Ελληνες μουσικοί εκτός συνόρων

Αυτό που ονομάζουμε καριέρα των ελλήνων μουσικών, συγκροτημάτων, καλλιτεχνών κ.ο.κ. είναι μια πονεμένη ιστορία. Τόσο πονεμένη που είναι δύσκολο να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη «καριέρα». Αντ’ αυτής είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τις λέξεις «διαδρομή» ή «πορεία», που αντικατοπτρίζουν περισσότερο πειστικά τα τεκταινόμενα των συμπατριωτών μας στην αλλοδαπή.

Τις τελευταίες δεκαετίες και μετά την καριέρα Ελλήνων όπως για παράδειγμα ήταν οι Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Νάνα Μούσχουρη, Idols, Βαγγέλης Παπαθανασίου, Ντέμης Ρούσσος, Aphrodite’s Child, Βίκυ Λέανδρος, Μαρία Κάλλας, για να κάνουμε έναν πρόχειρο κατάλογο, τα πράγματα για τους έλληνες μουσικούς δεν πηγαίνουν και πολύ καλά όσον αφορά τη νέα ελληνική μουσική (και αγγλόφωνη). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι (κυρίως) δεν ενδιαφέρονται για πρότζεκτ που κάτι έχουν να πουν. Προσεκτικές κινήσεις για αξιοπρεπή αποτελέσματα.

Τζαζ και φουσιόν

Παρόλο που η τζαζ και η φουσιόν μουσική στην Ελλάδα δεν έχουν μεγάλη απήχηση, εντούτοις είναι αυτή που μπορεί να υπερηφανεύεται ότι οι δημιουργοί της δεν έχουν περάσει απαρατήρητοι εκτός συνόρων. Οπως για παράδειγμα συμβαίνει με τον κορυφαίο πιανίστα της τζαζ και συνθέτη Γιώργο Κοντραφούρη. Από τους περιζήτητους οργανίστες της τζαζ με συμμετοχές σε διεθνείς κυκλοφορίες, έχει συνεργαστεί ως πιανίστας ή οργανίστας με σπουδαίους μουσικούς από όλον τον κόσμο, όπως για παράδειγμα είναι οι M. Johnson, A. Andersen, M. Stockhausen, L. Red, K. Copeland, A. Sheppard.  Ο κοντραμπασίστας και συνθέτης Πέτρος Κλαμπάνης κυκλοφόρησε το 4ο προσωπικό του άλμπουμ «Irrationalities» στο γερμανικό label Yellowbird. Ο μπασίστας Γιώργος Φακανάς έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 800 ηχογραφήσεις άλμπουμ, ιδρυτής του ιστορικού συγκροτήματος ISKRA, τα προσωπικά του άλμπουμ κυκλοφορούν από εταιρείες του εξωτερικού (σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία), ενώ μεταξύ άλλων έχει συνεργαστεί με τους Dave Weckl, Anthony Jackson, Frank Gambale, Mike Stern, Mitch Forman κ.ά.

Ο σαξοφωνίστας, συνθέτης και πανεπιστημιακός Δημήτρης Βασιλάκης ηχογραφεί σε μία από τις ιστορικότερες εταιρείες, την Candid Records που εδρεύει στο Λονδίνο, ενώ έχει συνεργαστεί και περιοδεύσει με σπουδαίους μουσικούς, όπως οι Abdullah Ibrahim, Ralph Peterson, Andy Sheppard, Marc Johnson, Alfredo Rodriguez, Ed Schuller κ.ά. Διεθνούς φήμης είναι και ο κιθαρίστας και συνθέτης της τζαζ fusion Λευτέρης Χριστοφής. Το άλμπουμ του «Nous Icons» κυκλοφόρησε από την ιστορική και παγκοσμίως γνωστή εταιρεία Blue Note Records, ενώ η κιθάρα Bravo Deluxe 40th Anniversary φέρει το όνομά του.

Ηχογραφήσεις στην ΕCM

Υπάρχει όμως και η «άλλη» μουσική των ελλήνων καλλιτεχνών-μουσικών που δεν περνά απαρατήρητη από δισκογραφικές εταιρείες του εξωτερικού αλλά και από ένα κοινό που μπορεί να μη γεμίζει στάδια και γήπεδα αλλά ψάχνει για το διαφορετικό. Οπως για παράδειγμα συμβαίνει με την εταιρεία ECM, η οποία ιδρύθηκε το 1969 στο Μόναχο και τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί τακτικά άλμπουμ ελλήνων καλλιτεχνών οι οποίοι έχουν άξια ενταχθεί στον διεθνή και εκλεκτικό κατάλογο της. Ο πιανίστας και συνθέτης Βασίλης Τσαμπρόπουλος, η Σαβίνα Γιαννάτου, η Ελένη Καραΐνδρου και πρόσφατα η Μαρία Φαραντούρη έχουν κυκλοφορήσει άλμπουμ τους στην εν λόγω εταιρεία, κάτι που τους τοποθετεί στην αβανγκάρντ της ευρωπαϊκής μουσικής.

Το κουιντέτο ξύλινων πνευστών Aeolos που αποτελούν οι  Βαγγέλης Σταθουλόπουλος  (φλάουτο), Γιάννης Τσελίκας  (όμποε), Αγγελος Πολίτης (κλαρινέτο), Σπύρος Κάκος  (κόρνο), Γιώργος Φαρούγγιας  (φαγκότο) ηχογραφεί στη NAXOS, ενώ η συνθέτρια και πιανίστα Τάνια Γιαννούλη έχει δει τα τέσσερα άλμπουμ της να κυκλοφορούν από το νεοζηλανδικό art music label Rattle και τον γερμανικό Τύπο να αποθεώνει τις συναυλίες της.

Η αγγλόφωνη ποπ

Πορεία διαγράφει και η αγγλόφωνη κυρίως ποπ στο εξωτερικό αλλά ακόμη σε πιο μικρή κλίμακα. Η όποια σύγκριση με τους αντίστοιχους καλλιτέχνες είτε των Ηνωμένων Πολιτειών είτε του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εξωπραγματική και εκτός του όποιου συναγωνισμού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχουν γίνει ή δεν γίνονται προσπάθειες που τουλάχιστον για κάποιους Ευρωπαίους έχουν ενδιαφέρον. Οπως για παράδειγμα συμβαίνει με τους Pop Eye, οι οποίοι ξεκίνησαν από ένα μικρό δωμάτιο στον Βύρωνα, χωρίς κάποιο σχέδιο, για να κυκλοφορήσουν το πρώτο τους άλμπουμ από τη Shift Records, ή ο Theodore με το ιδιαίτερο ηχόχρωμα στη φωνή του, που έχει εμφανιστεί σε σημαντικά φεστιβάλ του εξωτερικού όπως είναι τα SXSW και Rockwood Music Hall στις ΗΠΑ. Προξένησε μάλιστα εντύπωση στον κορυφαίο παραγωγό του NPR, Μπομπ Μπόιλεν. Ο τελευταίος τον περίμενε ξημερώματα έξω από το ξενοδοχείο που έμενε για να μιλήσουν.

Ο Leon of Athens, από τους ενδιαφέροντες δημιουργούς της indie pop ελληνικής σκηνής, έχει δει τον «Guardian» και το BBC να ξεχωρίζουν τα τραγούδια του. Ο Boy έχει εμφανιστεί και αυτός σε φεστιβάλ του εξωτερικού, η Katerine Duska έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως οι LP και  Kadebostany. Η Ioanna Gika, η οποία γεννήθηκε στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, έχει συνεργαστεί με κάποιους πολύ σπουδαίους καλλιτέχνες του εξωτερικού, όπως οι Florence & the Machine, ενώ σε αυτήν έχουν αναφερθεί και κάποια από τα μεγαλύτερα περιοδικά, όπως η αμερικανική «Vogue» και το μουσικό «Rolling Stone». Παρούσα στο εξωτερικό, και δη στις ΗΠΑ, η Athena Andreadis, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η Adria Antoniou. Με καταγωγή από την Κύπρο και τη Φινλανδία – Σουηδία και έδρα το Λονδίνο, η Αντρια Αντωνίου μαζί με τον αργεντινό συνθέτη Ρομάν Γκόμες συνθέτουν ένα σχήμα το οποίο κέρδισε τη δεύτερη θέση στα βραβεία Lukas στο Ηνωμένο Βασίλειο (αντίστοιχο του latin Grammy στην Ευρώπη), στην κατηγορία Classical/Jazz/Folk act of the year, για το άλμπουμ τους «Encuentro».