Στα λεξικά της νεοελληνικής γλώσσας το λήμμα βήμα είναι από τα εκτενέστερα. Οι σημασίες της λέξης, πέρα από την κυριολεκτική, είναι πολυάριθμες. Μία από τις μεταφορικές δηλώνει το βάθρο, «την πιο ψηλή θέση ενός χώρου, από την οποία μιλούν οι ομιλητές». Το ακριβές νόημα της λέξης ως ονόματος της ανά χείρας εφημερίδας θα πρέπει να το δούμε από τον τίτλο τον οποίο αρχικά έφερε ‒ «Ελεύθερον Βήμα» ‒ από την ίδρυσή της (1922) ως το 1945. Η αφαίρεση, έκτοτε, του επιθετικού προσδιορισμού από αυτόν θα πρέπει ‒ υποθέτω ‒ να επιβλήθηκε εκ των πραγμάτων: πρώτον γιατί ο κόσμος, για λόγους συντομίας, ζητούσε από τους εφημεριδοπώλες (που οι περισσότεροι ήταν τότε πλανόδιοι) το «Βήμα» (με το επίθετο εννοούμενο), και δεύτερον γιατί το επίθετο ως εννοούμενο ήταν διπλά πλεοναστικό. «Το Βήμα» ήταν πράγματι ελεύθερο: ένα βήμα απ’ όπου μπορούσε κανείς να εκφράζει χωρίς περιορισμούς τις απόψεις του.
Την απόλυτη ελευθερία έκφρασης απόψεων στο «Βήμα» μπορώ να την επιβεβαιώσω ως ένας από τους παλαιότερους εξωτερικούς συνεργάτες του. Στα τριάντα τρία χρόνια της συνεργασίας μου (στις «Νέες Εποχές», στις σελίδες των «Βιβλίων» και σε άλλες σελίδες του) ουδέποτε μου ζητήθηκε να αποσύρω κάποιο κείμενό μου, να παραλείψω κάποια παράγραφο ή έστω μία γραμμή. Και τα περισσότερα ήταν κείμενα μαχητικής αρθρογραφίας: λογοτεχνικής ή πολιτισμικής κριτικής, ή πολιτικά, που μπορούσαν να προκαλέσουν αντιδράσεις (και συχνά προκαλούσαν).
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
