Πριν από έναν μήνα ακριβώς, το Κολέγιο των Ευρωπαίων Εισαγγελέων ανανέωσε για άλλα πέντε χρόνια τη θητεία της Πόπης Παπανδρέου και άλλων δύο Εισαγγελέων στο εθνικό κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στη χώρα μας, γεγονός που συνδέθηκε με τις ανοικτές προς διερεύνηση υποθέσεις για τις παράνομες επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και άλλες που αφορούν κατασπατάληση και κακοδιαχείριση κοινοτικών κονδυλίων εκατομμυρίων ευρώ.
Η θητεία της Εισαγγελέως Παπανδρέου, γνωστής στο πανελλήνιο από χρόνια, όταν υπηρετούσε ως στενή συνεργάτιδα της Ελένης Ράικου στην Εισαγγελία Διαφθοράς με τις μεγάλες έρευνες για τα εξοπλιστικά και τον Ακη Τσοχατζόπουλο, λήγει σε λίγους μήνες. Το ίδιο συμβαίνει και με δύο ακόμα Εισαγγελείς που υπηρετούν στο κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στη χώρα μας. Του Διονύση Μουζάκη και της Χαρίκλειας Θάνου, οι θητείες των οποίων επίσης ανανεώθηκαν με πρωτοβουλία της Λάουρα Κοβέσι.
Αλλωστε η Λάουρα Κοβέσι κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα δημόσια επαίνεσε με θέρμη τους έλληνες Εισαγγελείς για τη δουλειά τους, δίνοντας εύσημα για τον τρόπο που λειτουργούν και τονίζοντας για μία ακόμη φορά τα εμπόδια που θέτει το ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 86) στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε υποθέσεις με εμπλοκή πολιτικών.
Η ανανέωση της θητείας των ελλήνων εντεταλμένων (έτσι ονομάζονται) στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», δεν ήταν οι μόνες, ούτε η κίνηση αυτή αφορούσε μόνο την Ελλάδα. Ανάλογες ανανεώσεις σε θητείες Εισαγγελέων που έληγαν έγιναν με πρωτοβουλία του Κολεγίου των Ευρωπαίων Εισαγγελέων σε πολλές ακόμα χώρες, όπως οι Αυστρία, Μάλτα, Κύπρος, Ισπανία, Ρουμανία (στην καθεμία από αυτές για έναν Εισαγγελέα), αλλά και σε Βέλγιο, Γαλλία, Πορτογαλία, Βουλγαρία (για δύο Εισαγγελείς), ενώ για την Ιταλία οι ανανεώσεις σε θητείες εντεταλμένων Ευρωπαίων που έληγαν άγγιξαν τις 14. Με άλλα λόγια, οι ανανεώσεις με πρωτοβουλία της Λάουρα Κοβέσι αφορούσαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σε μια κίνηση να καταδειχθεί ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, νεότευκτος και σημαντικός θεσμός, έχει το πάνω χέρι για το ποιοι Εισαγγελείς και πόσο καιρό θα υπηρετούν σε αυτή και όχι τα εθνικά κράτη στα οποία οι Εισαγγελείς αυτοί ανήκουν.
Σημειωτέον ότι κάποιες χώρες δεν μετέχουν καν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, όπως η Δανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία και άλλες, όπως οι Πολωνία, Σουηδία, έχουν ειδική σχέση, ενώ η Φινλανδία κατά καιρούς καθώς και άλλες έχουν αντιμετωπίσει με έντονες επιφυλάξεις τις αιτήσεις για να υπηρετήσουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία συγκεκριμένοι Εισαγγελείς.
Τι θα κάνει ο Αρειος Πάγος
Οι πρωτοβουλίες ανανέωσης Εισαγγελέων από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε μαζική κλίμακα – και όχι μόνο για την Ελλάδα – προκάλεσε, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» από αρμόδιες πηγές στο Λουξεμβούργο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έντονες διεργασίες και προβληματισμούς σε πολλά κράτη-μέλη που δεν επιθυμούν να τους αφαιρεθεί η αρμοδιότητα να καθορίζουν εκείνα ποιος και για πόσο χρόνο ένας Εισαγγελέας να μπαίνει στην ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και να «υπακούει» στις εντολές του/της εκάστοτε επικεφαλής της, ως τώρα, για παράδειγμα, της Λάουρα Κοβέσι, μιας Εισαγγελέως που έχει συνδέσει το όνομά της με την πάταξη της διαφθοράς και κυρίως της πολιτικής διαφθοράς, ξεκινώντας την καριέρα της στη χώρα της, τη Ρουμανία.
Οι διεργασίες και οι προβληματισμοί που βρίσκονται σε εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με ορισμένα κράτη να έχουν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις για τις ανανεώσεις της θητείας εντεταλμένων Εισαγγελέων, δεν αποτελούν θεωρητικές προσεγγίσεις, αλλά αφορούν την άσκηση πολιτικής για τις ισορροπίες σε κρίσιμα θέματα ανάμεσα σε ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα εθνικά κράτη, καθώς μέχρι τώρα ο Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας δεν προβλέπει δυνατότητες πλήρους αυτονόμησής της, ούτε αποκλειστικής επιλογής των Εισαγγελέων που υπηρετούν σε αυτή.
Οι εξελίξεις αυτές, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές στο Λουξεμβούργο, όπου και εδρεύει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη και την κατάσταση στην ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία σε ανώτατο επίπεδο θα κληθεί μέχρι τον Ιούνιο να αποφασίσει (αρμόδιο το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο) αν οι ανανεώσεις στη θητεία της Πόπης Παπανδρέου και των άλλων δύο Εισαγγελέων στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα επικυρωθούν ή αν άλλοι Εισαγγελείς θα επιλεγούν για τις θέσεις αυτές. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ήδη ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνος Τζαβέλλας την εβδομάδα που μας πέρασε άνοιξε τη διαδικασία επιλογής για τις τρεις θέσεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, κάνοντας χρήση των διατάξεων που δίνουν το δικαίωμα στην ελληνική Δικαιοσύνη να αποφασίζει ποιους Εισαγγελείς θα προτείνει για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Η κίνηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Είτε να συμφωνήσει το Ανώτατο Δικαστήριο (Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο) με τις ανανεώσεις της Λάουρα Κοβέσι για τις θητείες Παπανδρέου και λοιπών ή να επιλέξει άλλους. Πάντως, με το άνοιγμα της διαδικασίας, και άλλοι Εισαγγελείς που επιθυμούν να υπηρετήσουν στον ευρωπαϊκό εισαγγελικό θεσμό μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα.
Η κίνηση της διαδικασίας επιλογής Εισαγγελέων για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εκ των πραγμάτων αποκτά πολιτικό ενδιαφέρον και εκτιμάται ως σημαντική, πέραν των ορίων της Δικαιοσύνης, με δεδομένη την πολιτική συγκυρία και το γεγονός ότι οι εντεταλμένοι Εισαγγελείς (Παπανδρέου, Θάνου και Μουζάκης), που οι θητείες τους ανανεώθηκαν για πέντε χρόνια από τη Λάουρα Κοβέσι, μετέχουν σε σημαντικές έρευνες που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη για ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλες υποθέσεις.
Μάλιστα, η παρουσία της Πόπης Παπανδρέου στις έρευνες αυτές έχει αναδειχθεί ως σημαντική όχι μόνο από ελληνικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και με πρόσφατο δημοσίευμα του «Politico», το οποίο την ενέταξε στις επιδραστικές προσωπικότητες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οπότε τι θα αποφασίσει για τους τρεις Εισαγγελείς ο Αρειος Πάγος σε λίγους μήνες, σε μια διαδικασία που ήδη πατήθηκε το κουμπί, είναι ακόμα πρόωρο να εκτιμηθεί.
Οπως δικαστικές και πολιτικές πηγές τόνιζαν στο «Βήμα», πολλοί και σύνθετοι παράγοντες θα ασκήσουν επιρροή στη τελική επιλογή του Αρείου Πάγου, σε μια συγκυρία, όπου εκτός της πορείας των ερευνών για ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλες υποθέσεις, η Λάουρα Κοβέσι βαίνει προς το τέλος της θητείας της, καθώς τον προσεχή Οκτώβριο αποχωρεί οριστικά από τη θέση της Γενικής Εισαγγελέως στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ο διάδοχος
Οι διεργασίες άλλωστε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία υπήρξαν τον τελευταίο καιρό έντονες και συντονισμένες, με αποτέλεσμα να οριστεί ήδη ο διάδοχος της Λάουρα Κοβέσι που αποχωρεί μετά από επτά χρόνια στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, εγγράφοντας θετικό πρόσημο σε έναν θεσμό που ξεκίνησε το 2019 και ήδη έχει αφήσει σημαντικό αποτύπωμα στη διερεύνηση υποθέσεων με κατασπατάληση κοινοτικών κονδυλίων, ενώ στη χώρα μας η διερεύνηση συγκεκριμένων υποθέσεων έχει προσδώσει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποδοχή στην κοινή γνώμη, που δημοσκοπικά αποτυπώνεται με υψηλές επιδόσεις.
Σε ό,τι αφορά τον διάδοχο που επελέγη στη θέση της Λάουρα Κοβέσι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ο νέος επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας είναι ο γερμανός Εισαγγελέας Αντρέ Ρίτερ, που διετέλεσε αναπληρωτής της Λάουρα Κοβέσι και, σύμφωνα με εκτιμήσεις πηγών που γνωρίζουν τα της Ευρωπαϊκης Εισαγγελίας, θεωρείται εξαιρετικά έμπειρος και με οργανωμένη νομική σκέψη και άποψη. Η επιλογή του, κατά τις ίδιες πηγές, σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην προσπάθεια που καταβάλλεται να αναδειχθεί σε έναν ευρωπαϊκό θεσμό με κύρος και αποτελεσματικότητα.
Τέλος, δύο λόγια και για τους άλλους εντεταλμένους έλληνες Εισαγγελείς που χειρίζονται σημαντικές έρευνες (ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλες), πέραν της Πόπης Παπανδρέου και των άλλων δύο που η θητεία ανανεώθηκε από τη Λάουρα Κοβέσι και αναμένεται τώρα τι θα γίνει με τον Αρειο Πάγο. Πρόκειται για έμπειρους εισαγγελικούς λειτουργούς, ανάμεσά τους οι ανώτεροι Εισαγγελείς (από το εφετείο) Ευγενία Κυβέλου, Καλλιόπη Νταγιάντα, Ελένη Σίσκου και άλλοι από χαμηλότερους βαθμούς, ενώ από την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου την εποπτεία έχει η Αντεισαγγελέας Ελένη Καρκαμπούνα.
Τέλος, την Ελλάδα στα κεντρικά της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας εκπροσωπεί επιτυχώς ο Εισαγγελέας Νίκος Πασχάλης.
