Η απόφαση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να καταργήσει τη θητεία στο Ναυτικό και την Αεροπορία είναι σωστή, λίγοι θα βρεθούν να διαφωνήσουν. Εν μέρει όμως, έχει δίκιο και ο ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης, όταν υποστηρίζει ότι η θητεία «είναι κρίκος σύνδεσης της κοινωνίας με τις Ένοπλες Δυνάμεις».
Σίγουρα ισχύει αντιστρόφως, με την έννοια ότι για τις Ένοπλες Δυνάμεις, δηλαδή για την ιεραρχία τους, η θητεία είναι πράγματι μια ευκαιρία να συνδεθούν (και να δικτυωθούν) με την κοινωνία, ιδίως όσον αφορά το Ναυτικό και την Αεροπορία. Στα όπλα αυτά υπηρετούσαν πάντα κατά παράδοση τα τέκνα της κοινωνικής ελίτ και αυτό ήταν πάντα μια ευκαιρία για γνωριμίες χρήσιμες, είτε για την ανέλιξη τους στην ιεραρχία είτε για την επαγγελματική αποκατάσταση μετά τη συνταξιοδότηση, η οποία στους αξιωματικούς έρχεται νωρίς.
Από την άποψη αυτή και μόνο έχει δίκιο ο ναύαρχος. Για τους επαγγελματίες στρατιωτικούς η θητεία είναι «κρίκος σύνδεσης» με την κοινωνία. Και παραμένει, βεβαίως, διότι η θητεία δεν καταργείται στον Στρατό.
Δεν νομίζω όμως ότι από την πλευρά της κοινωνίας η θητεία γίνεται αντιληπτή με τον ίδιο τρόπο. Κατ’ αρχάς, δεν αφορά όλη την κοινωνία, αλλά μόνο το άρρεν τμήμα της, τα θήλεα στερούνται τη συναρπαστική εμπειρία.
Οπωσδήποτε ισχύει για την ολιγάριθμη κατηγορία των αθλητικών τύπων με στρατιωτικά ενδιαφέροντα, που εκδηλώνουν προτίμηση να υπηρετήσουν στις Ειδικές Δυνάμεις. Για αυτούς, η θητεία είναι πράγματι «κρίκος σύνδεσης». Δεν είναι πολλοί όμως, ξέρετε.
Για τους άλλους, για τη συντριπτική πλειονότητα, αυτούς που υπηρετούν από υποχρέωση, η θητεία είναι κάτι διαφορετικό. Χρήσιμο και διδακτικό, οπωσδήποτε, δεν αντιλέγω. Ισως και απαραίτητο ως εμπειρία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι «κρίκος σύνδεσης».
Είναι μάλλον μια προειδοποίηση, που σου παρέχεται μέσω της γνωριμίας με το ελληνικό κράτος στη χειρότερη εκδοχή του. Εκεί βλέπεις όχι μόνο την πραγματική σύνθεση της κοινωνίας, πέρα από τον δικό σου εκ των πραγμάτων περιορισμένο κύκλο, αλλά και όλες τις παθογένειες του κράτους που θα συναντήσεις αργότερα στην πορεία της ζωής.
Βέβαια, έχοντας περάσει προηγουμένως από το ελληνικό σχολείο, είσαι κάπως προϊδεασμένος. Εκεί όμως που υποτίθεται ότι όλα σοβαρεύουν στον υπέρτατο βαθμό, αποκτάς την πραγματική εικόνα αυτού με το οποίο έχεις μπλέξει διά βίου, αν δεν μεταναστεύσεις.
Μέσω της θητείας θα έρθεις σε επαφή και θα γνωρίσεις ακόμη και τη λογική πίσω από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Θα εξηγήσω τι εννοώ, μέσω μιας προσωπικής ιστορίας, την οποία πλέον μπορώ να αφηγηθώ αφού τα αδικήματα που πρόκειται να ομολογήσω έχουν πια παραγραφεί.
Υπηρέτησα σε μία μικρή μονάδα των δέκα ατόμων στη Λέσβο, μονάδα με καθήκοντα επιμελητείας. Το καθεστώς ήταν ότι, επειδή δεν χρειαζόμασταν μετά το κλείσιμο του γραφείου, παίρναμε έξοδο για το βράδυ. Αυτό ίσχυε για όλους ανεξαιρέτως και κάθε βράδυ.
Ηταν τόσο δεδομένο και φυσικό, ώστε ο ίδιος ο διοικητής (ένας ιδιόρρυθμος χαβαλές, στα όρια της απόταξης…) μας είχε επιτρέψει να ετοιμάζουμε οι ίδιοι τις άδειες εξόδου με τη σφραγίδα της μονάδας και να υπογράφουμε αντ’ αυτού.
Μέχρι που ήρθε ο καινούργιος. Ενας δυστυχής, που μόνη χαρά στη ζωή είχε τη λιγοστή εξουσία που του έδινε ο βαθμός του στο στράτευμα. Μας το έκοψε μαχαίρι. Οπότε και εμείς προσαρμοστήκαμε. Τα υλικά τα είχαμε, φόρμες και σφραγίδες δεν μας έλειπαν.
Το μόνο που χρειάστηκε ήταν να δουλέψω δύο ώρες μέχρι να μάθω να αντιγράφω την υπογραφή του νέου διοικητή. Δεν ήταν εύκολο, γιατί όπως κάθε ανασφαλής με την αμάθειά του, είχε περίπλοκη υπογραφή. Τα κατάφερα όμως μια χαρά και με τον καιρό πήρε το χέρι μου αέρα, σε σημείο ώστε να έχω δυνατότητα παραγωγής βιομηχανικού επιπέδου.
Οταν, φέρ’ ειπείν, έφευγα με άδεια για την Αθήνα, άφηνα υπογεγραμμένες εξόδους για όλους, για κάθε μέρα που θα έλειπα. Ετσι συνεχίσαμε την ωραία μας ρουτίνα. Εκείνος κάθε απόγευμα υπέγραφε τελετουργικά δύο εξόδους το πολύ και το χαιρόταν, εμείς δεν τις χρησιμοποιούσαμε καν, γιατί από το μεσημέρι είχαμε ήδη τις δικές μας. Αυτό που κάναμε ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν. Ιδια λογική ήταν, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα και χωρίς να στερούμε τις εξόδους από άλλους συναδέλφους.
Σύγκρουση εννοιών
Από όποια πλευρά και αν πιάσεις το θέμα δεν βγάζεις άκρη. Αναρχικοί που έκαναν διακοπές στην Αμοργό (διακοπές από τι;) επιτέθηκαν σε τοπικό πανηγύρι και το διέλυσαν. Ο λόγος ήταν επειδή έκριναν ότι το γλεντοκόπι προσέβαλλε το πνεύμα περισυλλογής και σοβαρότητας που επιβάλλει η δεινή κατάσταση στη Γάζα.
Αν όμως η ευωχία είναι απρέπεια, την ώρα που η Γάζα λιμοκτονεί, τότε αυτοί, που προσβάλλονται και αποφασίζουν να επιβάλουν την ηθική τάξη διά της βίας, πώς κάνουν διακοπές; Γιατί δεν μένουν στην ισόγεια γκαρσονιέρα της Κυψέλης να βράζουν στο ζουμί τους, όπως αρμόζει στον συμπάσχοντα με τον παλαιστινιακό λαό αγωνιστή;
Η λογική τους είναι για τα πανηγύρια. Εδώ όμως εντοπίζεται η ουσία του αλλόκοτου συμβάντος: στο ότι κυριολεξία και μεταφορά συγκρούονται μέσα στην ίδια λέξη. Το κανονικό πανηγύρι, με τα νταούλια, τα βιολιά και τα κλαρίνα, συγκρούεται κατακέφαλα με τον ακτιβισμό για τα πανηγύρια. Η μεταφορά συναντά την κυριολεξία και για λίγο, όσο διαρκεί η κλωτσοπατινάδα, γίνονται ένα. Προσωπικά, το βρίσκω συγκινητικό…
