποίησης του δανεισμού και των διαθεσίμων.

Από τη χρήση του 2011 ξεκίνησε μια προσπάθεια εξορθολογικοποίησης και περιορισμού των δανειακών υποχρεώσεων των εταιρειών με συνέπεια ο δείκτης «Διαθέσιμα προς Συνολικό Δανεισμό» από το χαμηλό του 22,5% το 2011 να έχει αυξηθεί στο 31,5% το 2017.

Την ίδια ώρα, ο μακροπρόθεσμος δανεισμός ανήλθε στα 19,8 δισ. ευρώ και ο βραχυπρόθεσμος διαμορφώθηκε σε 9,1 δισ. από 19,4 δισ. ευρώ και 13,2 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Ο Συνολικός Δανεισμός διαμορφώθηκε στα 29 δισ. ευρώ από 32,6 δισ. ευρώ το 2011, από 43,91 δισ. ευρώ στην κορύφωσή του το 2008, ενώ ο δείκτης «Σύνολο Δανεισμού προς λειτουργικά κέρδη – EBITDA» διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από την έναρξη της κρίσης. Τα Ρευστά Διαθέσιμα ανήλθαν σε 9,13 δισ. ευρώ αυξημένα κατά 24,5% σε σχέση με το χαμηλό δεκαετίας (7,33 δισ. ευρώ στη χρήση του 2011).

Οι ισολογισμοί

Σύμφωνα με τους ισολογισμούς του α’ εξαμήνου του 2018, το 61,15% των εισηγμένων σημείωσε κέρδη μετά τους φόρους, ενώ το 51% των εταιρειών βελτίωσε τo καθαρό αποτέλεσμα (αύξηση κερδοφορίας ή συρρίκνωση ζημιών) σε σχέση με περυσινό α’ εξάμηνο. Παράλληλα, οι εταιρείες που «γύρισαν» σε κέρδη από ζημιές ήταν 60% περισσότερες από αυτές που επέστρεψαν σε ζημιές από κέρδη. Από την άλλη πλευρά, ο κύκλος εργασιών των εισηγμένων εμφανίζεται αυξημένος κατά 10% το πρώτο εξάμηνο του 2018, ενώ πλην των πετρελαϊκών εταιρειών η άνοδος περιορίζεται στο 6,5%.

Οι τοπ εταιρείες με «γεμάτο ταμείο» και μηδενικό δανεισμό στο 6μηνο του 2018 ήταν η Αεροπορία Αιγαίου με 383,1 εκατ. ευρώ, η ΕΥΔΑΠ με 322 εκατ. ευρώ, ο Καρέλιας με 215 εκατ. ευρώ, ο ΟΛΘ με 94,57 εκατ. ευρώ, η EXAE με 84,95 εκατ. ευρώ, τα Alpha Aστικά Ακίνητα με 74,6 εκατ. ευρώ και η ΕΥΑΘ με 74 εκατ. ευρώ.

Η επεξεργασία των ισολογισμών ανέδειξε 39 εταιρείες των οποίων η αναλογία καθαρός δανεισμός / ίδια κεφάλαια (Net Debt / Common Equity) είναι μεγαλύτερη του 1,0 και εξ αυτών οι 22 εμφανίζουν αναλογία μεγαλύτερη του 2,0. Οι ελεύθερες ταμειακές ροές, οριζόμενες ως καθαρές λειτουργικές ροές, ήταν αυξημένες κυρίως λόγω της ανόδου των λειτουργικών ταμειακών ροών, οι οποίες ανήλθαν στα 2,51 δισ. ευρώ ενώ, εξαιρουμένων των τραπεζών, οι ελεύθερες ταμειακές εισροές (FCF) για το εξάμηνο 2018 διαμορφώθηκαν στα 0,825 δισ. ευρώ.

Κεφάλαια

Παρά την κρίση, από το Χρηματιστήριο αντλήθηκαν τη 10ετία 2008-2018 σχεδόν 60 δισ. ευρώ, απόρροια ωστόσο κυρίως των αυξήσεων κεφαλαίων των τραπεζών. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης εξάλλου απαιτήθηκαν 64 δισ. ευρώ για την επιβίωση των τραπεζών, ενώ το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χρεοκόπησε δύο φορές και ανακεφαλαιοποιήθηκε τρεις φορές, ενώ οι μέτοχοι των τραπεζών έχασαν δύο φορές το σύνολο της επένδυσής τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2013 αντλήθηκαν από την αγορά 29,71 δισ. ευρώ, το 2014 10,06 δισ. ευρώ και το 2015 10,3 δισ. ευρώ, ενώ το ύψος των αντληθέντων κεφαλαίων την τριετία 2016-2018 ήταν αναιμικό. Το 2018 αντλήθηκαν συνολικά μόλις 450 εκατ. ευρώ, καθώς 241,5 εκατ. ευρώ αφορούσαν την έκδοση τεσσάρων νέων εταιρικών ομολόγων εκ των οποίων τα τρία αφορούσαν μη εισηγμένες εταιρείες, 4,16 εκατ. ευρώ αφορούσαν την εισαγωγή της CNL Capital, της πρώτης εταιρείας που αξιοποίησε τον θεσμό των Εταιρειών Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά, ενώ 206 εκατ. ευρώ αφορούσαν διάφορες εταιρικές πράξεις.

€1,3 δισ. στους μετόχους

Το 2018, 62 εισηγμένες εταιρείες προχώρησαν σε συνολικές διανομές προς τους μετόχους τους ύψους €1,3 δισ. Από το «χαμηλό» του 2013 έως και το 2018 παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση τόσο του αριθμού των εταιρειών που διανέμουν μετρητά τους (από 38 το 2013 στις 62 το 2018) όσο και των διανεμόμενων χρηματικών ποσών (από 571,2 εκατ. το 2013 σε 1,301 δισ. ευρώ το 2018). Η μερισματική απόδοση της αγοράς επιστρέφει στα προ κρίσης επίπεδα του 3%, ενώ από την αρχή της κρίσης το 2010 μέχρι και το 2018 14 εταιρείες προχώρησαν σε χρηματικές διανομές και στα 9 χρόνια.