Κεφτεδόμπατσος με κουράγιο

Η μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ (Richard Jewell, HΠΑ, 2019). Δράμα του Κλιντ Ιστγουντ.

Ανέκαθεν ο Κλιντ Ιστγουντ έτρεφε μια συμπάθεια απέναντι στον απλό, ανώνυμο πολίτη, εκείνον που ενώ ενδιαφέρεται να κάνει καλά τη δουλειά του, μπαίνει τελικά σε μπελάδες, θύμα απρόσωπων μηχανισμών τους οποίους δεν μπορεί εύκολα να αντιμετωπίσει – πόσο μάλλον να νικήσει. Στην περίπτωση της «Μπαλάντας του Ρίτσαρντ Τζούελ», στη θέση αυτή θα βρεθεί ο Ρίτσαρντ Τζούελ (Πολ Γουόλτερ Χάουζερ), ένας «κεφτεδόμπατσος» που ενώ αρχικώς έγινε ήρωας, στη συνέχεια κατηγορήθηκε ως τρομοκράτης, υπεύθυνος για το ίδιο κακό που προσπάθησε, με κίνδυνο της ζωής του, να αποτρέψει.

Η αμερικανική παράνοια σε όλο της το «μεγαλείο» και ο Ιστγουντ για ακόμη μία φορά ένας ήρεμος καταγραφέας των γεγονότων που την περιτειχίζουν, εμπνευσμένος και πάλι – όπως π.χ. στο «Sully» – από ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη στην Ατλάντα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996. Ισως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι αυτής της ταινίας να είναι το πόσο διαβρωμένο παρουσιάζεται από τον Ιστγουντ το FBI, που πεπεισμένο ότι ο Τζούελ είναι τελικά ο βασικός ύποπτος της υπόθεσης, έκανε ό,τι μπορούσε για να τον λυγίσει και εν τέλει να τον καταστρέψει. Υποκινούμενο από την έλλειψη πραγματικών στοιχείων που ίσως να οδηγούσαν στη σύλληψη των πραγματικών ενόχων, ένας ολόκληρος μηχανισμός που υποτίθεται ότι δουλεύει για την προστασία του αμερικανού πολίτη έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να ενοχοποιήσει τον λάθος άνθρωπο. Ο ξεκάθαρος, εντελώς απροκάλυπτος τρόπος με τον οποίο η ταινία το λέει, σε βάζει σε σκέψεις, σχεδόν τρομάζεις.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο σκηνοθέτης δημιουργεί ένα άκρως συναισθηματικό περιβάλλον, στο οποίο ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Οι σχέσεις των ανθρώπων είναι που πάντα ενδιαφέρουν τον Ιστγουντ και τις χειρίζεται και εδώ έξοχα, όπως ξέρει καλά να κάνει. Ο Πολ Γουόλτερ Χάουζερ είναι φυσικά το κέντρο βάρους της ταινίας και σε συνεπαίρνει γιατί παίζει έκτακτα έναν άνθρωπο όχι ιδιαίτερα ευφυή, που όμως ενστικτωδώς αντιλαμβανόταν ότι αν αντιστεκόταν στις παλλόμενες διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας, κάτι μέσα του θα έσπαγε ανεπιστρεπτί. Δίπλα του, σε βοηθητικούς ρόλους, όλοι οι ηθοποιοί δίνουν μετρημένες αλλά έντονες ερμηνείες.

Η υποψήφια για το Οσκαρ Β’ ρόλου Κάθι Μπέιτς είναι σπαρακτική στον ρόλο της μάνας του Ρίτσαρντ, ολότελα χαμένης μπροστά στο χάος που επικρατεί σπίτι της, ανίκανη να καταλάβει για ποιον λόγο το FBI κατάσχει τα ταπεράκια της. Ο Τζον Χαμ σε κόντρα ρόλο είναι επίσης καλός, βγάζοντας μια υπόγεια μοχθηρία ως πράκτορας του FBI που στην ουσία προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι έχει δίκιο για την ενοχή του Ρίτσαρντ, ενώ ξέρει καλά ότι έχει άδικο. Αλλά αυτός που προσωπικά με κέρδισε περισσότερο ήταν ο Σαμ Ρόκγουελ, ως δικηγόρος του Ρίτσαρντ, το πρόσωπο της ταινίας μέσω του οποίου ο Ιστγουντ προσπαθεί να ηρεμήσει τα πνεύματα προσδίδοντας στην όλη παρανοϊκή αυτή ιστορία λίγο χιούμορ – το χιούμορ που σαφώς χρειάζονται οι ήρωες αλλά και εμείς οι θεατές.

ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ODEON ΙΛΙΟΝ – ODEON ΕΜΠΑΣΣΥ – TOWN CINEMAS – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΑΕΛΛΩ – ΝΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΧΟΛΑΡΓΟΣ – WEST CITY – ΑΝΟΙΞΗ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΦΑΡΓΚΑΝΗ.