Audio book

Ο ήχος (η μουσική) είναι ο άμεσος και μεγάλος ανταγωνιστής του βιβλίου, σύμφωνα με την έρευνα της qed market research για τις αναγνωστικές μας συμπεριφορές, που παρουσιάστηκε στο «Βήμα της Κυριακής» της 5ης Μαΐου 2019 και σχολιάστηκε από τη Λαμπρινή Κουζέλη. Αυτό το εύρημα μπορεί να σχετίζεται με νέες αναγνωστικές συμπεριφορές που ευνοούν το ηχογραφημένο βιβλίο, περισσότερο από το e-book. Δεν είναι τυχαίο ότι σε ένθετα για βιβλία του διεθνούς Τύπου υπάρχουν πλέον εκτενείς βιβλιοπαρουσιάσεις των audio books. Εχει ενδιαφέρον ότι οι παρουσιάσεις των audio books δεν αφορούν πλέον το κείμενο αλλά το είδος της ηχογράφησης, δηλαδή αν είναι δραματοποιημένη, ψυχρή, θερμή, κ.λπ. Για παράδειγμα, στο ένθετο για τα βιβλία της εφημερίδας «New York Times» της Κυριακής 19 Μαΐου ο ιρλανδός συγγραφέας Τζον Μπάνβιλ, του οποίου του μυθιστόρημα «Η κυρία Οσμοντ» μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά (Καστανιώτης), παρουσιάζει το audio book του έργου του Τζέιμς Τζόις «Πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρά ηλικία». Το βιβλίο διαβάζει ο ιρλανδός ηθοποιός Κόλιν Φάρελ και η διάρκειά του είναι 8 ώρες και 17 λεπτά. Ο Μπάνβιλ, αφού κάνει μια αναδρομή σε ηχογραφήσεις έργων του Τζόις, ανάμεσα στις οποίες αποσπάσματα από τον «Οδυσσέα», που διαβάζει ο ίδιος ο Τζόις σε μια ηχογράφηση του 1924, σε δίσκους γραμμοφώνου 78 στροφών, κρίνει την ηχογράφηση του Φάρελ. Και την κρίνει θετικά επειδή ο Φάρελ δεν δραματοποιεί την ανάγνωσή του, διαβάζει το κείμενο μένοντας στο κειμενικό γεγονός.

Σκέφτομαι την ελληνική παράδοση ηχογραφήσεων. Κυρίως τις αναγνώσεις ποιημάτων από τους ίδιους τους δημιουργούς τους σε εκείνη τη μυθική πλέον σειρά δίσκων του Ικαρου. Αλλά σκέφτομαι όμως με φρίκη και αναγνώσεις κειμένων από ηθοποιούς στο ραδιόφωνο ή σε δημόσιες εκδηλώσεις, γεμάτες στόμφο, πόζα, ψευτοδραματοποίηση και τελικά πλήρη άγνοια του κειμένου. Θα πρέπει να το προσέξουν αυτό οι εκδότες.