Μπράιτον: To διαδικτυακό αυτογκόλ με τον Ονόντα που έγινε διπλωματικό επεισόδιο

Όλα ξεκίνησαν σαν μια όμορφη ιστορία γύρω από το ποδόσφαιρο, τα παιδιά και τις αξίες της ειρήνης. Η ομάδα U12 της Μπράιτον είχε προκριθεί στο Christmas Truce Cup, το τουρνουά που κάθε χρόνο τιμά τη θρυλική χριστουγεννιάτικη ανακωχή του 1914, όταν γερμανοί και βρετανοί στρατιώτες άφησαν για μία ημέρα τα όπλα, βγήκαν από τα χαρακώματα, αντάλλαξαν χαμόγελα, τσιγάρα και σοκολάτες και έπαιξαν ποδόσφαιρο μέσα στη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα τέλη Νοεμβρίου, η ομάδα θέλησε να τιμήσει τη συμμετοχή της με μια σειρά από αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνδυάζοντας τα παιδιά της ακαδημίας με πρόσωπα της πρώτης ομάδας. Σε μία από αυτές εμφανίστηκε ο ιάπωνας διεθνής Καόρου Μιτόμα, χαμογελαστός δίπλα σε ένα παιδί, κρατώντας την ίδια κάρτα. Ωστόσο, αντί για κάποιον ποδοσφαιριστή, στην κάρτα απεικονιζόταν ο Χιρόο Ονόντα, ο διάσημος – και βαθιά αμφιλεγόμενος – ιάπωνας στρατιώτης που συνέχισε να πολεμά στις Φιλιππίνες για περίπου τρεις δεκαετίες μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιστορία

Ο Ονόντα (1922-2014) ήταν ένας ειδικά εκπαιδευμένος σαμποτέρ που το 1944 στάλθηκε για αποστολή στο νησί Λουμπάνγκ. Όταν οι Αμερικανοί έφτασαν στο νησί και οι Ιάπωνες ηττήθηκαν, ο Ονόντα και λίγοι ακόμα επέλεξαν να μην παραδοθούν. Κρύφτηκαν στη ζούγκλα και συνέχισαν τον πόλεμο μόνοι τους, αρνούμενοι να πιστέψουν ότι όλα είχαν τελειώσει.

Επί σχεδόν τριάντα χρόνια ο Ονόντα ζούσε από λεηλασίες, σκοτώνοντας δεκάδες φιλιππινέζους πολίτες και καταστρέφοντας χωράφια, πεπεισμένος ότι η «ανακοίνωση της ειρήνης» ήταν εχθρική προπαγάνδα. Μόνο το 1974 πείστηκε να βγει από τη ζούγκλα, όταν ο πρώην διοικητής του, που είχε γίνει βιβλιοπώλης, ταξίδεψε στις Φιλιππίνες για να του δώσει προσωπικά το επίσημο διατακτικό για παράδοση.

AP Photo

Στο Τόκιο αντιμετωπίστηκε σαν ήρωας από πολλούς, όμως για άλλους παρέμεινε σύμβολο της ιαπωνικής στρατιωτικής θηριωδίας. Δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη για τα εγκλήματά του, ούτε αποδέχθηκε τις εκκλήσεις για αποζημίωση προς τα θύματα της νήσου Λουμπάνγκ. Γι’ αυτό, όταν η κάρτα με το πρόσωπό του ανέβηκε στους λογαριασμούς της Μπράιτον, η αντίδραση ήταν άμεση και οργισμένη – ειδικά στις χώρες της Ασίας.

Στην κινεζική πλατφόρμα Weibo η εικόνα έγινε viral σε λίγες ώρες, συνοδευόμενη από καταγγελίες ότι η Μπράιτον «υμνεί τους φασίστες», ενώ άρθρα σε μεγάλα κινεζικά Μέσα κατηγόρησαν την ομάδα για ασέβεια απέναντι στα θύματα του ιαπωνικού μιλιταρισμού.

Η συγγνώμη

Η Μπράιτον έμεινε εμβρόντητη. Αφαίρεσε αμέσως τη φωτογραφία και εξέδωσε ανακοίνωση ζητώντας «ειλικρινή συγγνώμη για την ενόχληση που προκάλεσε στην Κίνα», όμως η φράση αυτή άνοιξε νέο κύκλο αρνητικών σχολίων.

Πολλοί χρήστες αντέδρασαν γράφοντας πικρόχολα ότι η συγγνώμη όφειλε να απευθύνεται και στους Φιλιππινέζους, στους Κορεάτες και σε όλους όσοι υπέστησαν τα εγκλήματα των ιαπωνικών στρατευμάτων. Άλλοι σημείωσαν ότι η Μπράιτον ουσιαστικά αναιρεί το ίδιο το μήνυμα της «χριστουγεννιάτικης ανακωχής», προβάλλοντας έναν άνθρωπο που έζησε δεκαετίες μέσα στην προσωπική του παράνοια σκοτώνοντας αθώους.

Το πλήγμα ήταν μεγάλο και για την ίδια την Premier League, η οποία γνωρίζει καλά πόσο εξαρτάται από την άνω των 200 εκατομμυρίων φιλάθλων της αγορά στην Ανατολική Ασία – μια αγορά οικονομικά ισχυρή, ψηφιακά ενεργή και απολύτως κεντρική για το brand του αγγλικού ποδοσφαίρου.

AP Photo/Bullit Marquez

Η διοργάνωση έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν είχε καμία εμπλοκή με το post, ωστόσο το θέμα είχε ήδη ξεφύγει από τα στενά όρια του αθλητισμού.

Όπως δεν έμεινε αλώβητος ούτε ο Μιτόμα, ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο μιας καταιγίδας κατηγοριών και υπονοούμενων ότι «οι νέες γενιές των Ιαπώνων μαθαίνουν μόνο μισή ιστορία». Το προφίλ του στο Instagram γέμισε επιθετικά σχόλια, ενώ ένα viral βίντεο εμφάνιζε να καίγεται η φανέλα του από κινέζο χρήστη. Η Μπράιτον αναγκάστηκε να ζητήσει και από εκείνον συγγνώμη, φοβούμενη ότι μπορεί να υπονομευθεί η σχέση της με έναν από τους πιο ταλαντούχους παίκτες της.

Η παλιά γκάφα

Σε όλο αυτό προστέθηκε και μια αμήχανη υπενθύμιση: μόλις πριν από λίγους μήνες η Μπράιτον είχε ξανακάνει γκάφα στην Ασία, όταν ανακοίνωσε την απόκτηση ενός κορεάτη παίκτη… στα ιαπωνικά, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια των κορεατών φιλάθλων. Οι μεγαλύτερες ομάδες του κόσμου δίνουν πια τεράστια σημασία στην «πολιτισμική νοημοσύνη» του brand τους· όταν ένα λάθος τέτοιας εμβέλειας προκαλεί τόσο έντονη αντίδραση, γίνεται σαφές ότι η επικοινωνία στα social media δεν είναι πια παιχνίδι, αλλά εργαλείο διεθνούς επιρροής και συχνά – διπλωματικής ευαισθησίας.

Η ιστορία της Μπράιτον δείχνει πόσο εύκολα μια ανάρτηση μπορεί να μετατραπεί σε διεθνές περιστατικό. Ένα λάθος επιλογής εικόνας, μια άγνοια της ιστορικής μνήμης, ένας ποδοσφαιριστής που ποζάρει χαμογελαστός δίπλα σε μια κάρτα. Και ξαφνικά, το ποδόσφαιρο – αυτό που κάποτε έφερε ειρήνη για μία ημέρα στα χαρακώματα της Ιπρ – γίνεται αφορμή για να ξυπνήσουν τα πιο σκοτεινά κομμάτια της Ιστορίας.

AP Photo/Bullit Marquez

Γιατί, εν τέλει, το διαδίκτυο (όπως και η Ιστορία) δεν ξεχνά ποτέ. Και τότε τα λάθη κοστίζουν πολύ περισσότερο από ένα απλό «delete post».